Ποιο μπορεί να είναι σήμερα το περιεχόμενο μιας ουσιαστικής σοσιαλδημοκρατίας

Του Μιχάλη Καρχιμάκη*
Είναι γεγονός πως η διεθνής οικονομική κρίση, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο, προκάλεσε διαδοχικούς τεκτονικούς σεισμούς όχι απλά στις αγορές αλλά και σε παραδοσιακές πολιτικές και κοινωνικές αξίες.

Το μεγαλύτερο πολιτικό θύμα αυτής της κρίσης τουλάχιστον στο δικό μας πολιτικό και γεωγραφικό ημισφαίριο υπήρξε η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, που βρέθηκε μπροστά σε ένα υπαρξιακό δίλημμα: Να συγκρουστεί από τη μια και να υπερασπιστεί τον κόσμο όπως τον γνωρίζαμε ως χτες ή να συναινέσει στην υποχώρηση του κοινωνικού κράτους και των κεκτημένων που μαζί με τους πολίτες κατοχύρωσε μέσα από την κοινοβουλευτική διαδικασία όλα τα προηγούμενα χρόνια;

Η ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Όμως, όποια κι αν ήταν η απάντηση που έδωσαν οι ηγεσίες των σοσιαλιστικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων σ’ αυτό το θεμελιώδες ερώτημα, η αλήθεια είναι ότι η απάντηση που έδινε η ίδια η πραγματικότητα είναι ότι βρέθηκαν σε ένα πόλεμο χωρίς όπλα, σε μια μάχη με ξύλινα σπαθιά.

Και ενω τα σοσιαλιστικά κόμματα υπήρξαν οι φυσικοί αγωγοί των κατακτησεων του προοδευτικου κινηματος αντιμετώπισαν και αντιμετωπιζουν δυο συμπληγαδες. Τον ρεαλισμο της αφομοιωσης και της ενσωματωσης στο κυριαρχο συστημα συμφεροντων και την επαγγελια μιας αδυνατης επαναστασης, που κατανταει ρητορεια κενή περιεχομένου.

Και ήταν αυτή η ίδια η σοσιαλδημοκρατία που παρέδωσε τα όπλα, όταν τη δεκαετία του ’90, η εκσυγχρονισμένη εκδοχή της έπαψε να είναι μια μορφή εξανθρωπισμού της ελεύθερης οικονομίας και περιορισμού των κοινωνικών ανισοτήτων που αυτή γεννά αλλά μια άλλη, πιο εύπεπτη κοινωνικά διαχείριση του οικονομικού μονεταρισμού.

Ήταν αυτή η «εκσυγχρονισμένη» δήθεν σοσιαλδημοκρατία που παρέδωσε το όπλο της δίκαιης αναδιανομής του πλούτου μέσω της φορολογίας και επέτρεψε τη βιομηχανική μετανάστευση από την Ευρώπη σε χώρες του Τρίτου Κόσμου όπου η οικονομική ανάπτυξη και παραγωγή συνοδεύεται από ένα πιάτο φαΐ κι όχι από την ταυτόχρονη ανάπτυξη του εισοδήματος και των κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών.

Για ποια σοσιαλδημοκρατία λοιπόν μπορούμε σήμερα να μιλάμε όταν το μεγάλο κεφάλαιο μπορεί να διαφεύγει της συμμετοχής του στο χρέος της κοινωνικής αλληλεγγύης και με ένα κλικ σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή να μεταφέρει πακτωλούς χρημάτων σε τροπικούς φορολογικούς παραδείσους;

Ποια σοσιαλδημοκρατία μπορεί να διατηρήσει το κοινωνικό κράτος, να διασφαλίσει την ανάπτυξη και τον υγιή ανταγωνισμό μέσα από την ενίσχυση του θεσμικού οπλοστασίου και των ελεγκτικών μηχανισμών του τραπεζικού συστήματος όταν έχει ενσωματωθεί πλήρως στη νεοφιλελεύθερη πτυχή της παγκοσμιοποίησης;

Όταν έχει να ανταγωνιστεί το νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό μοντέλο της Δύσης όσο και τον αυταρχικό, δεσποτικό καπιταλισμό των χωρών της Ανατολικής Ασίας;

Για να μπορούμε να μιλάμε σήμερα σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο για Σοσιαλδημοκρατία, την εποχή της πτώσης των συνόρων, των social media και της επανάστασης του διαδικτύου, βασική προϋπόθεση είναι η σύγκρουση με τη λογική της απορρύθμισης.

