Nέοι κωδικοί στα φετινά Ε3 και Ε1 λόγω αντικειμενικών κριτηρίων

Νέους κωδικούς αριθμούς θα περιλαμβάνουν τα έντυπα Ε3 και Ε1 των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων προκειμένου να προσδιοριστούν με βάση το νέο σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων του ν. 5073/2023 τα καθαρά εισοδήματα 735.720 ατομικών επιχειρήσεων εμπορίας αγαθών, παροχής υπηρεσιών και ελευθέριων επαγγελμάτων. 

Για τον λόγο αυτό, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος στην Α.Α.Δ.Ε. για την επεξεργασία των κωδικών και των “λεκτικών” τους που θα πρέπει να περιληφθούν στα νέα έντυπα των φορολογικών δηλώσεων αλλά και για την προσαρμογή του αυτόματου ηλεκτρονικού συστήματος υπολογισμού της εκκαθάρισης του φόρου εισοδήματος των ατομικών επιχειρήσεων στις υπολογιστικές απαιτήσεις του νέου συστήματος. Ως εκ τούτου, θεωρείται πολύ πιθανό η έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας για την υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων να μην γίνει στις αρχές Μαρτίου όπως θα ήταν επιθυμητό από την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αλλά στο τέλος Μαρτίου ή ακόμη και στα μέσα Απριλίου του τρέχοντος έτους.

Στο έντυπο Ε3, στο οποίο συμπληρώνονται κάθε χρόνο τα αναλυτικά οικονομικά στοιχεία κάθε επιχείρησης προκειμένου να προσδιοριστεί το τελικό φορολογητέο εισόδημά της, αλλά και στο βασικό έντυπο Ε1 της φετινής φορολογικής δήλωσης θα προστεθούν, για όσα φυσικά πρόσωπα ασκούν ατομικές επιχειρήσεις, νέοι κωδικοί όπου θα απαιτείται να αναγραφούν πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία ώστε:

1) Να καταστεί δυνατός ο τεκμαρτός προσδιορισμός του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια του νέου συστήματος, δηλαδή με βάση:

α) τις ετήσιες μικτές αποδοχές εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό ή, εάν στην επιχείρηση υπάρχει προσωπικό, με βάση τυχόν ποσό μικτών αποδοχών ανώτερο του μικτού ετησίου κατώτατου μισθού, το οποίο σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι αυτό που καταβάλλεται στον πλέον υψηλόμισθο υπάλληλο,

β) τα έτη λειτουργίας της επιχείρησης

γ) το συνολικό ετήσιο κόστος μισθοδοσίας των υπαλλήλων, εφόσον η επιχείρηση έχει προσωπικό

δ) το ύψος του ετησίου τζίρου που πραγματοποίησε η επιχείρηση κατά το κρινόμενο φορολογικό έτος

2) Να διαπιστωθεί εάν ο φορολογούμενος με την ατομική επιχείρηση υπάγεται σε κάποια από τις κατηγορίες απαλλασσόμενων από το νέο σύστημα (είναι πολύτεκνος ή ανάπηρος 80% και άνω) ή εάν δικαιούται μείωσης του ελάχιστου ετήσιου καθαρού εισοδήματος που θα προσδιοριστεί με το νέο σύστημα (λόγω του ότι έχει έδρα σε μικρό χωριό, έχει αναπηρία 67%-79% κ.λπ.) .

3) Να δοθεί η δυνατότητα σε όποιον υπαγόμενο στο νέο σύστημα αυτοαπασχολούμενο επιθυμεί να αμφισβητήσει το ποσό του ελαχίστου ετησίου καθαρού εισοδήματος που θα του προσδιορίσουν τα αντικειμενικά κριτήρια, είτε υποβάλλοντας στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στοιχεία που αποδεικνύουν ότι πρέπει να απαλλαγεί (λόγω φυλάκισης, νοσηλείας, στράτευσης, εγκυμοσύνης κ.λπ.) είτε ζητώντας να ελεγχθεί από την αρμόδια φορολογική αρχή για να επιβεβαιωθεί ότι το καθαρό φορολογητέο εισόδημά του είναι χαμηλότερο αυτού που θα του προσδιορίσουν τα αντικειμενικά κριτήρια.

Τι προβλέπει το νέο σύστημα

Το νέο σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης, το οποίο θα ισχύσει για το φορολογικό έτος 2023 βασίζεται στη λογική ότι το ελάχιστο ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα κάθε φυσικού προσώπου που ασκεί ατομικά, για 6 έτη, εμπορική επιχείρηση, επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από τις ετήσιες μικτές αποδοχές (συμπεριλαμβανομένων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών) ενός υπαλλήλου του ιδιωτικού τομέα που αμείβεται με τον κατώτατο μηνιαίο μισθό των 780 ευρώ. Δηλαδή το ελάχιστο αποδεκτό όριο ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος για κάθε αυτοαπασχολούμενο που έχει συμπληρώσει 6 έτη άσκησης του επαγγέλματός του δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 10.920 ευρώ.

Από κει και πέρα:

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για λιγότερα από 4 έτη, είναι δηλαδή νέοι επιχειρηματίες ή επαγγελματίες, δεν θα ισχύει κανένα ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος, βάσει του νέου συστήματος. Με πιο απλά λόγια, στα 3 πρώτα έτη λειτουργίας κάθε επιχείρησης ή γραφείου το νέο σύστημα δεν θα εφαρμόζεται.

* Στο 4^ο έτος λειτουργίας θα ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 67% σε σύγκριση με το ποσό των 10.920 ευρώ, δηλαδή 3.620 ευρώ.

