Nestle: Παραγωγή σοκολάτας σε συνθήκες πολέμου

Στις συνθήκες του πολέμου είναι αναγκασμένα να προσαρμοστούν τα εργοστάσια της Nestle στην Ουκρανία επισημαίνει το Bloomberg καθώς οι αεροπορικές επιδρομές και οι διακοπές ρεύματος συνεχίζονται ενώ οι εταιρείες αντιμετωπίζουν επιπλέον μείωση της ζήτησης και ελλείψεις προσωπικού, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι συμμετέχουν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις ή φεύγουν από τη χώρα.

Κάθε φορά που ηχεί μια σειρήνα αεροπορικής επιδρομής πάνω από την περιοχή Lviv στη δυτική Ουκρανία, οι γραμμές παραγωγής της Nestle σταματούν.
Κάθε φορά που γίνονται αυτές οι επιδρομές -συνήθως περίπου δύο φορές την εβδομάδα- και οι 250 εργαζόμενοι τρέχουν στα τρία υπόγεια καταφύγια για να καλυφθούν.

Η Nestle παράγει προϊόντα σοκολάτας στην Ουκρανία από το 1998, όταν εξαγόρασε το εργοστάσιο Lviv ως μέρος της συνήθους προσέγγισής της στις αναδυόμενες αγορές. Δηλαδή, αγοράζοντας τοπικές μάρκες με μεγάλη παρουσία και «κληρονομιά», τροποποιώντας συνταγές και παράγοντας σταδιακά διεθνή προϊόντα.

Έκτοτε, έχει επεκταθει αποκτώντας δύο ακόμη εργοστάσια και ένα κέντρο επιχειρηματικών υπηρεσιών και πλέον απασχολεί περίπου 5.500 άτομα. Η εταιρεία επενδύει 40 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (44 εκατομμύρια δολάρια) σε ένα τέταρτο εργοστάσιο στην περιοχή Volyn κοντά στα σύνορα με την Πολωνία και ισως αυτο να είναι μια ένδειξη της πίστης που δείχνει η Nestle για το μέλλον της χώρας.

Ο Alessandro Zanelli, επικεφαλής της αγοράς της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης με έδρα το Κίεβο, αναμένει ότι οι όγκοι πωλήσεων της Nestle στην Ουκρανία θα αυξηθούν κατά 8% έως 10% φέτος, μετά από πτώση 15% πέρυσι λόγω της αποχώρησης ανθρώπων και των εδαφικών απωλειών της χώρας. Προσθέτει πάντως ότι η διατήρηση της επιχείρησης στη ζωή είναι μόνο μία προτεραιότητα, παράλληλα με την ανάγκη για την ασφάλεια του προσωπικού.

Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας και η προσοχή του κόσμου στράφηκε στο Ισραήλ, οι Ουκρανοί φοβούνται μια επανάληψη της περασμένης χρονιάς: Mια κλιμάκωση των επιθέσεων κατα των αμυντικών συστημάτων αλλα και για να καταστραφούν βασικές υποδομές όπως η θέρμανση, ο ηλεκτρισμός και το νερό.

Καταφύγια και ψυχολογική υποστήριξη για τους εργαζόμενους της Nestle

Οι πολυεθνικές δεν στοχοποιούνται ειδικά, αλλά πάντα μπορεί να συμβεί το απροσδόκητο και οι παράπλευρες ζημιές είναι πάντα ένας κίνδυνος. Στο Χάρκοβο, το οποίο είναι αρκετά κοντά στα ρωσικά σύνορα και συνεπώς μέσα στην εμβέλεια του πυροβολικού, ο βομβαρδισμός έκλεισε ένα εργοστάσιο με νουντλς και καρυκεύματα της Nestle για περίπου δέκα μήνες.

Για να διασφαλίσει ότι θα μπορούσε να επιστρέψει με ασφάλεια στην αλυσίδα της παραγωγής, η εταιρεία ξόδεψε 3 εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή καταφυγίων στα οποία οι εργαζόμενοι μπορούν να φτάσουν μέσα σε 10 δευτερόλεπτα, είπε ο Zanelli. Περίπου 650 από τους υπαλλήλους του εργοστασίου περνούν τώρα από δύο έως τρεις ώρες την ημέρα εκεί περιμένοντας να σταματήσουν οι σειρήνες.

