Οι επιπτώσεις στον Πειραιά από την κρίση στην Ερυθρά και ο ρόλος της Ελλάδας

Του Βασίλη Κορκίδη*
Οι επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, που ξεκίνησαν στο τέλος Νοεμβρίου και υποχρέωσαν πάνω από το 90% των πλοίων μεταφοράς containers στις γραμμές Ασίας – Ευρώπης να κάνουν τον γύρο της Αφρικής, διαμόρφωσαν νέα δεδομένα για τα μεγάλα λιμάνια της Ευρώπης τους τελευταίους μήνες, αλλά αυτό που κυρίως επλήγη είναι το λιμάνι του Πειραιά, καθώς έχασε το πλεονέκτημα, λόγω της Διώρυγας του Σουέζ, να είναι το πρώτο λιμάνι της Ευρώπης από την Ασία.

Ωστόσο από τη διαταραχή αυτή φαίνεται να βγαίνει κερδισμένο το λιμάνι της Βαλένθιας που ήδη από το τέλος του 2023 καταγράφει σημαντική αύξηση της κίνησης εμπορευματοκιβωτίων που οδηγείται από τις εξελίξεις την Ερυθρά Θάλασσα όπως αναφέρει η διοίκησή της καθώς είναι αντί του Πειραιά το πρώτο ευρωπαϊκό λιμάνι που «πιάνουν» τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που κάνουν τον περίπλου της Αφρικής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΟΛΠ ΑΕ, έχει αναφέρει την εκτίμηση ότι μετά τον Μάρτιο η κατάσταση θα γίνει πιο σοβαρή και ίσως η μείωση να φτάσει στο 30%, αν συνεχιστούν τα προβλήματα στην Ερυθρά Θάλασσα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Cosco Shipping Ports, η διακίνηση containers στους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του Πειραιά κατέγραψαν μείωση -12,7% τον Ιανουάριο αποτέλεσμα της αλλαγής δρομολογίων που επέβαλαν οι Χούθι, με τις επιθέσεις τους σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα. Αντίστοιχα, συρρικνώθηκε και τον Φεβρουάριο η μείωση εμπορευματοκιβωτίων στους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του ΣΕΠ στον Πειραιά που διαχειρίζεται η PCT.

Συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο διακινήθηκαν 306,3 χιλ. εμπορευματοκιβώτια, σημειώνοντας μείωση 5,1% σε σχέση με πέρυσι, η οποία ωστόσο είναι μικρότερη του Ιανουαρίου. Το πρώτο δίμηνο του έτους διακινήθηκαν 588,1 χιλ. εμπορευματοκιβώτια, σημειώνοντας μείωση 8,9% σε σχέση με το πρώτο δίμηνο του 2023. H μείωση οφείλεται στην κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς εμπορικά πλοία αποφεύγουν τη διώρυγα του Σουέζ, κάνοντας τον διάπλου της Αφρικής, με «κερδισμένα» ισπανικά λιμάνια. Για το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2024 η πτώση στους δυο προβλήτες της ΣΕΠ Cosco Shipping Ports είναι της τάξης του -8,9% συγκριτικά με πέρυσι.

Αναφορικά με την επιχείρηση «Ασπίδες» η Ελλάδα, ως χώρα αλλά και οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν ταχθεί υπέρ της ελεύθερης ναυσιπλοΐας σε όλη την υδρόγειο. Η προάσπιση αυτής της θέσης γίνεται στην παρούσα φάση με την συμμετοχή ελληνικής φρεγάτας στην πολυεθνική ναυτική δύναμη που βρίσκεται στην περιοχή με στόχο να εξουδετερώνει τις επι πλοίων πυραυλικές επιθέσεις των Χούθι. Είναι αυτονόητο ότι η Ελλάδα έχει συμφέρον αλλά και υποχρέωση να διασφαλίζει με την παρουσία της την απρόσκοπτη κίνηση των ελληνικών πλοίων, ανέφεραν πηγές του υπουργείου Άμυνας που κλήθηκαν να σχολιάσουν την απόφαση για την αποστολή της ελληνικής φρεγάτας.

Η κλιμακούμενη κατάσταση στην περιοχή θέτει τους ναυτικούς μας σε κίνδυνο σε καθημερινή βάση και επηρεάζει όλο και περισσότερο την αλυσίδα εφοδιασμού της Ευρώπης και τη συνολική οικονομική ασφάλεια. Η ευρωπαϊκή παρουσία στην περιοχή είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των κινδύνων ασφαλείας για την εμπορική ναυτιλία και θα συμβάλει στη διατήρηση της ασφάλειας των ναυτικών μας. Θέλουμε να ελπίζουμε πως όλες οι συντονισμένες προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένων των διπλωματικών, θα συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση της κρίσης στην περιοχή.

Η Ερυθρά Θάλασσα αποτελεί βασική οδό για το ευρωπαϊκό εμπόριο και τη διεθνή συνδεσιμότητα της ΕΕ. Η προστασία των βασικών θαλάσσιων οδών και η διεθνής αρχή της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διασφάλιση της ασφάλειας της ενέργειας, των τροφίμων και της αλυσίδας εφοδιασμού της Ευρώπης. Η επιχείρηση «EUNAVFOR ASPIDES» θα δραστηριοποιείται κατά μήκος των κύριων θαλάσσιων γραμμών επικοινωνίας στα στενά Baab al-Mandab και στα στενά του Ορμούζ, καθώς και στα διεθνή ύδατα στην Ερυθρά Θάλασσα, τον Κόλπο του Άντεν, την Αραβική Θάλασσα, τον Κόλπο του Ομάν και τον Περσικό Κόλπο.

Πρέπει να αποφασίσουμε εάν θέλουμε τη χρήση ή την αχρήστευση της διώρυγας του Σουέζ. Αν τα εμπορεύματα συνεχίσουν να επιβαρύνονται με το μεταφορικό κόστος και τη καθυστέρηση του «γύρω-γύρω» από την Αφρική, σε συνδυασμό με την ακρίβεια που υπάρχει θα αυξήσει τον ετήσιο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη κατά 0,7%. Το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας ο Πειραιάς μαζί με τις εισαγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις της χώρας επιθυμούν να επανέλθει η κανονικότητα στην εφοδιαστική αλυσίδα της ΝΑ Μεσογείου, αλλά και όλης της Ευρώπης με την Ασία.

* Πρόεδρος ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