Όποιος προσπαθεί να σώσει τις καρδιές των άλλων, πυροβολεί την δική του

Περίπου ο ένας στους τρείς που πάει στην καρδιολογική, στα επείγοντα, πάσχει από λειτουργικό έμφραγμα.

Πονάει, ίσως, περισσότερο και απ’ αυτόν -η που έχει πάθει, επισήμως, έμφραγμα.

Μουδιάζει χέρι, πόδι, έχεις πόνο μπροστά και πίσω στην πλάτη, σαν να χεις φάει μαχαιριά, τόσο βάρος στο στήθος που ναι σαν να το πατάει ελέφαντας, μούσκεμα είσαι στον ιδρώτα, ζαλίζεσαι, δεν μπορείς να αναπνεύσεις, η ταχυκαρδία, που διαδέχεται την βραδύκαρδη αρρυθμία πάει να σπάσει την καρδιά σου, έχεις τα πάντα όλα, που λέει κι ο Αλέφαντος.

Ζάναξ σου δίνουνε συνήθως, που ναι «θαυματουργό», γιατί σε μισή ωρούλα δαμάζει τον πανικό και μανιπουλάρει την κρίση του.

Ο ψυχαναλυτές λένε πως συνήθως το λειτουργικό έμφραγμα εκδηλώνεται με εντονότατα πραγματικά συμπτώματα και αφόρητο σωματικό πόνο (αλλοίμονο σου αν πεις: «είσαι κατά φαντασία ασθενής» σε κάποιον – α που τρώει τέτοια φρίκη, άμα δεν σε πλακώσει στις μπουνιές θα αντιδράσει όπως ο αρχηγός της μαφία Ρόμπερτ Ντενίρο στο «Ανάλυσέ το», γιαυτό πές του -της: «εγώ είμαι εδώ, σε πιστεύω, σε δυό λεπτά θα σε πάω στο νοσοκομείο, ηρέμησε, εμπιστέψου με, σε μια ώρα θα πίνουμε μπίρες και θα κάνουμε χαβαλέ), αλλά ο – η ασθενής υποδύεται τον – την εμφραγματία μέσα από μια κρίση πανικού.

Γιατί σωματοποιεί το άγχος του, συγκρατείται για να μην εκδηλώσει το θυμό του, πανικοβάλλεται από την ανασφάλειά του, υποδύεται το έμφραγμα ή και το εγκεφαλικό γιατί έχει μεταμφιεσμένη κατάθλιψη και χρειάζεται συστηματική και σύστημική ψυχοθεραπεία μέχρι να ανακαλύψει τι, ποιος, κρύβεται πίσω από αυτό που του συμβαίνει και να συμφιλιωθεί μαζί του.

Οι «ανατολικοί» λένε ότι συγκρούεται το συναίσθημα με την λογική, πως πρόκειται για το μεγαλείο σου που φοβάσαι να το απολαύσεις και – «τα όνειρά σου μη τα λες γιατί μια μέρα κρύα, μπορεί και – οι Φροϋδιστές – να ρθουν στην εξουσία» – θα σου κάνουν ψυχολογικά βασανιστήρια μέχρι να … παραδεχτέίς πως όλα αυτά σου συνέβησαν γιατί ήθελες να πηδήσεις την μάνα σου. Γι αυτό ρωτούσες στην Σούλα: «Τι σου κάνω μανα μου;»

Δεν τα χω διαβάσει, ούτε τα γράφω απ το μυαλό μου, τα χω ζήσει, γκαζωμένος με πήγε στα 30 μου ο Θέμος ο Αναστασιάδης από τα γραφεία της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ στα επείγοντα του ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΥ κι έπαθε και εκείνος καπάκι πανικό και μου τράβαγε τα καλώδια του καρδιογραφήματος: «Εγώ πεθαίνω, αυτός έχει μαϊμού έμφραγμα». 

Μας πήραν αίμα να ιδούνε τα αέρια και πήγε πρώτος ο Θέμος για συνέντευξη. 

• Τι σε ρώτησαν; 
• Αν νοιώθω πόνο ή βάρος όταν ανεβαίνω σκάλες 
• Και τι απάντησες;  
• Πόνο…

 Για να μην ταυτιστώ μαζί του είπα: Βάρος! 

Με βάλανε στην εντατική, Κρεμαστινός, Τούτουζας, μεγαλεία! 

Ήρθε να με δει κι έκανε αστειάκια, το παιδί. 

Εκεί του πα αυτή την ατάκα και τον άφησα μαλάκα: Όποιος προσπαθεί να σώσει τις καρδιές των άλλων, πυροβολεί την δική του!

Γουστάριζε τρελά, αλλά και ψάρωνε ο 30άρης ο Θεμούλης με τις αληθινές ιστορίες που διηγιόμουν ο … ομορφωμένος.

• Ξέρεις Θέμο ότι αυτός που έσωσε τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων πυροβόλησε την δική του;
• Ο Χριστός;
• Ποιος Χριστός ρε άσχετε (άκουγε ο Κρεμαστινός);! Ο Αργεντίνος Ρενέ Φαβαλόρο: Ο γιατρός που ανακάλυψε το Bypass και έσωσε εκατομμύρια ασθενείς!

