Νόμπελ Οικονομίας 2024: Στους Ατσεμόγλου, Τζόνσον και Ρόμπινσον
Η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών απένειμε το Νόμπελ Οικονομίας 2024 στους Ντάρον Ατσεμόγλου, Σίμον Τζόνσον και Τζέιμς Ρόμπινσον, για τις έρευνες σχετικά με τον τρόπο που οι θεσμοί διαμορφώνουν και επηρεάζουν την ευημερία.
«Οι φετινοί βραβευθέντες απέδειξαν τη σημασία των θεσμών για την ευημερία μιας χώρας. Κοινωνίες με αδύναμο κράτος δικαίου και θεσμούς που εκμεταλλεύονται τον πληθυσμό δεν δημιουργούν ανάπτυξη ή αλλαγή προς το καλύτερο. Η έρευνα των βραβευθέντων μας βοηθά να καταλάβουμε το γιατί», αναφέρει το δελτίο Τύπου της Σουηδικής Ακαδημίας.
«Οι τρεις βραβευθέντες παρείχαν νέες πληροφορίες σχετικά με το γιατί εντοπίζονται τεράστιες διαφορές στους δείκτες ευημερίας μεταξύ των κρατών. Μία σημαντική εξήγηση είναι οι σημαντικές διαφορές στη δομή των κοινωνικών θεσμών. Εξετάζοντας τα διάφορα πολιτικά και οικονομικά συστήματα κατάφεραν να αναδείξουν μια σχέση μεταξύ θεσμών και ευημερίας. Έχουν επίσης αναπτύξει θεωρητικά εργαλεία που μπορούν να εξηγήσουν γιατί οι διαφορές στους θεσμούς εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά και το πώς οι θεσμοί μπορούν να αλλάξουν».
«Η καθιέρωση θεσμών χωρίς αποκλεισμούς και ενός ισχυρού κράτους δικαίου θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμα οφέλη. Οι βραβευθέντες με το φετινό Νόμπελ εξηγούν τις συνθήκες που διαμορφώνονται και μεταβάλλονται οι θεσμοί μέσω τριών συνιστωσών:
α) Τη σύγκρουση σχετικά με τον τρόπο κατανομής των πόρων. Δηλαδή το ποιος λαμβάνει αποφάσεις σε μία κοινωνία (η ελίτ ή οι πολίτες).
β) Οι μάζες έχουν την ευκαιρία να ασκήσουν εξουσία απειλώντας την κυρίαρχη ελίτ. Η εξουσία σε μία κοινωνία είναι επομένως κάτι παραπάνω από καθαρή λήψη αποφάσεων.
γ) Το “πρόβλημα” της δέσμευσης, το οποίο σημαίνει ότι η μόνη εναλλακτική λύση είναι η παράδοση της εξουσίας από την ελίτ στον λαό».
«Η μείωση των τεράστιων εισοδηματικών διαφορών μεταξύ των χωρών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Οι βραβευθέντες απέδειξαν τη σημασία των κοινωνικών θεσμών στην επίτευξη αυτού του στόχου», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής για το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών, Γιάκομπ Σβένσον.