Π. Αντωνιάδης: «Δανειολήπτες μεταναστεύουν για να αποπληρώσουν τα δάνειά τους…»

«Δεκάδες χιλιάδες νέα Κόκκινα Δάνεια, κατακόρυφη αύξηση των επισφαλειών», επομένως και παράταση των προβλημάτων ρευστότητας των τραπεζών και χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, εκτιμά ότι θα υπάρξουν, στο άμεσο μέλλον, ο πανελλήνιος Σύλλογος Δανειοληπτών σε Ελβετικό Φράγκο (ΣΥΔΑΝΕΦ), εάν δεν επιλυθεί το θέμα που έχει δημιουργηθεί από την αλλαγή της συναλλαγματικής ισοτιμίας στα στεγαστικά δάνεια, που χορηγήθηκαν με ρήτρα ελβετικού φράγκου.

Στην αποκαλυπτική συνέντευξη που παραχώρησε στην «F&M Voice» o πρόεδρος του Συλλόγου, Παντελής Αντωνιάδης, αναφέρεται ακόμη και στις περιπτώσεις μετανάστευσης νέων ανθρώπων, ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Δηλώνει, επίσης, ότι «οι Τράπεζες δεν έχουν αφουγκραστεί τη δίνη στην οποία έχουν περιέλθει χιλιάδες οικογένειες».

Επειδή, κατά καιρούς, έχουν αναφερθεί διάφοροι αριθμοί, αναφορικά με τον συνολικό αριθμό των δανείων σε ελβετικό φράγκο, θα θέλαμε, κ. Αντωνιάδη, να μας δώσετε τη συνολική εικόνα που έχετε εσείς…
Με βάση αυτά που ακούγονται στις αίθουσες των δικαστηρίων, η εκτίμηση είναι στις 65.000-70.000. Οι τράπεζες, για τα δάνεια αυτά, ζήτησαν επιπρόσθετες εξασφαλίσεις, εμπλέκοντας με τον τρόπο αυτό πολυάριθμους εγγυητές και συνοφειλέτες. Έτσι, ο αριθμός εκτινάσσεται στους 260.000- 300.000 εγκλωβισμένους συνανθρώπους μας.

Πόσα από τα δάνεια αυτά εξυπηρετούνται;
Από τα στατιστικά του Συλλόγου προκύπτει πως το μεγαλύτερο ποσοστό των δανείων εξυπηρετούνται με ρυθμίσεις. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε για το σύνολο, καθώς δεν έχουμε τη δυνατότητα πρόσβασης σε τέτοιου είδους δεδομένα.

Υπάρχει κάποια εκτίμηση για την κατανομή των δανείων αυτών ανά τράπεζα;
Σύμφωνα με τα στατιστικά που τηρεί ο Σύλλογός μας, τα περισσότερα δάνεια χορηγήθηκαν από τη Eurobank και ακολουθούν Πειραιώς, Εθνική και Alpha Bank.

Η πρακτική που ακολούθησαν οι τράπεζες κατά τη χορήγηση των δανείων ήταν ενιαία ή υπήρξαν περιπτώσεις που έγινε και ενημέρωση των δανειοληπτών για τους συναλλαγματικούς κινδύνους;
Τα τραπεζικά ιδρύματα χορήγησαν τα στεγαστικά δάνεια με ρήτρα ελβετικού φράγκου για απόκτηση πρώτης κατοικίας και τα προώθησαν με «δόλωμα» το πολύ χαμηλό επιτόκιο. Χωρίς όμως, ως όφειλαν, να παρέχουν ακριβείς και σαφείς πληροφορίες, χωρίς να παρέχουν στους καταναλωτές κατάλληλη πληροφόρηση σε κατανοητή μορφή, ώστε αυτοί να είναι σε θέση να κατανοήσουν τη φύση και τους κινδύνους των δανείων αυτών και, ως εκ τούτου, να λάβουν αποφάσεις επί τη βάσει αντικειμενικής πληροφόρησης.
Εξίσου σημαντικό είναι το ότι η παρεχόμενη ασφάλεια (αντιστάθμιση κινδύνου) δεν ήταν διαρκής, δημιουργώντας επιπρόσθετα βάρη στους δανειολήπτες που εμπιστεύτηκαν τα πιστωτικά ιδρύματα στο πλαίσιο «καλής πίστης».