Ο Ρενέ γεννήθηκε στη Λα Πλάτα της Αργεντινής από Σικελούς γονείς στις 12 Ιουλίου το 1923, είχε αδυναμία στο ποδόσφαιρο, ωστόσο γρήγορα τον κέρδισε η ιατρική. Ηταν ένα φτωχό παιδί, κάτι σαν τον δικό μας τον Παπανικολάου που ανακάλυψε το τεστ ΠΑΠ, χωρίς διασυνδέσεις, είχε φάει όμως μεγάλο κόλλημα με τις εξελίξεις στην καρδιοχειρουργική. Για καλή του τύχη στη Λα Πλάτα, γνώρισε τον καθηγητή Mainetti, ο οποίος τον βοήθησε να πάει στην κλινική του Κλίβελαντ, στις ΗΠΑ.

Με ελάχιστα χρήματα και στοιχειώδη αγγλικά ταξίδεψε στο Κλίβελαντ και εντάχθηκε στο δυναμικό της κλινικής. Ο Favaloro περνούσε ώρες μελετώντας τις στεφανιαίες αρτηρίες και τη σχέση τους με τον καρδιακό μυ. Στις 9 Μαΐου του 1967 η πρώτη εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς ολοκληρώθηκε με πλήρη επιτυχία στην Κλινική Cleveland των ΗΠΑ με μια πολύωρη ιατρική πράξη που σήμανε την τελειοποίηση της επαναστατικής μεθόδου του bypass.

Το bypass δημιουργεί μία νέα οδό για τη ροή του αίματος προς την καρδιά. Ο χειρουργός παίρνει ένα υγιές αιμοφόρο αγγείο από το πόδι, το χέρι ή το στήθος και το συνδέει με την αρτηρία της καρδιάς (στεφανιαία αρτηρία). Με αυτόν τον τρόπο, το αίμα παρακάμπτει τη στενωμένη αρτηρία.

Τον Μάιο του 1967, ο Φαβαλόρο ήταν ο πρώτος που επιχείρησε να πάρει ένα κομμάτι της φλέβας από το πόδι του ασθενούς για να κάνει την επέμβαση. Η επιτυχία της πρώτης εγχείρησης, οι επιστημονικές δημοσιεύσεις και η εξέλιξη της μεθόδου, συνέβαλλαν ώστε να διαδοθεί ταχύτατα. Το 1969, σύμφωνα με τα στοιχεία, το ποσοστό θνησιμότητας κατά τη διάρκεια του χειρουργείου ήταν μικρότερο από 5%. Τη δεκαετία του ’70, μειώθηκε στο 2%. Επιπλέον, πέρα από την χαμηλή θνησιμότητα, η τεχνική ήταν σχετικά απλή και ο εξοπλισμός προσβάσιμος. Έτσι έγινε η λεγόμενη «επανάσταση του bypass». Μέσα σε μία δεκαετία, η Αορτοστεφανιαία Παράκαμψη έγινε μία από τις πιο συνηθισμένες επεμβάσεις στον κόσμο. Στις ΗΠΑ, το 2001, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 395.000 εγχειρήσεις.

Η διεθνής επιστημονική κοινότητα αναγνώρισε εξαρχής την τεράστια προσφορά του Φαβαλόρο στην ιατρική. Χάρη στη μέθοδό του εκατομμύρια άνθρωποι με καρδιακά προβλήματα, που παλαιότερα θα ήταν καταδικασμένοι, απέκτησαν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Ο Φαβαρόλο όμως δεν είχε τις ίδιες ευκαιρίες που ήθελε από την πατρίδα του.

Το 2000, η Αργεντινή ήταν στα πρόθυρα της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Το «Ίδρυμα Φαβαλόρο», εκπαίδευε γιατρούς απ’ όλη την Λατινική Αμερική και πραγματοποιούσε επεμβάσεις. Τα οικονομικά προβλήματα απειλούσαν η λειτουργία του και η κυβέρνηση δεν ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις του πρωτοπόρου επιστήμονα. Η ψυχολογία του ήταν στη χειρότερη δυνατή κατάσταση.

Τον Ιούλιο του 2000, ο 77χρονος Ρενέ Φαβαλόρο, κλείστηκε στο μπάνιο του σπιτιού του και πυροβόλησε την καρδιά του. Είχε κάνει χιλιάδες καρδιές να χτυπούν ρυθμικά. Μόνο μία σταμάτησε εσκεμμένα. Τη δική του. Η επιλογή της ημερομηνίας ήταν επίσης συμβολική. Η 29η Ιουλίου, ήταν η ημέρα των γενεθλίων ενός καλού του φίλου -επίσης καρδιοχειρουργού-, ο οποίος τον είχε ενθαρρύνει το 1971 να επιστρέψει στην Αργεντινή.

Μετά από την αυτοκτονία του, αποκαλύφθηκε ότι είχε γράψει επιστολή προς τον πρόεδρο της Αργεντινής Φερνάντο ντε λα Ρούα – ο οποίος φέρεται πως δεν την είχε διαβάσει – όπου δήλωνε ότι κουράστηκε να «είναι ζητιάνος στην πατρίδα του» και ζήτησε από τον ντε λα Ρούα βοήθεια προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για το Ίδρυμα.

Ο Favaloro φέρεται επίσης να δήλωνε συγκλονισμένος από τη διαφθορά στο σύστημα υγείας, την οποία δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει, περιγράφοντας τον εαυτό του σαν «Δον Κιχώτη».

Αφιερωμένο στον γκαρδιακό μου φίλο τον Ζησάκη. Ολα θα πάνε κατ ευχήν -που κανε το Νεφελάκη.