Οι συνεταιριστικές τράπεζες μοχλός για την περιφερειακή ανάπτυξη

Ήλθε η ώρα των συνεταιριστικών τραπεζών. Η επόμενη ημέρα, η νέα τραπεζική εποχή, μόλις αρχίζει. Αρκεί η Πολιτεία να αντιμετωπίσει τις Συνεταιριστικές Τράπεζες, συνολικά και στρατηγικά ως θεσμό που μπορεί να συμπληρώνει το τραπεζικό σύστημα να εξειδικεύεται στη Περιφέρεια. Κάθε άλλη θέση που αντιμετωπίζει τις συνεταιριστικές τράπεζες ως μικρές τράπεζες, αποδυναμώνει, περιορίζει και μακροπρόθεσμα θα λειτουργήσει εκφυλιστικά.

Αντίθετα, η θεσμική – συνολική αντιμετώπιση, σημαίνει ότι οι Συνεταιριστικές Τράπεζες αποτελούν μέρος της Περιφερειακής ανάπτυξης και είναι φορείς στήριξης της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας. Ο ρόλος αυτός, που υπάρχει σε άλλες χώρες και ιδιαίτερα στις τοπικές Γερμανικές τράπεζες, έχει αναδείξει την αναγκαιότητα και χρησιμότητα του θεσμού και τη λειτουργία του ως εναλλακτικού τραπεζικού συστήματος.

Στο κοινό αυτό συμπέρασμα για την νέα εποχή των συνεταιριστικών τραπεζών κατέληξαν αν και από διαφορετικές αφετηρίες οι βασικοί ομιλητές του συνεδρίου για την ανάπτυξη του κλάδου που διοργανώθηκε χθες σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας.

Συνοψίζουμε τα βασικά σημεία των τοποθετήσεων εκ μέρους των βασικών ομιλητών:

Ο Πρόεδρος της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδας και πρόεδρος της Παγκρήτιας Νίκος Μυρτάκηςαφού αναγνώρισε την έμπρακτη στήριξη του αντιπροέδρου της κυβέρνησης κ. Γιάννη Δραγασάκη που αποτελεί μια σχέση αφετηρίας για την αναγνώριση του θεσμού, ανέφερε ότι οι συνεταιριστικές τράπεζες εμφανίζουν μερίδιο αγοράς που ξεπερνά το 20% στις περιοχές που δραστηριοποιούνται ενώ στο σύνολο το μερίδιο αγοράς διαμορφώνεται στο 1%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Μυρτάκης οι συνεταιριστικές τράπεζες έχουν χρηματοδοτήσει το 15% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χώρα μας καθώς το δανειακό χαρτοφυλάκιο τους είναι προσανατολισμένο κατά 85% στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με τις χορηγήσεις να διατηρούνται σε θετικό πρόσημο για τις συνεταιριστικές τράπεζες σε αντίθεση με το εγχώριο τραπεζικό σύστημα που παρουσίαζε αρνητικό πρόσημο.

Οι καταθέσεις ενισχύθηκαν κατά 7,5% και τα ίδια κεφάλαια σημείωναν αύξηση κατά 18% τα τελευταία χρόνια της κρίσης.

Σήμερα ο χάρτης των συνεταιριστικών τραπεζών περιλαμβάνει 9 συνεταιριστικές τράπεζες που διαθέτουν 110 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα και απασχολούν συνολικά 907 άτομα.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνηση και υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Γιάννης Δραγασάκης αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο των συνεταιριστικών τραπεζών καθώς υπάρχει υπερ-συγκέντρωση των συστημικών τραπεζών. Επισήμανε επίσης ότι η σωστή κατεύθυνση είναι η ενίσχυση των συνεταιριστικών τραπεζών καθώς συμβάλουν στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων και στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων τονίζοντας ότι οι συνεταιριστικές μορφές οργάνωσης δεν αποτελούν υπόλειμμα του παρελθόντος αλλά πρόδρομες μορφές του μέλλοντος.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ανακοίνωσε ότι τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει κοινή υπουργική απόφαση που θα προσδιορίζει τα κεφαλαιακά διαθέσιμα του δημοσίου που σήμερα κατατίθενται στην Τράπεζα της Ελλάδος να αξιολογηθούν με βάση την ευστάθεια του συστήματος. Πρόσθεσε ακόμα ότι σύντομα θα προχωρήσει η ίδρυση Ταμείου υποδομών με κεφάλαια ύψους 1 δισ. ευρώ και η δημιουργία επενδυτικών ταμείων τα οποία κατά 50% θα χρηματοδοτηθούν από το Δημόσιο και το υπόλοιπο 50% από ιδιωτικούς πόρους. Τέλος αναφέρθηκε στην ανάληψη νομοθετική πρωτοβουλία για τη δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας σε συνεργασία με τους Γάλλους.

Ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Θεόδωρος Μητράκος τόνισε ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι συνεταιριστικές τράπεζες αποτελούν σημαντικό κομμάτι του τραπεζικού τομέα. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ευρωπαϊκής ένωσης συνεταιριστικών τραπεζών (που αφορούν το 2016), το μερίδιο αγοράς σε δάνεια και καταθέσεις ανέρχεται σε περίπου 20% του συνόλου της τραπεζικής δραστηριότητας, με το αντίστοιχο ποσοστό σε ορισμένες χώρες να προσεγγίζει ή και να ξεπερνάει το 30%. Το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών, περίπου 1%, παρατηρείται στην περίπτωση της Ελλάδος. Συνολικά, το ενεργητικό των συνεταιριστικών τραπεζών στην Ευρώπη ξεπερνά τα 7 τρισεκ. ευρώ, με τις χορηγήσεις να ανέρχονται σε περίπου 4,1 τρισεκ. ευρώ και τις καταθέσεις σε περίπου 3,6 τρισεκ. ευρώ. Οι πελάτες των συνεταιριστικών τραπεζών σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανέρχονται σε περίπου 210 εκατομμύρια, οι οποίοι εξυπηρετούνται από περίπου 733 χιλιάδες υπαλλήλους και 58 χιλιάδες υποκαταστήματα.

Αντίθετα, σημείωσε ο κ.Μητράκοςστην Ελλάδα, οι εννέα συνεταιριστικές τράπεζες που λειτουργούν σήμερα προσφέροντας κυρίως τις βασικές τραπεζικές εργασίες (καταθέσεις-χορηγήσεις) σε πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις της τοπικής αγοράς, είναι μικρού μεγέθους και κατέχουν, όπως προαναφέρθηκε, μόλις το 1% της αγοράς πιστώσεων, με συνολικές χορηγήσεις (μετά από προβλέψεις) περίπου 2 δισεκ. ευρώ το Μάρτιο του 2018. Αντιστοίχως μικρά είναι και τα υπόλοιπα βασικά τους μεγέθη. Ενδεικτικά, το Μάρτιο του 2018 το σύνολο του ενεργητικού τους ανερχόταν σε 2,6 δισεκ. ευρώ, οι καταθέσεις σε 2,1 δισεκ. ευρώ και τα εποπτικά ίδια κεφάλαια σε 260 περίπου εκατ. ευρώ.

Η τελική πρόταση του υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος είναι η υστέρηση αυτή έχει και μία θετική ανάγνωση, δείχνοντας ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξής του. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης ορισμένες συνεταιριστικές τράπεζες, ενίσχυσαν την καταθετική τους βάση και διεύρυναν το δανειακό τους χαρτοφυλάκιο παρά τις αντιξοότητες, ενώ προσέλκυσαν με επιτυχία και στρατηγικούς επενδυτές, οι οποίοι ενίσχυσαν την κεφαλαιακή τους βάση, με τις τάσεις αυτές να συνεχίζονται τώρα που οι οικονομικές συνθήκες είναι πιο πρόσφορες.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γ. Καββαθάς ανέφερε ότι σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία οι ελληνικές ΜμΕ αποτελούν το 99,7 % του συνολικού αριθμού των επιχειρήσεων, απασχολούν το 86,5 % από το σύνολο των απασχολουμένων στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα ενώ παράγουν το 72,8 % της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (Για την Ευρωπαϊκή Ένωση τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 99,8 % στο σύνολο των επιχειρήσεων, 66,7 % στο σύνολο της απασχόλησης του ιδιωτικού τομέα και 57,4 % της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας).

Στην τοποθέτησή του ο Πρόεδρος της ΕΣΣΕ Β. Κορκίδης επισήμανε ότι οι συνεταιριστικές τράπεζες μέσω του δικτύου των 110 καταστημάτων που διαθέτουν και των 345.000 μελών που αντιπροσωπεύουν, έχουν διοχετεύσει περισσότερα από 2 δις ευρώ δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες είχαν αδυναμία πρόσβασης στο τραπεζικό σύστημα. Περαιτέρω, το 2017 το ενεργητικό τους αυξήθηκε κατά 4,45% σε σχέση με το 2016, οι καταθέσεις τους σημείωσαν συνολική άνοδο 7% και η κερδοφορία τους ενισχύθηκε κατά 17%, ενώ και οι χορηγήσεις τους κατά 2017 κατέγραψαν θετικό πρόσημο.