Για πόσα από τα δάνεια αυτά υπάρχουν ατομικές ή συλλογικές προσφυγές στη Δικαιοσύνη;
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαντηθεί η ερώτηση αυτή, καθώς δεν έχουμε καμία ενημέρωση για τις ατομικές αγωγές, παρά μόνο όταν εκδοθεί απόφαση γι’ αυτές και πάλι, όμως, όχι στο σύνολό τους, καθώς θα πρέπει να μας ενημερώσει ο δικηγόρος που χειρίστηκε την υπόθεση ή ο ίδιος ο δανειολήπτης, κάτι που τις περισσότερες φορές δεν γίνεται. Όσον αφορά στις συλλογικές αγωγές, οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο, για τις τέσσερις τράπεζες, συμμετέχουν στα δικόγραφα περίπου 7.000 άτομα και μέλη μας.

Που βρίσκονται οι υποθέσεις αυτές; Πόσες πρωτόδικες και σε δεύτερο βαθμό αποφάσεις υπάρχουν;
Λίγο-πολύ η απάντηση είναι ίδια. Γνωρίζουμε πως υπάρχουν εκατοντάδες θετικές πρωτόδικες αποφάσεις και έξι εφετειακές. Αποφάσεις σταθμοί είναι οι 3 θετικές πρωτόδικες αποφάσεις από το Πρωτοδικείο Αθήνας επί των συλλογικών αγωγών που άσκησε πρωτοστατώντας ο ΣΥΔΑΝΕΦ.

Ποια είναι η μέχρι τώρα αντίδραση των τραπεζών;
Δυστυχώς, παρά τη σωρεία θετικών αποφάσεων (από Πρωτοδικεία και Εφετεία της Επικράτειας) δεν διαφαίνεται φως στο τούνελ, καθώς οι τράπεζες αμφισβητούν κάθε θετική απόφαση για τους δανειολήπτες και προσφεύγουν στον επόμενο βαθμό.
Είναι αλήθεια -και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει- πως ο χρόνος κυλά υπέρ των τραπεζών. Όμως, πρέπει να γίνει αντιληπτό πως ο κόσμος δεν αντέχει, πλέον, και κινδυνεύει σοβαρά η κοινωνική συνοχή της χώρας.
Οι προσωρινές ρυθμίσεις δεν είναι λύση για τους χιλιάδες δανειολήπτες με ρήτρα ελβετικού φράγκου, καθώς το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η μεταφορά του χρέους στο μέλλον. Απλώς, βάζουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Καθημερινά δεχόμαστε απελπιστικά τηλεφωνήματα από τα μέλη μας. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που προτιμούν ή σκέπτονται τη μετανάστευση, προκειμένου να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Πρόκειται για ανθρώπους νέους, που θα μπορούσαν να προσφέρουν στη χώρα.

Ποια είναι η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τις υποθέσεις αυτές; Τηρείται από τις τράπεζες;
Πρόκειται για την Οδηγία 93/13/ΕΟΚ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 1993, σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές, η οποία πέραν άλλων αναφέρει πως: «… στην περίπτωση συμβάσεων, των οποίων όλες ή μερικές ρήτρες που προτείνονται στον καταναλωτή έχουν συνταχθεί εγγράφως, οι ρήτρες αυτές πρέπει να συντάσσονται πάντοτε με σαφή και κατανοητό τρόπο. Σε περίπτωση αμφιβολίας για την έννοια μιας ρήτρας, επικρατεί η ευνοϊκότερη για τον καταναλωτή ερμηνεία…».
Επίσης, στις 20 Σεπτεμβρίου 2017 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση για την υπόθεση C-186/16 (Ruxandra Paula Andriciuc κ.λπ. κατά τράπεζας Banca Românească SA) για τα δάνεια σε συνάλλαγμα, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει πως «ο δανειολήπτης πρέπει να ενημερώνεται σαφώς για το ότι, συνάπτοντας σύμβαση δανείου σε ξένο νόμισμα, εκτίθεται σε ορισμένο συναλλαγματικό κίνδυνο, στον οποίο ενδέχεται να δυσκολευτεί οικονομικά να αντεπεξέλθει σε περίπτωση υποτιμήσεως του νομίσματος, στο οποίο λαμβάνει τα εισοδήματά του. Αφετέρου, η τράπεζα πρέπει να εκθέτει τις δυνητικές διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και τους κινδύνους που ενέχει η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα, ιδίως στην περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν λαμβάνει τα εισοδήματά του στο εν λόγω ξένο νόμισμα».

Υπήρξαν περιπτώσεις που έγιναν από τις τράπεζες συμβιβαστικές προτάσεις;
Για συμβιβαστικές προτάσεις δεν γνωρίζουμε, καθώς δεν έχουμε καμία αναφορά από μέλη μας. Ως επί το πλείστον, οι τράπεζες προτείνουν επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης του δανείου. Αυτό, όχι μόνο δεν αποτελεί λύση, αλλά έχει ως αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται οι δανειολήπτες σε μία σοβαρή οικονομική υποχρέωση για μία ζωή, να πληρώνουν πρόσθετα χιλιάδες ευρώ σε τόκους και, παράλληλα, να ρισκάρουν, διότι δεν μπορούν να γνωρίζουν πώς θα διαμορφωθούν τα οικονομικά δεδομένα μετά από κάποιους μήνες ή χρόνια.
Πρέπει να γίνει κατανοητό τόσο στο τραπεζικό σύστημα όσο και στην πολιτεία πως οι δανειολήπτες ελβετικού φράγκου έχουν πλήρη επίγνωση των οφειλών τους.
Δεν ζητάμε να μας χαριστούν τα δάνεια, αλλά να αποπληρώσουμε τα δάνεια στο ποσό που μας αναλογεί. Πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί λύση και για αυτή τη μεγάλη κατηγορία δανειοληπτών, μία λύση ξεκάθαρη. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να δεχτούν τα ήδη φορτωμένα δικαστήρια της χώρας το βάρος μερικών δεκάδων χιλιάδων αγωγών.

Τέσσερα χρόνια δράσης για τα δικαιώματα των δανειοληπτών

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου (ΣΥΔΑΝΕΦ), δημιουργήθηκε το 2014. Συγκροτείται και δρα από εθελοντές φυσικά πρόσωπα με βάση τον εθελοντισμό, τον αλτρουισμό και την αλληλεγγύη, με σκοπό την ανάδειξη του μεγάλου προβλήματος του δανεισμού σε ελβετικό φράγκο.

Η ανησυχία των φορέων και του ΣΥΔΑΝΕΦ δεν έμεινε μόνο στα χαρτιά, αφού έχει πραγματοποιηθεί σχετική με το ζήτημα συνάντηση με τον Συνήγορο του Καταναλωτή, στα γραφεία της Ανεξάρτητης Αρχής. Αφορμή τότε στάθηκε η εξώδικη πρόσκληση που είχε αποστείλει ο ΣΥΔΑΝΕΦ προς όλες τις συστημικές τράπεζες, μετά την έκδοση της υπ’ αριθ. 334/2016 ιστορικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, επί Συλλογικής αγωγής που δικαίωσε σε πρώτο βαθμό χιλιάδες οικογένειες.

Με την εξώδικη πρόσκληση, οι τράπεζες καλούνταν να συναινέσουν στην αποπληρωμή των μηνιαίων δόσεων των δανείων αυτών, με την ισοτιμία που ίσχυε κατά το χρόνο εκταμίευσης, έως την έκδοση αμετάκλητης απόφασης επί συλλογικής αγωγής.

Ο Σύλλογος έχει καταθέσει 4 συλλογικές αγωγές, μία για κάθε τράπεζα (Eurobank, Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank). Με τις αγωγές αυτές ζητά, μεταξύ άλλων, τον επαναϋπολογισμό και την αποπληρωμή των δανείων, με βάση την ισοτιμία εκταμίευσης και την αναδρομικότητα.

Συντονισμός με εξωτερικό

Καθώς τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο αφορούν πολλές ευρωπαϊκές χώρες (συνολικά πέντε εκατ. δανειολήπτες) και όχι μόνο την Ελλάδα, υπάρχει στενή επικοινωνία με αντίστοιχες οργανώσεις του εξωτερικού (Ισπανία, Ιταλία, Βουλγαρία, Σλοβενία, Πολωνία, Ουγγαρία, Σερβία, Ρουμανία) για καλύτερο συντονισμό μεταξύ των φορέων των δανειοληπτών. Από το τέλος του 2017 ο Σύλλογος μετέχει στην πανευρωπαϊκή Οργάνωση για τα Δικαιώματα των καταναλωτών FX Loans European Group For Consumer Rights.

Μεταξύ των βασικών πρωτοβουλιών του Συλλόγου υπήρξε η παρέμβαση του ΣΥΔΑΝΕΦ, σε 11 Περιφέρειες και στους 45 μεγαλύτερους δήμους της χώρας. Με επιστολή του ο πρόεδρος του Συλλόγου, Παντελής Αντωνιάδης, ζητούσε την έκδοση Αποφάσεων-Ψηφισμάτων, μέσω των οποίων η τοπική αυτοδιοίκηση θα καλούσε την πολιτεία να νομοθετήσει την 334/2016 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθήνας, που δικαιώνει πλήρως τους δανειολήπτες. Σημαντική στιγμή της δράσης αυτής ήταν σχετικό ψήφισμα που εκδόθηκε από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), τον Απρίλιο του 2016.