* Στο 5^ο έτος λειτουργίας θα ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 33% σε σύγκριση με το ποσό των 10.920 ευρώ, δηλαδή 7.280 ευρώ.

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 6 και μέχρι 9 έτη, το ελάχιστο ποσό ετησίου φορολογητέου εισοδήματος των 10.920 ευρώ θα υπολογίζεται προσαυξημένο κατά 10%, δηλαδή θα ανέρχεται σε 12.012 ευρώ.

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 9 και μέχρι 12 έτη, το ποσό των 10.920 ευρώ θα προσαυξάνεται κατά 20% και θα διαμορφώνεται στα 13.104 ευρώ.

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 12 έτη το ποσό των 10.920 ευρώ θα προσαυξάνεται κατά 30% και θα διαμορφώνεται στα 14.196 ευρώ.

 

Προσαυξήσεις για όσους απασχολούν προσωπικό

Από κει και πέρα, σε περίπτωση που ο αυτοαπασχολούμενος έχει υπαλλήλους:

1) Το εκάστοτε ισχύον ποσό ελαχίστου ετησίου κέρδους, όπως θα έχει προσδιοριστεί με βάση τα παραπάνω δεδομένα, θα συγκρίνεται με το ποσό του ανώτερου ετήσιου μισθού που καταβάλλεται στο προσωπικό. Το ποσό σύγκρισης δεν θα μπορεί να είναι υψηλότερο των 30.000 ευρώ. Όποιο από τα δύο συγκρινόμενα ποσά είναι μεγαλύτερο θα λαμβάνεται αυτό υπόψη ως ελάχιστο ετήσιο καθαρό εισόδημα, για τον περαιτέρω αντικειμενικό προσδιορισμό του ετησίου φορολογητέου εισοδήματος.

2) Το ελάχιστο ετήσιο κέρδος, όπως αυτό θα διαμορφώνεται με βάση τη σύγκριση της προηγούμενης παραγράφου, θα προσαυξάνεται περαιτέρω με 2 τρόπους, σωρευτικά:

α) κατά το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού (στο οποίο περιλαμβάνονται μισθοί, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) της επιχείρησης, με ανώτατο όριο προσαύξησης τις 15.000 ευρώ.

β) κατά το 5% της τυχόν επιπλέον διαφοράς του ετήσιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης από τον μέσο όρο ετήσιου κύκλου εργασιών όλων των επιχειρήσεων που ασκούν την ίδια δραστηριότητα βάσει Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας

Η προσαύξηση της περίπτωσης β δεν θα υπολογίζεται:

– όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή

– όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τους 30.

Το ανώτατο όριο στο οποίο θα μπορεί να φθάσει το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο με το νέο αυτό σύστημα φορολογητέο εισόδημα είναι τα 50.000 ευρώ. Ο φόρος εισοδήματος που αναλογεί στο ποσό αυτό ανέρχεται σε 13.900 ευρώ.

Εφόσον το δηλούμενο εισόδημα του αυτοαπασχολούμενου είναι μεγαλύτερο από το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο εισόδημα, δηλαδή από το ελάχιστο ετήσιο κέρδος, ως φορολογητέο εισόδημα θα λαμβάνεται υπόψη το δηλούμενο.

Εφόσον το δηλούμενο εισόδημα είναι μικρότερο του ελαχίστου ετησίου κέρδους, ως φορολογητέο εισόδημα θα λαμβάνεται υπόψη το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο εισόδημα του ελαχίστου ετησίου κέρδους.

Μειώσεις και απαλλαγές

 

– Σε κάθε περίπτωση αυτοαπασχολούμενου που έχει και εισοδήματα από μισθωτή εργασία, συντάξεις ή και αγροτικές δραστηριότητες, τα εισοδήματα αυτά θα μειώνουν το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος που προκύπτει από το νέο σύστημα.

– Ο χρόνος κατά τον οποίο ο αυτοαπασχολούμενος είχε παύση εργασιών δεν θα λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό του ελαχίστου ετησίου κέρδους.

– Το ελάχιστο ετήσιο καθαρό εισόδημα θα μειώνεται κατά 50% για αυτοαπασχολούμενους με κύρια κατοικία σε χωριό με πληθυσμό έως 500 κατοίκους ή σε νησί με πληθυσμό κάτω από 3.100  κατοίκους, για πολύτεκνους, αναπήρους σε ποσοστό 67%-79%, γονείς μονογονεϊκών οικογενειών και για γονείς με ανήλικα άγαμα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67% και για εκμεταλλευτές ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας του οχήματος που δεν υπερβαίνει το 25%.

– Όταν ο αυτοαπασχολούμενος έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80% ή έχει καφενείο σε χωριό με πληθυσμό έως 500 κατοίκους το ελάχιστο ετήσιο καθαρό εισόδημα δεν θα λαμβάνεται υπόψη, δηλαδή ο φορολογούμενος θα απαλλάσσεται πλήρως.

-Επίσης ισχύει πλήρης απαλλαγή για όσους αποκτούν εισοδήματα από αγροτικές επιχειρηματικές δραστηριότητες, για όσους αμείβονται με “μπλοκάκια” και για τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές που συμβάλλονται με έως και 2 ασφαλιστικές επιχειρήσεις και δηλώνουν ως έδρα την κατοικία τους.

-Το ελάχιστο ετήσιο καθαρό εισόδημα θα μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο, ώστε να μη ληφθεί υπόψη για τη φορολόγησή του, όταν αυτό είναι μεγαλύτερο από τα δηλωθέντα κέρδη του, εφόσον το γεγονός αυτό αποδειχθεί από τον ίδιο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία ή εφόσον ο ίδιος αιτηθεί τη διενέργεια σχετικού φορολογικού ελέγχου.