Η ανάκτηση δηλαδή του πολιτικού ελέγχου από τα «αόρατα» για την κοινωνία χέρια της αγοράς που ανήκουν, στην πραγματικότητα, στα πολύ ορατά χέρια των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών. Εταιρειών που κατά περιπτώσεις διαθέτουν προϋπολογισμούς μεγαλύτερους ακόμη και από αυτούς κρατών με πυρηνικά όπλα. Η ανάκτηση αυτού του δημόσιου ελέγχου της οικονομίας θα έρθει μόνο μέσα από διεθνείς συνεννοήσεις και διακρατικές συμφωνίες για ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, συμβατό με τα κοινωνικά αγαθά και τις κατακτήσεις της σύγχρονης Δημοκρατίας.

Συνεννοήσεις που οφείλουν να καταλήξουν στη φορολόγηση των χρηματιστηριακών συναλλαγών, την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και την υιοθέτηση ενός νόμου Glass-Steagall 2, με τη σύναψη διεθνούς σύμβασης που, όπως στη δεκαετία του ’30 στην Αμερική, θα αποτρέπει τη μεταμόρφωση της οικονομίας σε καζίνο και θα διασφαλίζει τις καταθέσεις των πολιτών.

Πρόκειται για θέσεις και προτάσεις που αν και σήμερα έχουν υποστηριχθεί από σημαίνοντες ακαδημαϊκούς και οικονομολόγους της κεϋνσιανής σκέψης, με προεξάρχοντα τον νομπελίστα οικονομολόγο Τζ. Στίγκλιτς, παραμένουν στα συρτάρια των ηγετικών ομάδων των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων γιατί προϋποθέτουν ακριβώς σύγκρουση με κατεστημένα συμφέροντα και αντιλήψεις.

Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Σε εθνικό επίπεδο τώρα, η κρίση της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας υπαγορεύτηκε από τις έκτακτες καταστάσεις που διαμορφώθηκαν στη χώρα το 2009, την αναγκαιότητα για μεταρρυθμίσεις και αποφάσεις με πολιτικό κόστος εξαιτίας της οικονομικής κατάρρευσης που προκάλεσε η κυβέρνηση της «στατιστικής απάτης» υπό τον κύριο Κ. Καραμανλή.

Η οικονομική και πολιτική αυτή κρίση συνοδεύτηκε από την πολιτική ανωμαλία με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης και της αφήγησης της για το πρόσφατο και άμεσο παρελθόν της.

Σήμερα, μόνο με μια αξιόπιστη πολιτική εναλλακτική στο προοδευτικό, δημοκρατικό φάσμα που θα οδηγεί στην ενοποίηση του χώρου μπορουμε να σταθούμε και αναχωμα στην δεξια αλλά και ενα πλειοψηφικο ρευμα που θα υπηρετησει τις ανάγκες των πολλών.

Πρέπει, όμως, να ξεκαθαρίσουμε για ποια ενοποίηση και για ποια σοσιαλδημοκρατία μιλάμε.

Ενοποίηση που σημαίνει άθροισμα των πολιτικών φιλοδοξιών, συγκολλήσεις κορυφής ή πολιτική συμπόρευση στην κοινωνία με την κοινωνια με βάση τις ανάγκες και τα προβλήματα των πολιτών;

Ενοποίηση για ποιους; Για να αποκαταστήσουμε φιλοδοξίες κορυφης ή για τους πολίτες, για τον εξορθολογισμό και τη δικαιότερη κατανομή των κοινωνικών βαρών;

Είναι κάτι παραπάνω από προφανές πως η όποια συμπόρευση δεν μπορεί να υπαγορεύεται από κίνητρα πολιτικής επιβίωσης και προσωπικής ιδιοτέλειας αλλά να αποτελεί μια γενναία ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ, ενα ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ με περιεχόμενο κι όχι αόριστες διακηρύξεις- πλαίσια. Μια συμφωνία- χρονοδιάγραμμα για προοδευτικές, συγκρουσιακές μεταρρυθμίσεις,προς οφελος των πολλών και αδύναμων αλλά και των πραγματικών δημιουργών της οικονομίας.

Μεταρρυθμίσεις με στόχο τη δημιουργία νέου πλούτου, τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης ώστε να μη πληρώνουν συνεχώς οι ίδιοι και οι ίδιοι και την ανακούφιση των κοινωνικά ασθενέστερων συμπολιτών μας. Μεταρρυθμίσεις που θα επανεκκινήσουν την οικονομία και θα κάνουν το αναγκαίο restart για τις επενδύσεις, την ανάπτυξη και το ρυθμιστικό πλαίσιο κοινωνικής προστασίας.

