Ο ΦανούροΒαγγέλης των Φωτοβολταϊκών
Ο παππούς μου, ο Φανούρο-Βαγγέλης, δεν έφτιαξε startup, δεν είχε LinkedIn, δεν ήξερε τι είναι το growth hacking. Ήξερε, όμως, τι είναι το χώμα. Και το ήξερε καλά.
Στις Μάκρες, στα βουνά του Ηρακλείου, η γη ήταν σκληρή, πέτρα πάνω στην πέτρα. Δεν υπήρχε εύφορο έδαφος, υπήρχε μόνο ιδρώτας και πείσμα. Αν ήθελες να φυτέψεις μια ελιά, έπρεπε πρώτα να μαζέψεις τις πέτρες μία-μία και να τις στοιβάξεις με τέχνη για να κρατήσεις λίγο χώμα. Μετά, έβαζες το δεντράκι και περίμενες. Δέκα, είκοσι χρόνια. Ξέρετε, ή υπομονή ήταν το old-school passive income.
Τα χέρια του ήταν σπασμένα, τα δάχτυλά του δεν άνοιγαν ούτε έκλειναν. Ο πόλεμος στην Αλβανία του τα είχε παγώσει για πάντα. Δεν μπορούσε να πιάσει καλά ούτε το κλαδευτήρι, αλλά δεν το έβαζε κάτω. Όλη του τη ζωή πάλευε με τη γη, πάνω στο γαϊδουράκι του, με ένα σαμάρι κι ένα όραμα: να έχει να φάει.
Δεν είχε υπουργείο να τον στηρίξει. Δεν είχε επιδοτήσεις, δεν είχε “προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης”, δεν είχε τίποτα. Είχε τη γη του και ένα γαϊδουράκι. Σήμερα, έχουμε τα υπουργεία, τις επιδοτήσεις, τα πακέτα στήριξης – αλλά δεν έχουμε αγρότες.
Έξι Εκατομμύρια Στρέμματα Ξεχασμένης Ελλάδας
Έξι εκατομμύρια στρέμματα γης, εγκαταλελειμμένα. Το 20% της καλλιεργήσιμης γης στην Ελλάδα. Ξεχασμένο, εγκαταλειμμένο, άχρηστο. Σαν και την αγροτική πολιτική αυτής της χώρας.
Γιατί;
Γιατί οι άνθρωποι σαν τον παππού μου πέθαναν, και οι νέοι τους έβλεπαν σαν κάτι γραφικούς γέρους με σκασμένα χέρια που δεν ήξεραν να ζήσουν «σωστά». Γιατί κανείς δεν θέλει να σκάβει με τα χέρια του όταν μπορεί να γίνει TikToker και να βγάζει λεφτά κάνοντας lip sync.
Γιατί το κράτος δεν ήθελε ποτέ αγρότες. Ήθελε υπάκουους ψηφοφόρους που περιμένουν να τους ρίξει ένα ξεροκόμματο επιδότησης πριν τις εκλογές.
Γιατί είναι πιο εύκολο να πουλήσεις ένα χωράφι για φωτοβολταϊκά, παρά να παλέψεις να το καλλιεργήσεις.
Από Χωράφια σε Φωτοβολταϊκά: Η Νέα Βιομηχανία της Ελλάδας
Άκης Λιάντζουρας