Το ευρώ στις… λάσπες των PIIGS

Στα τρομοκρατικά σενάρια περί επικείμενης στάσης πληρωμών της Ελλάδας ήλθαν να προστεθούν τα δημοσιονομικά προβλήματα της ιταλικής και της ισπανικής οικονομίας.
Στα τρομοκρατικά σενάρια περί επικείμενης στάσης πληρωμών της Ελλάδας ήλθαν να προστεθούν τα δημοσιονομικά προβλήματα της ιταλικής και της ισπανικής οικονομίας.

Γράφει ο Μωυσής Λίτσης

Σε κατάσταση… PIG και η Ιταλία, έρχεται να ρίξει λάδι στη φωτιά της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, επηρεάζοντας άμεσα και την ισοτιμία του ευρώ.

Το ευρώ υποχώρησε στην αρχή της εβδομάδας κάτω από τα 1,40 δολάρια πρώτη φορά από τα μέσα Μαρτίου και κατέγραψε νέο αρνητικό ρεκόρ από την εποχή της ίδρυσής του το 1999 έναντι του ελβετικού φράγκου, αγγίζοντας τα 1,21 ελβετικά φράγκα.

Το ευρώ είχε φθάσει στις αρχές Μαΐου στα 1,50 δολάρια, ευνοημένο από την αύξηση επιτοκίων της ΕΚΤ στις αρχές Απρίλιου, από το 1% στο 1,25% και από τη στροφή της προσοχής των αγορών στα προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας, καθώς η Fed ετοιμάζεται να τερματίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων τον Ιούνιο.

Το σκηνικό όμως άλλαξε. Στις τελευταίες δραματικές εξελίξεις γύρω από την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και στα σενάρια περί επικείμενης στάσης πληρωμών να πληθαίνουν, ήλθαν να προστεθούν η Ιταλία και η Ισπανία.

Η πρόσφατη υποβάθμιση των προοπτικών της Ιταλίας από «σταθερές» σε «αρνητικές» από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s, η οποία συνοδεύτηκε από ανησυχία για το κατά πόσο η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι είναι σε θέση να προχωρήσει στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για ισοσκελισμό του προϋπολογισμού μέχρι το 2014, ήλθε να υπενθυμίσει ότι η Ιταλία είναι ένα ακόμη προβληματικό παιδί της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Η Ιταλία από τις αρχές του 2009 θεωρούνταν «στόχος» της προβλεπόμενης εξάπλωσης της χρηματοπιστωτικής κρίσης από τις ΗΠΑ στην ευρωζώνη, καθώς διαθέτει υψηλό δημόσιο χρέος. Πέρυσι ανερχόταν στο 119% του ΑΕΠ και είναι το δεύτερο υψηλότερο μετά την Ελλάδα στην ευρωζώνη. Στην προ ευρώ άλλωστε εποχή, τη θέση της Ιρλανδίας στο ακρωνύμιο «PIGS» κατείχε η Ιταλία, την οποία οι γερμανοί μονεταριστές αντιμετώπιζαν με έντονη καχυποψία, ως υποψήφιο μέλος του ευρώ.

Σκληρή λιτότητα

Τα ραντάρ των οίκων λοιπόν φαίνεται να ξαναθυμήθηκαν το όλο σκηνικό, χτυπώντας συναγερμό και για την Ιταλία, με την ιταλική κυβέρνηση να φέρεται έτοιμη να ανακοινώσει από τον ερχόμενο μήνα μέτρα ύψους 35-40 δισ. ευρώ για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.

Την ίδια στιγμή, οι πολιτικές εξελίξεις στην Ισπανία, μετά τη μεγάλη ήττα των σοσιαλιστών στις περιφερειακές εκλογές, δυσχεραίνουν τις προσπάθειες διάσωσης του τραπεζικού συστήματος.

Και βέβαια οι ισπανικές «Ταχρίρ», το κίνημα καταλήψεων σε πλατείες της χώρας, καθιστούν ακόμη πιο δύσκολο για την κυβέρνηση Θαπατέρο να προχωρήσει σε νέα μέτρα λιτότητας, τα οποία οι αγορές έχουν αναγάγει σε «θρησκεία».

Με δύο λόγια οι νομισματικές εξελίξεις, η σχέση στην ισοτιμία ευρώ-δολαρίου θα εξαρτηθεί περισσότερο από τις πολιτικές εξελίξεις, από το αν δηλαδή η ευρωζώνη θα μπορέσει να αποτρέψει το να μη γίνει η Ελλάδα «Lehman Brothers» με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο.

Η κατάσταση πάντως δεν είναι πολύ διαφορετική στις ΗΠΑ, όπου το φάσμα μιας στάσης πληρωμών στο Δημόσιο παραμένει, με άμεση πιθανή επίπτωση στο δολάριο.

Ούτως ή άλλως η πρόσφατα δραματοποιημένη υποχώρηση του ευρώ από τα υψηλά των αρχών Μαΐου δεν είναι και προς θάνατον και μάλλον ευνοεί τους γερμανούς και γάλλους εξαγωγείς…

(Δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Οικονομία» της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας στις 29/5/2011).