Οπαδική βία: Το καρκίνωμα έχει πολύ βαθύτερες ρίζες

Της Αγγελικής Αδαμοπούλου*
Αργά το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, ο δεκαεννιάχρονος Άλκης Καμπανός ξεψύχησε χτυπημένος βάναυσα από δειλά ανθρωπόμορφα θηρία σαν κι αυτά που δεκαετίες ολόκληρες κρύβονται πίσω από την ανωνυμία του οπαδικού όχλου και τους κώδικες σιωπής μιας αρρωστημένης αλληλεγγύης για να εκτονώνουν ανενόχλητα τη στυγνή δολοφονική τους μανία.

Για τους φονιάδες του Άλκη το «διαφορετικό» δεν πρέπει καν να υπάρχει· το «άλλο» έχει θέση μόνο στα νεκροταφεία· κι είναι εκείνοι που έχουν την απόλυτη εξουσία ζωής και θανάτου, σαν δήμιοι που βγήκαν παγανιά τα μεσάνυχτα για να κάνουν επίδειξη κτηνωδίας, σαν βρικόλακες διψασμένοι για νέο αίμα.

Επειδή δεν υπάρχει τίποτε πιο φασιστικό από την επιδίωξη για απόλυτη επικράτηση του ενός και αφανισμό των υπολοίπων, θα είναι σφάλμα σοβαρό να επικρατήσουν τελικά στην κοινή γνώμη τα αβίαστα συμπεράσματα περί τυφλής δήθεν οπαδικής βίας. Άλλωστε, το καρκίνωμα έχει πολύ βαθύτερες ρίζες.

Παρότι το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι -κατά κοινή ομολογία- προϊόν αρκετά χαμηλής ποιότητας και ταλανίζεται πολύ καιρό από έντονα δομικά προβλήματα και από συμβάντα ακραίας βίας, καταφέρνει κατά παράξενο τρόπο να προσελκύει διαχρονικά το χρηματοδοτικό ενδιαφέρον επιφανών επιχειρηματιών, συχνά δε και ιδιοκτητών ΜΜΕ. Για ποιον, άραγε, λόγο η αφρόκρεμα του επιχειρείν της χώρας επιδιώκει να «σπιλωθεί» με τα χρόνια δεινά του ελληνικού ποδοσφαίρου, 9 φορές στις 10 να χάσει τα λεφτά που επενδύει, και ενίοτε να καθυβρίζεται εν χορώ σε κερκίδες, ραδιόφωνα και διαδίκτυο; Κρύβεται κάτι άλλο πίσω από τη συγκινητική «αγάπη για την ομάδα»;

Παρότι οι δίκες προθέσεων είναι συχνά αυθαίρετες, η πραγματικότητα επιτρέπει εύλογες υποθέσεις. Η ιδιοκτησία αθλητικού σωματείου πολύ συχνά ενισχύει τη θέση και την εικόνα των μεγαλομετόχων στις τοπικές κοινωνίες. Όσο λαοφιλέστερη η ομάδα, τόσο μεγαλύτερο το θέλγητρο για εκείνους που θέλουν  και μπορούν· και το κίνητρο αποδεικνύεται ενίοτε και πολλαπλό στην πράξη. Δεν είναι λίγες οι φορές που ιδιοκτήτες βρίσκουν στιβαρή -ή στιβαρότερη- πρόσβαση στο πολιτικό σύστημα σε επίπεδο αυτοδιοικητικό και κεντρικό, αναπτύσσουν επιχειρηματικές συναλλαγές με το Δημόσιο, αποκτούν δημοσιότητα και αίγλη, και βιώνουν προσωπική και επαγγελματική υποστήριξη εκ μέρους υποστηρικτών του σωματείου.

Στην προσπάθειά τους να «τακτοποιήσουν» τα του σωματειακού οίκου τους από θέση ισχύος, οι λεγόμενοι μεγαλοπαράγοντες έχουν συχνά «πατήσει σε δύο βάρκες»: από τη μία δημοσίως καταδικάζουν φαινόμενα αθλητικής βίας, και από την άλλη την υποδαυλίζουν με δημόσιες εμπρηστικές δηλώσεις και συμπεριφορές, αλλά και με διαφόρων ειδών «ανοχές» σε πρόσωπα και πεπραγμένα που παραπέμπουν στο κοινό ποινικό δίκαιο.

Έχουμε κλάψει πικρά πολλές φορές και γι’ άλλους Άλκηδες, όπως θρηνούμε για τον Άλκη μας σήμερα. Έχουμε ακούσει λόγια μεγάλα και υποσχέσεις, και είδαμε μονάχα το μεγαλοπρεπές τίποτε. Αλλά το πιο μεγάλο «τίποτε» είναι το δικό μας: το τίποτε που δεν αλλάζουμε στον τρόπο που συνηθίζουμε τη φρίκη, στον τρόπο που γρήγορα ξεχνάμε και προσπερνάμε, στον τρόπο που παραιτούμαστε με μια συγγνώμη ανέξοδη. Αλλά καμία «συγγνώμη» κανενός μας δεν πρόκειται να φέρει πίσω τον Άλκη μας και κάθε προηγούμενο κι επόμενο δικό μας παιδί – θύμα μας καλολαδωμένης δολοφονικής μηχανής που σφάζει γιατί της όπλισαν το χέρι οι ανοχές μας κι ένα χυδαίο πρόσχημα.

*Βουλευτής Α’ Αθηνών και Υπεύθυνη Τομέα Δικαιοσύνης
και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΜέΡΑ25