Ποιοι γλιτώνουν τα τεκμήρια διαβίωσης και τον επιπλέον φόρο λόγω μη συγκέντρωσης e-αποδείξεων

Εκατομμύρια μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες, μισθωτοί εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα και  ιδιοκτήτες ακινήτων απαλλάσσονται φέτος από τα τεκμήρια διαβίωσης της Εφορίας καθώς επίσης και από την επιβολή επιπλέον φόρου 22% σε περίπτωση μη κάλυψης του 30% του ατομικού εισοδήματος του 2020 με δαπάνες εξοφληθείσες μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής, σύμφωνα με τις διατάξεις της τροπολογίας για τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος που κατατέθηκαν στη Βουλή.

Στους κερδισμένους των αλλαγών περιλαμβάνονται επίσης οι φορολογούμενοι που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 60 έως 69 ετών, καθώς απαλλάσσονται κι αυτοί από τον βραχνά της επιβολής επιπλέον φόρου λόγω μη κάλυψης του 30% του ετησίου εισοδήματός τους με ηλεκτρονικά εξοφληθείσες δαπάνες.

Ωφελημένοι είναι και οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων, καθώς διευκολύνονται στην κατοχύρωση του δικαιώματος απαλλαγής από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια του 2020.

Οι αλλαγές που επέρχονται στη φετινή διαδικασία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, υπολογισμού και πληρωμής των φόρων είναι, αναλυτικά, οι εξής, σύμφωνα με την τροπολογία:

1) Κατά την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, θα απαλλαγούν πλήρως από τα τεκμήρια διαβίωσης οι παρακάτω κατηγορίες φορολογουμένων:

α) Όσοι ασκούν ατομικές εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, ατομικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και ελευθέρια επαγγέλματα και κατά την διάρκεια του 2020 είτε αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία των καταστημάτων ή των εγκαταστάσεων παραγωγής ή των γραφείων τους είτε θεωρούνται απλά “πληττόμενοι¨, εξαιτίας των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών και της άσκησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων, τα οποία ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της επιδημίας του κορωνοϊού.

β) Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες των παραπάνω περιπτώσεων, εφόσον οι συμβάσεις εργασίας τους τέθηκαν σε αναστολή για οποιοδήποτε χρονικό κατά την διάρκεια του 2020.

γ) Οι εργαζόμενοι που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, ανεξαρτήτως χρονικού διαστήματος.

δ) Τα φυσικά πρόσωπα των οποίων η σύμβαση ανεστάλη για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα μέσα στο 2020

ε) Οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων που υποχρεώθηκαν να εισπράξουν ενοίκια μειωμένα κατά 40% έστω και για έναν από τους μήνες Μάιο έως Αύγουστο 2020 ή και Νοέμβριο-Δεκέμβριο 2020, καθώς και όσοι εξαναγκάστηκαν να εισπράξουν ενοίκια μειωμένα τουλάχιστον κατά 30% έστω και σε έναν από τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2020.

Oι πέντε παραπάνω κατηγορίες φορολογουμένων θα φορολογηθούν φέτος αποκλειστικά με βάση τα πραγματικά εισοδήματα που απέκτησαν το 2020, εφόσον:

α) τουλάχιστον σε ένα από τα δύο προηγούμενα χρόνια, το 2019 και το 2020,  δεν φορολογήθηκαν με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.

β) δεν υπήρξε αύξηση των τεκμηρίων διαβίωσης το φορολογικό έτος 2020 σε σύγκριση με το φορολογικό έτος 2019, δηλαδή δεν σημειώθηκε κάποια μεταβολή στα περιουσιακά στοιχεία τους που να επηρέασε ανοδικά τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης που τους βαρύνουν,

γ) τυχόν δαπάνες για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποίησαν το 2020 δεν υπερβαίνουν το πραγματικό τους εισόδημα ή εφόσον το υπερβαίνουν αλλά η επιπλέον διαφορά δικαιολογείται με χρηματικά ποσά που θα αναγραφούν στη φετινή φορολογική δήλωση (λοιπά εισοδήματα απαλλασσόμενα ή αυτοτελώς φορολογούμενα, δάνεια, δωρεές, έκτακτα εισοδήματα, άλλες οικονομικές ενισχύσεις, έσοδα από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων κ.λπ.)

Για κάθε φορολογούμενο που δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις και στη φετινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος, που θα υποβάλλει για το φορολογικό έτος 2020, τα τεκμήρια διαβίωσης προσδιορίζουν το φορολογητέο εισόδημά του  σε επίπεδο υψηλότερο του πραγματικού δηλωθέντος, θα λαμβάνεται υπόψη ως τεκμαρτό εισόδημα το μικρότερο ποσό τεκμηρίων διαβίωσης μεταξύ των φορολογικών ετών 2018, 2019 και 2020, εφόσον όμως μεταξύ των φορολογικών ετών 2019 και 2020 δεν σημειώθηκε αύξηση του συνολικού ποσού των τεκμηρίων διαβίωσης.

Τι θα ισχύσει για τις e-αποδείξεις

2) Κατά την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, όσοι φορολογούμενοι υπάγονται στις παραπάνω 5 κατηγορίες πληγέντων οικονομικά από την πανδημία του κορωνοϊού καθώς επίσης και όσοι είχαν συμπληρωμένο το 60ο έτος της ηλικίας τους στις 31-12-2019, εφόσον δεν έχουν καταφέρει να καλύψουν ποσοστό 30% του ατομικού ετησίου εισοδήματος του 2020 με δαπάνες εξοφληθείσες μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής (μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών ή προπληρωμένων καρτών ή μέσω web-banking κ.λπ.) δεν θα επιβαρυνθούν με επιπλέον φόρο εισοδήματος 22% επί του ακάλυπτου ποσού.

3) Για όσους φορολογούμενους δεν εμπίπτουν στις παραπάνω πρόσθετες εξαιρέσεις αλλά κατά τη διάρκεια του 2020 εξόφλησαν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δαπάνες που αντιστοιχούν σε ποσοστό μεταξύ 20% και 30% του ατομικού ετήσιου πραγματικού εισοδήματος του 2020, ο επιπλέον φόρος με τον οποίο θα επιβαρυνθούν λόγω μη κάλυψης του 30%, θα υπολογιστεί επί του ποσού που παρέμεινε ακάλυπτο (επί της διαφοράς μεταξύ του ποσού των εξοφληθεισών δαπανών και του ποσού που αντιστοιχεί στο 30% του εισοδήματος) με συντελεστή μειωμένο κατά 50%, δηλαδή με 11% αντί με 22%. Π.χ. ένας φορολογούμενος ο οποίος εμπίπτει στην υποχρέωση να έχει εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δαπάνες που αντιστοιχούν στο 30% του ατομικού ετησίου πραγματικού εισοδήματος του 2020, εάν κατάφερε τελικά να εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δαπάνες που αντιστοιχούν στο 25% του εισοδήματός του, ο επιπλέον φόρος που θα κληθεί να πληρώσει θα υπολογιστεί με 11% (κι όχι με 22%) επί του ακάλυπτου 5% του ετησίου εισοδήματός του. Ειδικότερα, εάν ο φορολογούμενος αυτός απέκτησε εισόδημα 20.000 ευρώ και οι δαπάνες που πραγματοποίησε με ηλεκτρονικές πληρωμές ανήλθαν σε 5.000 ευρώ (στο 25% του εισοδήματος) αντί σε 6.000 ευρώ (στο 30% του εισοδήματος) που θα έπρεπε κανονικά, θα κληθεί να πληρώσει επιπλέον φόρο που θα υπολογιστεί με συντελεστή όχι 22% αλλά 11% επί της διαφοράς των 1.000 ευρώ που έμεινε ακάλυπτη. Θα κληθεί να πληρώσει δηλαδή επιπλέον φόρο 110 ευρώ, αντί 220 ευρώ.

4) Επιπλέον, για όλους τους φορολογούμενους που υπόκεινται στην υποχρέωση να έχουν εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δαπάνες συνολικού ποσού ίσου με το 30% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος του 2020, ορισμένα έκτακτα εισοδήματα που απέκτησαν το 2020 δεν θα συνυπολογιστούν στο ετήσιο αυτό εισόδημα. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται οι αποζημιώσεις για απολύσεις, το ασφάλισμα των ομαδικών ασφαλιστηρίων, το επίδομα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων, η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης, όλες οι έκτακτες αποζημιώσεις, αμοιβές, επιχορηγήσεις και οικονομικές ενισχύσεις που καταβλήθηκα στο πλαίσιο της εφαρμογής μέτρων αντιμετώπισης του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού κ.λπ.

Ως εκ τούτου το ποσό του εισοδήματος που θα ληφθεί υπόψη ως βάση για την εφαρμογή του 30% και τον υπολογισμό της συνολικής δαπάνης που πρέπει να έχει εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής θα είναι πολύ μικρότερο και εν τέλει και το ποσό της δαπάνης που πρέπει να έχει καλυφθεί θα είναι σημαντικά χαμηλότερο.

Προθεσμίες υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, τρόποι εξόφλησης των φόρων 

5) Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων θα λήξει στις 28 Ιουλίου 2021. Η καταβολή του φόρου εισοδήματος και των λοιπών επιβαρύνσεων που θα προκύψουν από την εκκαθάριση των δηλώσεων θα μπορεί να γίνει και φέτος τμηματικά, σε 8 μηνιαίες δόσεις. Η πρώτη δόση θα πρέπει να εξοφληθεί έως τις 30 Ιουλίου και κάθε μία από τις επόμενες 7 δόσεις μέχρι τα τέλη των μηνών Αυγούστου, Σεπτεμβρίου, Οκτωβρίου, Νοεμβρίου, Δεκεμβρίου 2021, Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2022.

6) Για όσους φορολογούμενους δεν καταφέρουν να υποβάλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος μέχρι τις 28 Ιουλίου, δεν θα ισχύσει πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής. Και αυτοί οι φορολογούμενοι θα θεωρούνται εμπρόθεσμοι, εφόσον υποβάλουν τις δηλώσεις τους μέχρι τις 27 Αυγούστου. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα είναι ωστόσο υποχρεωμένοι  να καταβάλουν μέχρι τις 30 Αυγούστου μαζεμένες τις δύο πρώτες δόσεις των φόρων που θα έχουν προκύψει από την εκκαθάριση των δηλώσεών τους.

7) Όσοι από τους φορολογούμενους επιλέξουν να πληρώσουν εφάπαξ έως τις 30 Ιουλίου το συνολικό ποσό των φόρων του εκκαθαριστικού τους θα κερδίσουν έκπτωση 3% επί της συνολικής οφειλής τους.

8) Στους ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων οι οποίοι δεν εισέπραξαν ενοίκια από τους μισθωτές τους το 2020 η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα αυτά ποσά θα χορηγηθεί με μόνη προϋπόθεση την κοινοποίηση εξωδίκων στους μισθωτές.

9) Οι έγγαμοι φορολογούμενοι και οι φορολογούμενοι που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης θα έχουν εκ νέου τη δυνατότητα να επιλέξουν εάν θέλουν να υποβάλουν χωριστές φορολογικές δηλώσεις. Η προθεσμία για τη γνωστοποίηση αυτής της επιλογής στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων η οποία έληξε στις 28 Φεβρουαρίου 2021, παρατείνεται μέχρι τις 6 Μαϊου 2021.