Η μεγαλύτερη πρόκληση, ωστόσο, ήταν η διαχείριση στις συναισθηματικές και ψυχολογικές συνέπειες μιας πολεμικής σύγκρουσης που έχει ήδη σκοτώσει σχεδόν 10.000 αμάχους, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, με ανεπίσημες εκτιμήσεις να ανεβάζουν τους αριθμούς πολύ υψηλότερα. Εργαζόμενοι και οι συγγενείς τους έχουν κληθεί να πολεμήσουν, ζωές έχουν ανατραπεί και όπως πολλοί από τους Ουκρανούς έτσι και το προσωπικό της Nestle έχει υποστεί τεράστιες προσωπικές απώλειες.

Ως επόπτρια 120 ατόμων, η Πόποβα έλαβε ειδική ψυχολογική εκπαίδευση για να τη βοηθήσει να εμποδίσει τους υπαλλήλους να κλονιστούν όταν τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ. Το πιο τραγικό, είναι ότι χρειάστηκε να εφαρμόσει αυτά τα μαθήματα στον εαυτό της όταν έχασε τον σύζυγό της, κατά τη διάρκεια μαχών στην περιοχή του Χάρκοβο πριν από ένα χρόνο. Η επιστροφή στη δουλειά της παρείχε την απαραίτητη ρουτίνα, είπε, και η υποστήριξη των συναδέλφων της τη βοήθησε να προχωρήσει.

Εργοστάσια της Nestle στις δύο πλευρές των συνόρων

H «ελβετική»  Nestle έχει παρουσία και στις δύο εμπόλεμες χώρες. Εκτός απο την Ουκρανία η Nestle διατηρεί έξι εργοστάσια στη Ρωσία, που απασχολούν 7.000 εργάτες και πληρώνουν φόρους που τροφοδοτούν τις πολεμικές προσπάθειες της χώρας. Μπορει η Nestle να σταμάτησε τις επενδύσεις κεφαλαίων στη Ρωσία και να περιόρισε την παραγωγή των περισσότερων διεθνών προϊόντων της, αλλά παρόλα αυτά, η Εθνική Υπηρεσία Πρόληψης της Διαφθοράς της Ουκρανίας την περασμένη εβδομάδα πρόσθεσε την εταιρεία σε μια λίστα με τους «διεθνείς χορηγούς του πολέμου».

Η δραστηριότητα στη Ρωσία αντικατοπτρίζει την ανάγκη της Nestle να ισορροπήσει ανάμεσα στην ηθική, τις οικονομικές πιέσεις και τις απαιτήσεις των μετόχων.  Είναι επίσης μια αναγνώριση ότι μπορεί να μην υπάρχουν καλύτερες ή εύκολες επιλογές. Εταιρείες που προσπάθησαν να ξεπουλήσουν, όπως η «γαλλική» Danone, κατασχέθηκαν τα περιουσιακά τους στοιχεία από το κράτος.

Ωστόσο, στην Ουκρανία σε αντίθεση με τη Ρωσία η Nestle πραγματοποιεί μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Με τη βοήθεια δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), η εταιρεία βρίσκεται στα πρώτα στάδια της δημιουργίας του επόμενου εργοστασίου της στην περιοχή Volyn, μέσω του οποίου θα καλυφθεί ολόκληρη η ζήτηση της Ευρώπης για noodles Maggi.

«Θέλαμε να δείξουμε ότι πιστεύουμε στο μέλλον της Ουκρανίας, στη νίκη της Ουκρανίας», είπε ο Ζανέλι για το έργο, ενθαρρύνοντας άλλες πολυεθνικές να επενδύσουν πριν τελειώσει ο πόλεμος. Ο συνδυασμός τοπικής προμήθειας προϊόντων και η διαθεσιμότητα ενός ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, αυτό που ο Zanelli αναφέρει ως «σιτηρά και εγκέφαλοι», είναι ένας από τους μεγάλους λόγους για τους οποίους οι κατασκευαστές τροφίμων έλκονται από την Ουκρανία.

Η χώρα, για παράδειγμα, παράγει σχεδόν όλες τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται στα noodles Maggi: σιτάρι, λαχανικά για καρυκεύματα και ένα ειδικό ηλιέλαιο για τηγάνισμα. Επιπλέον, πρόσθεσε ο Zanelli, ενώ το συνολικό κόστος παραγωγής παραμένει χαμηλό, οι μισθοί των εργαζομένων εξακολουθούν να είναι ανταγωνιστικοί. Ομως ακόμα κι έτσι, η εύρεση εργαζομένων είναι δύσκολη.