Οι αλλαγές στη φορολογία που φέρνει το 2019

Σημαντικές αλλαγές στη φορολογία των συναλλαγών, των ακινήτων και των εισοδημάτων θα επέλθουν το 2019. Με την είσοδο του νέου έτους, θα τεθούν σε ισχύ νέες αντικειμενικές αξίες οι οποίες θα προκαλέσουν μεταβολές σε 17 φόρους και τέλη που επιβαρύνουν την απόκτηση και την κατοχή ακινήτων. Επιπλέον, από την 1η-1-2019 θα τεθούν σε ισχύ νομοθετικές ρυθμίσεις που προβλέπουν υπερδιπλασιασμό του περιβαλλοντικού τέλους το οποίο στη χρήση λεπτής πλαστικής σακούλας, κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο κρασί και μείωση του ΦΠΑ από το 13% στο 6% για ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες.

Εντός του 2019, εξάλλου, θα εφαρμοστούν κι ορισμένες ακόμη σημαντικές φορολογικές διατάξεις που προβλέπουν:

– μείωση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας έως και 30% για τα φυσικά πρόσωπα

– μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων

– υποβολή χωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος από τους έγγαμους φορολογούμενους

– εξαιρέσεις από το τέλος επιτηδεύματος για επιχειρήσεις κάθε μορφής που είναι σε αδράνεια, εκκαθάριση ή πτώχευση, για αγρότες και ορισμένες κατηγορίες νομικών προσώπων.

Αναλυτικά, εντός του επομένου έτους θα επέλθουν οι ακόλουθες αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων, των συναλλαγών και του εισοδήματος:

1) Αναπροσαρμογές σε 17 φόρους, τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις που επιβάλλονται στην απόκτηση και την κατοχή ακίνητης περιουσίας από την 1η-1-2019, λόγω εφαρμογής νέων αντικειμενικών τιμών σε χιλιάδες περιοχές της χώρας. Οι αντικειμενικές τιμές ακινήτων που προέκυψαν από την «αναπροσαρμογή» της 12ης Ιουνίου 2018 εφαρμόζονται μέχρι στιγμής μόνο για τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.). Από την 1η-1-2019 όμως όλοι οι φόροι και οι λοιπές επιβαρύνσεις στα ακίνητα θα προσδιορίζονται με βάση τις νέες αναπροσαρμοσμένες τιμές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των αρμοδίων υπηρεσιών, οι νέες αντικειμενικές τιμές, όπως καθορίστηκαν την 12η Ιουνίου 2018, είναι:

– αυξημένες στο 37% των περιοχών της χώρας,

– μειωμένες στο 21% των περιοχών της χώρας,

– αμετάβλητες στο 42% των περιοχών της χώρας.

Από τη μεταβολή (αύξηση ή μείωση) των αντικειμενικών τιμών θα επηρεαστούν από την 1η-1-2019 οι ακόλουθες κατηγορίες φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων στην ακίνητη περιουσία:

α) Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων (Φ.Μ.Α.), ο οποίος υπολογίζεται με 3% επί της αντικειμενικής αξίας κάθε πωλούμενου ακινήτου και επιβαρύνει τον αγοραστή.

β) Ο ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται στις πωλήσεις νεόδμητων κτισμάτων που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία.

γ) Ο φόρος χρησικτησίας κτισμάτων, που υπολογίζεται επίσης με 3% επί των αντικειμενικών αξιών.

δ) Ο φόρος ανταλλαγής – συνένωσης οικοπέδων.

ε) Ο φόρος διανομής ακινήτων.

στ) Το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.), που επιβάλλεται υπέρ των Δήμων μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος.

ζ) Ο δημοτικός φόρος που επιβαρύνει τις μεταβιβάσεις ακινήτων (υπολογίζεται με ποσοστό επί του φόρου μεταβίβασης).

η) Τα τέλη υπέρ Ταμείου Νομικών που επιβαρύνουν τα μεταβιβαστικά συμβόλαια.

θ) Το πρόσθετο τέλος μεταγραφής συμβολαίων.

ι) Ο φόρος δωρεάς ακινήτων.

ια) Ο φόρος γονικής παροχής ακινήτων.

ιβ) Ο φόρος κληρονομιάς ακινήτων.