Η ΛΥΣΗ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ, ΟΧΙ Η ΛΙΤΟΤΗΤΑ

Πρέπει να συμφωνήσουμε σε ένα δίκαιο και σταθερό φορολογικό σύστημα, στην πάταξη της γραφειοκρατίας με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και τη μεταρρύθμιση της Διοικητικής Δικαιοσύνης με έμφαση στην ταχύτητα της δικαιοδοτικής διαδικασίας ιδιαίτερα των περιπτώσεων που αφορούν επενδυτικές και αναπτυξιακές υποθέσεις.

Να διαμορφώσουμε δηλαδή ένα περιβάλλον σταθερότητας, ασφάλειας και διαφάνειας που θα αντιλαμβάνεται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας και θα είναι πραγματικά ελκυστικό για επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

Ταυτόχρονη πρέπει να είναι και η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και η φορολόγηση των εμβασμάτων εξωτερικού προκειμένου να πληρώσουν επιτέλους οι μόνιμα φοροδιαφεύγοντες κι όχι να πληρώσουν και γι’ αυτούς τα συνήθη θύματα, οι συνεπείς πολίτες μέσα από την αύξηση των φορολογικών συντελεστών.

Γιατί η λύση δεν είναι η λιτότητα. Η λύση είναι οι προοδευτικές και κοινωνικά δίκαιες μεταρρυθμίσεις.

Η διαμόρφωση μιας ευνομούμενης πολιτείας με την αλλαγή της φυσιογνωμίας και της αρχιτεκτονικής της Δημόσιας Διοίκησης σε συνδυασμό με τις ρυθμιστικές παρεμβάσεις στην οικονομία για την απελευθέρωση των δυνάμεων του υγιούς ανταγωνισμού προς όφελος των πολιτών.

Διαφορετικά, με την εμμονή σε δημοσιονομικά κι όχι διαρθρωτικά μέτρα η χώρα μας, οι πολίτες, κινδυνεύουν να υποστούν ένα άλλο οικονομικό μαρτύριο όμοιο με εκείνο του Σισύφου και να καταδικαστούν να γεμίζουν με «μέτρα», με τους κόπους και τις οικονομίες μιας ζωής, ένα βαρέλι που συνεχώς χάνει.

Αυτή η λογική, η λογική των μεγάλων αλλαγών υπό την εγγύηση του Κράτους Δικαίου οφείλει να είναι η απάντησή μας στα πραγματικά προβλήματα αλλά και στους ακραία νεοφιλελεύθερους κύκλους των δανειστών που προκρίνουν αποτυχημένες και υφεσιακές πολιτικές.

Γιατί ακόμη κι αυτός ο πατέρας του νεοφιλευθερισμού Μίλτον Φρίντμαν παραδέχτηκε το λάθος του. Όταν ρωτήθηκε ξανά, προς το τέλος της ζωής του, αν είχε δίκιο στη συνταγή για «ιδιωτικοποίηση- ιδιωτικοποίηση- ιδιωτικοποίηση» που έδωσε στους ηγέτες των ανατολικών ευρωπαϊκών χωρών για την ανοικοδομηση τους μετά την πτώση του Τείχους, απάντησε με αρκετή δόση αυτοκριτικής πως η σωστή συμβουλή θα ήταν ένα «ευνομούμενο κράτος».

Για τη διαμόρφωση αυτού του ευνομούμενου κράτους πρέπει κι εμείς, τώρα με τη σειρά μας, να διαλέξουμε ποια σοσιαλδημοκρατία θέλουμε:

Τη σοσιαλδημοκρατία της Διαύγειας, του open government, της διαφάνειας στο κράτος;

Τη σοσιαλδημοκρατία που φορολογησε με το Ν.3842 του 2010 τη μεγάλη ακίνητη εκκλησιαστική περιουσία ή τη σοσιαλδημοκρατία στα λόγια;

Θέλουμε τη σοσιαλδημοκρατία που μείωσε τη φαρμακευτική δαπάνη για τους πολίτες με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, αυτή που ψήφισε την άρση του τραπεζικού απορρήτου με σκοπό τη διερεύνηση εκείνων που έβγαλαν τα χρήματα τους στο εξωτερικό για να αποκρύψουν παράνομες δραστηριότητες ή το πολιτικό πλυντήριο για πιθανούς φοροφυγάδες;

Συνεπώς, το μόνο κριτήριο για τη συνεργασία και τον όποιο διάλογο στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας με τα πολιτικά κόμματα και πρόσωπα που τον απαρτίζουν δεν μπορεί παρά να είναι η απάντηση τους, η απάντηση μας σε ανάλογα κορυφαία πολιτικά διλήμματα.

