Ποιον δήμο θέλουμε

Ο σύγχρονος δήμος είναι αποτέλεσμα και έκφραση σειράς οικονομικών-κοινωνικών-πολιτικών και τεχνολογικών εξελίξεων. Δεν είναι πλέον μία σχετικά κλειστή κοινότητα ανθρώπων που γνωρίζονται μεταξύ τους (κατά Πλάτωνα) και διευθύνουν με κάποιο τρόπο, εκ των ενόντων, τις συλλογικές υποθέσεις τους, αλλά μία ανοιχτή «μικρή» κοινωνία, που με οργανωμένο τρόπο διευθύνει τόσο τις δικές της υποθέσεις όσο και μία σειρά γενικότερων θεμάτων που της αναθέτει το κράτος. 

 

 

Γράφει ο Κωστής Παπαδημητρίου *

 

Ο σύγχρονος δήμος συνιστά την έκφραση μιας κοινωνίας διαφοροποιημένης και όχι απαραίτητα ομοιογενούς και, προπάντων, μιας οικονομικής βάσης έντονα πολύμορφης. Η πολιτική του συγκρότηση είναι μεν δημοκρατική (αιρετά όργανα λήψης αποφάσεων και ανώτατης διοίκησης), αλλά η οργανωτική του είναι γραφειοκρατική (ιεραρχία θέσεων-εξουσίας, εφαρμογή νόμων-διαδικασιών, επαγγελματίες υπάλληλοι). Η, δε, πολιτισμική του ταυτότητα δέχεται έντονη την πίεση της παγκοσμιοποίησης. 

 

Συμμετέχοντας στη σχετική συζήτηση για την (αναγκαία) αναθεώρηση του «Καλλικράτη», θεωρούμε ότι ο δήμος που θέλουμε είναι ο πολιτικο-κοινωνικός-οικονομικός-πολιτιστικός πόλος, που:

 

– Θα παρέχει το πλαίσιο ανάπτυξης της προσωπικότητας των ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα θα τους κοινωνικοποιεί, εμφυσώντας τους συλλογικές αξίες (αλληλοσεβασμού και αλληλεγγύης), ώστε να εντάσσονται με τρόπο δημιουργικό-θετικό στην ευρύτερη κοινωνία (ελληνική και παγκόσμια).

 

– Θα συνιστά ένα σταθερό δίκτυο προσφοράς ποικιλίας κοινωνικών υπηρεσιών με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, ιδίως των οικογενειών, των παιδιών και των αδύναμων μελών της κοινότητας. 

 

– Θα αποτελεί πρότυπο δημοκρατικής λειτουργίας, δηλαδή να είναι βήμα ελεύθερης έκφρασης-άρθρωσης λόγου, ευρύτατης δυνατής συμμετοχής και υπεύθυνης λήψης αποφάσεων μέσα από διαδικασίες έντιμες και διαφανείς. 

 

– Θα καλλιεργεί πολιτιστικές ταυτότητες, που θα διακρίνονται τόσο από την κριτική αναπαραγωγή στοιχείων του παρελθόντος όσο και από την ανοιχτότητα στην (κριτική) πρόσληψη νέων στοιχείων-ιδεών.  

 

– Θα συμβάλλει μέσα από την ανάπτυξη πρωτοβουλιών κοινωνικής χρησιμότητας στην εμπέδωση κοινωνικών αξιών.

 

– Θα συμβάλλει μέσα από τη συμμετοχή του σε τοπικές πρωτοβουλίες και σε θεσμοθετημένες ευρύτερες αναπτυξιακές διαδικασίες (δημοκρατικό προγραμματισμό), στην κοινωνικά ωφελιμότερη αξιοποίηση τοπικών πόρων. 

 

– Θα διατηρεί μία ισόρροπη σχέση με το φυσικό περιβάλλον, του οποίου θα διασφαλίζει την ποιότητα και την αειφορία.

 

– Θα αποτελεί το ύστατο καταφύγιο και σε έκτακτες περιστάσεις που θα αφορούν όλη την κοινωνία, αλλά και σε στιγμές έντονης δυσκολίας του (εξατομικευμένου) πολίτη.