ιγ) Το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο.

ιδ) Τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων κτισμάτων.

ιε) Τα πολεοδομικά πρόστιμα κατασκευής νέων αυθαιρέτων.

ιστ) Οι εισφορές σε γη και χρήμα για την ένταξη ακινήτων στα σχέδια πόλεων.

ιζ) Ο ειδικός φόρος ακινήτων 15% που επιβάλλεται στις υπεράκτιες εταιρίες ακινήτων.

2) Αύξηση του περιβαλλοντικού τέλους που επιβάλλεται στη χρήση πλαστικής σακούλας από την 1η-1-2019. Από την αρχή του επομένου έτους αλλάζει η τιμή για τη διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών από τα ταμεία των σούπερ μάρκετ και των λοιπών εμπορικών καταστημάτων. Σήμερα, κάθε λεπτή πλαστική σακούλα χρεώνεται με περιβαλλοντικό τέλος 0,03 ευρώ, επί του οποίου επιβάλλεται ΦΠΑ 24%, οπότε οι καταναλωτές πληρώνουν συνολικά 0,04 ευρώ. Από την 1η Ιανουαρίου το περιβαλλοντικό τέλος θα αυξηθεί στα 0,07 ευρώ ανά πλαστική σακούλα. Έτσι, μαζί με τον ΦΠΑ 24%, η τιμή διάθεσης κάθε πλαστικής σακούλας θα διαμορφωθεί στα 0,09 ευρώ.

3) Κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης που επιβάλλεται στο κρασί από την 1η-1-2019. Ο Ε.Φ.Κ. που επιβαρύνει με συντελεστή 20 ευρώ ανά χιλιόλιτρο το κρασί θα καταργηθεί από το νέο έτος. Δηλαδή, από τον Ιανουάριο το κρασί θα απαλλάσσεται από τον Ε.Φ.Κ. και οι τιμές λιανικής πώλησης του προϊόντος θα μειωθούν.

4) Μείωση του ΦΠΑ από το 13% στο 6% από την 1η-1-2019, για τα ηλεκτρονικά μπαστούνια και τις γραφομηχανές Braille που χρησιμοποιούν τα ΑμεΑ, καθώς επίσης και για τα εισιτήρια των συναυλιών.

5) Μείωση των επιβαρύνσεων από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) κατά 2,72% έως 30% για περίπου 5,4 εκατομμύρια νοικοκυριά με ακίνητη περιουσία συνολικής αξίας έως 200.000 ευρώ. Συγκεκριμένα:

α) Ο κύριος ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2019 θα μειωθεί κατά 30% για κάθε φυσικό πρόσωπο του οποίου η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας θα ανέρχεται μέχρι του ποσού των 60.000 ευρώ την 1η-1-2019. Η μείωση αυτή θα έχει ως συνέπεια το συνολικό ποσό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για 3.488.820 φορολογούμενους με ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας μέχρι 60.000 ευρώ να μειωθεί κατά 191.955.852 ευρώ ή κατά 30%, από 639.852.840 ευρώ για το έτος 2018, σε 447.896.988 ευρώ για το 2019.

β) Για κάθε φυσικό πρόσωπο του οποίου η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας την 1η-1-2019 θα είναι μεγαλύτερη των 60.000 ευρώ, το ποσό της μείωσης κατά 30%, που αντιστοιχεί στο υπερβάλλον των 60.000 ευρώ τμήμα της αξίας θα μειώνεται κατά 0,7 ευρώ ανά 1.000 ευρώ ακίνητης περιουσίας και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορεί να υπερβεί τα 100 ευρώ. Βάσει στοιχείων που έχουν επεξεργαστεί οι αρμόδιες υπηρεσίες, οι μειώσεις του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. για όσους ιδιοκτήτες έχουν ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 60.000 ευρώ και μέχρι 200.000 ευρώ θα είναι σημαντικά χαμηλότερες του 30%, ενώ για όσους έχουν ακίνητα συνολικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ οι μειώσεις θα είναι ασήμαντες.

6) Μείωση του συντελεστή φορολόγησης των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες από 29% για τη χρήση του 2018 σε 28% για τη χρήση του 2019.