Στα διλήμματα που αποτελούν και τη διαχωριστική γραμμή της προόδου από τη συντήρηση.

Πρέπει επίσης να θυμηθούμε εκτός από τα αριθμητικά δεδομένα για μια πιο δίκαιη οικονομική πολιτική, το δεύτερο συνθετικό της πολιτικής μας ιδεολογίας που είναι η λέξη δημοκρατία.

Και είναι θέμα δημοκρατίας, θέμα πειστικού πολιτικού λόγου και εύλογη προϋπόθεση να συμφωνήσουμε για το αύριο, να ενοποιήσουμε την πολιτική μας αφήγηση για το άμεσο παρελθόν, να ξεκαθαρίσουμε τι έγινε και με αυτούς που μετέτρεψαν μια κρίση εθνική σε ξεκαθάρισμα πολιτικών λογαριασμών.

Οφείλουμε έτσι να αναστοχαστούμε όλοι μαζί το κοινό μας παρελθόν, να ανανεώσουμε τον πολιτικό μας λόγο και να ξαναθυμηθούμε τις αξίες μας σε μια νέα πραγματικά προοδευτική στροφή στις ρίζες της σοσιαλδημοκρατικής αριστεράς που είναι ο άνθρωπος και οι ανάγκες του.

Να απαντήσουμε όχι απλά στα ιδεολογικά διλήμματα της σοσιαλδημοκρατίας αλλά στον ουσιαστικό λόγο για τον οποίο βρισκόμαστε στην πολιτική.

Για τους εαυτούς μας ή για τους πολίτες;

ΣΚΕΨΕΙΣ, ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ
ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Μια Εθνική Στρατηγική με ορατά αποτελέσματα είναι ανάγκη να περνάει πρωτίστως από την ωρίμανση του πολιτικού συστήματος και την αποδοχή από μέρους του, της ιστορικής ευθύνης, όχι να κυβερνήσει η μια ή η άλλη συνιστώσα του, αλλά να βγάλει τον τόπο από τα αδιέξοδα.

• Αφορά όλα αυτά τα οποία αντιλαμβανόμαστε ως συστατικά στοιχεία μιας ΝΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ και στοχεύει σε όλα όσα χρειάζεται να αλλάξουμε από το χθες.
• Αφορά μια νέα συμφωνία αναδιανομής πόρων και φόρων και ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο.
• Αφορά την ενεργοποίηση ουσιαστικών μηχανισμών απονομής δικαιοσύνης, με το άνοιγμα ενός Εθνικού διαλόγου με τους εμπλεκόμενους (Δικαιοσύνη, Δικηγόροι, Κόμματα, Κινήματα, Θεσμούς, Πολίτες) με γρήγορα αποτελέσματα.
• Αφορά ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα και μια διαφορετική σχέση πολίτη- πολιτικού συστήματος.

ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗ ΠΟΡΩΝ – ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

1. Να κατευθυνθούν, κατά προτεραιότητα σε παραγωγικές δραστηριότητες και ιδιαίτερα σε εκείνες που αξιοποιούν εγχώριους πόρους και ελληνικές πρώτες ύλες, οι χρηματοδοτικοί πόροι που σήμερα διαθέτει η χώρα μας ( Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ευρωπαϊκές συμμετοχές, τραπεζικός δανεισμός κλπ).

2. Να αποτελούν, κυρίως, πλέον, κριτήρια ενίσχυσης των επενδύσεων η εγχώρια προστιθέμενη αξία και ο εξωστρεφής χαρακτήρας των επιχειρήσεων, ώστε να σταματήσει επιτέλους η κατασπατάληση δημοσίου χρήματος σε παρασιτικές δραστηριότητες και υπηρεσίες χαμηλής ποιότητας και να πούμε «όχι» σε κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες, που καταλήστεψαν το δημόσιο χρήμα και άφησαν πίσω τους μηδενικό ή ελάχιστο έργο.

3. Να συμβάλουμε ουσιαστικά στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, όχι μόνο με θεσμικές αλλαγές – που μένουν συνήθως στα χαρτιά – αλλά με ουσιαστικό έργο όπως

• Η προώθηση των περιφερειακών χωροταξικών σχεδίων,
• Η οργάνωση της επιχειρηματικής υποδομής και
• Η επανεξέταση των ενεργειακών βαρών ιδιαίτερα για την αγροτική παραγωγή και τις ενεργοβόρες παραγωγικές δραστηριότητες.