7) Υποβολή χωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος από τους εγγάμους. Από το νέο έτος, θα παρέχεται η δυνατότητα στους συζύγους να υποβάλουν χωριστά τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος (να υποβάλουν δύο δηλώσεις αντί για μία κοινή δήλωση). Ωστόσο, σε περίπτωση υποβολής χωριστών δηλώσεων, αν τα τεκμήρια διαβίωσης που βαρύνουν τον έναν εκ των δύο συζύγων προσδιορίζουν το τεκμαρτό εισόδημά του σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος, η επιπλέον διαφορά εισοδήματος δεν θα είναι δυνατό να καλυφθεί από το δηλωθέν εισόδημα του άλλου συζύγου, διότι αυτό θα αναγράφεται σε ξεχωριστή δήλωση. Έτσι, ο σύζυγος του οποίου το τεκμαρτό εισόδημα θα είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος θα κληθεί να καταβάλει αδίκως σημαντικού ύψους φόρο εισοδήματος. Μια τέτοια εξέλιξη είναι βέβαιο ότι θα πλήξει κυρίως τις γυναίκες συζύγους που δεν εργάζονται αλλά είναι νοικοκυρές. Στις περιπτώσεις αυτές, επειδή το δηλωθέν εισόδημα θα είναι μηδενικό, το φορολογητέο εισόδημα θα προσδιορίζεται εξ’ ολοκλήρου από τα τεκμήρια διαβίωσης σε επίπεδο σημαντικά υψηλότερο των 3.000 ευρώ (3.000 ευρώ το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης, συν τα τεκμήρια για τις κατοικίες και το Ι.Χ. που χρησιμοποιεί η σύζυγος). Το τεκμαρτό αυτό εισόδημα θα θεωρείται ως «εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες» το οποίο θα είναι αφορολόγητο μέχρι το επίπεδο των 8.636-9.545 ευρώ υπό την προϋπόθεση ότι στο όνομα της συζύγου έχουν εξοφληθεί με «πλαστικό χρήμα» ή με άλλο μέσο ηλεκτρονικής πληρωμής δαπάνες για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών συνολικού ετήσιου ύψους 10%-18,75% του εισοδήματος αυτού. Αν δεν έχουν εξοφληθεί με τον τρόπο αυτό από τη σύζυγο οι συγκεκριμένες δαπάνες τότε για ποσοστό μέχρι 10%-18,75% του τεκμαρτού της εισοδήματος θα κληθεί να πληρώσει «πέναλτυ» φόρου 22%.

Επιπλέον, οι χωριστές δηλώσεις θα δημιουργήσουν γενικότερο πρόβλημα στην κάλυψη του απαιτούμενου ποσοστού επί του εισοδήματος κάθε συζύγου με δαπάνες εξοφληθείσες μέσω «πλαστικού χρήματος» ή άλλου ηλεκτρονικού τρόπου πληρωμής, ώστε να μην χρεωθεί με το «πέναλτυ» του επιπλέον φόρου 22%. Κι αυτό διότι αν ο ένας σύζυγος υπερκαλύπτει με τις δικές του δαπάνες το απαιτούμενο ποσοστό και ο άλλος δεν το καλύπτει δεν θα μπορεί να γίνει μεταφορά του επιπλέον ποσού από τον έναν σύζυγο στον άλλο. Έτσι ο σύζυγος που δεν θα καλύπτει το απαιτούμενο ποσοστό θα χρεώνεται με τον επιπλέον φόρο 22%.

8) Εξαίρεση από το τέλος επιτηδεύματος ορισμένων ακόμη κατηγοριών φορολογουμένων. Κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για το έτος 2018, οι οποίες θα υποβληθούν εντός του δευτέρου τριμήνου του 2019, θα εξαιρούνται από το τέλος επιτηδεύματος των 400-1.000 ευρώ και οι ακόλουθες κατηγορίες φυσικών και νομικών προσώπων:

α) Οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων ανεξαρτήτως εάν έχει παρέλθει ή όχι πενταετία από την πρώτη έναρξη εργασιών τους.

β) Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας, εκκαθάρισης ή πτώχευσης.

γ) Οι αγρότες, οι οποίοι είναι μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του ν. 4384/2016.

δ) Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι σχολικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του ν. 1566/1985.