4. Να ενισχύσουμε την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων και την παρουσία ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό με ένα εθνικό σχέδιο δράσης εξαγωγών.

Σε αυτή την κατεύθυνση, η οικονομική διπλωματία μας οφείλει να μπει μπροστά και να παύσει να αποτελεί ένα γραφειοκρατικό μηχανισμό της χώρας μας στο εξωτερικό.

Οφείλει να ανοίξει δρόμους και να ενισχύσει την ελληνική παρουσία στις ξένες αγορές, κυρίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τις παραγωγικές ενώσεις, που δεν διαθέτουν την υποδομή και τη γνώση να διεισδύσουν σε νέες αγορές.

ΑΜΕΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ

Στην οικονομία, στην αγορά, στην εργασία, στην υγεία, στα τρόφιμα κλπ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανυπαρξία ελέγχων σε πολλούς τομείς της οικονομικής και παραγωγικής δραστηριότητας, εξαιτίας της κατάρρευσης των ελεγκτικών μηχανισμών από την έλλειψη προσωπικού, οδήγησε στην υπονόμευση και στην απώλεια δημοσίου πλούτου,αλλα και την υπονόμευση της ζωής εκατομμυρίων ανθρωπων που αντιμετωπιζουν και αντιμετώπιζαν τις μεγαλυτερες αναγκες.

Η ανορθολογική κατανομή προσωπικού, στο δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, θα πρέπει να ανακατανεμηθεί και να διοχετευθεί μετά από μια ταχύρυθμη επιμόρφωση στους ελεγκτικούς μηχανισμούς, οι οποίοι και θα κληθούν να συμβάλουν στη διεύρυνση του δημόσιου πλούτου στην χώρα.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΠΕΜΠΛΟΚΗΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ

Είναι ανάγκη, στην κρίση που διέρχεται η χώρα, να υπάρξουν πολιτικές αποφάσεις, που θα προκαλέσουν ένα αναπτυξιακό σοκ, απεμπλέκοντας από γραφειοκρατικές διαδικασίες, επενδυτικές πρωτοβουλίες, που παρεμποδίζονται από χρόνιες διοικητικές αγκυλώσεις και την κωλυσιεργία της δικαιοσύνης.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα, οι καθυστερήσεις σε υπηρεσίες περιβάλλοντος, δασικές υπηρεσίες, αρχαιολογίες κλπ. Οι κρίσεις σε αυτές τις περιπτώσεις δεν νοείται να καταστούν πιο ελαστικές αλλά πιο αποτελεσματικές στην ταχύτητα απόδοσης της κρίσης.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ:

1. Ένα νέο πολιτικό πλαίσιο για τη διαφάνεια, την αντιπροσωπευτικότερη εκπροσώπηση πολιτών με μεγαλύτερη αναλογία, μικρές περιφέρειες κλπ.

2. Μόνιμη Δημόσια Ανάρτηση στο Διαδίκτυο του Πόθεν Έσχες Πολιτικών, Δικαστών, Δημόσιων Λειτουργών, Στελεχών Αυτοδιοίκησης, Μελών Διοικητικών Συμβουλίων Οργανισμών και Φορέων Δημοσίου, Συνδικαλιστών, Δημοσιογράφων και Ιδιοκτητών Μέσων Ενημέρωσης.

Η δημόσια ανάρτηση είναι ο μόνος τρόπος να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στους ασκούντες εξουσία οποιασδήποτε μορφής.

Δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως μομφή εναντίον τους, αλλά ως διαδικασία που ενισχύει τη διαφάνεια και περιφρουρεί τους πολλούς έντιμους εξ αυτών.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ:

Πρωτοβουλίες για την ταχύτερη εκδίκαση των εκατοντάδων χιλιάδων υποθέσεων (οικονομικών, φορολογικών, απαλλοτριώσεων δημοσίων έργων, αναπτυξιακών – επενδυτικών) που αφορούν μεγάλα ποσά και που εκκρεμούν στα δικαστήρια, κατά αποκλειστική προτεραιότητα.

Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΩΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Σε αναπτυξιακή τροχιά, με εργαλείο την ουσιαστική αναμόρφωση του νομοθετικού και δικονομικού συστήματος διεκπεραίωσης των διοικητικών υποθέσεων στην ελληνική έννομη τάξη.

* Πρώην υφυπουργός, π. Γραμματέας του ΠΑΣΟΚ,
μελος της ΚΠΕ του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής