Πρόσω ολοταχώς προς άτακτο Brexit – Ραγδαίες και αρνητικές οι εξελίξεις

Εξαιρετικά κρίσιμες είναι οι επόμενες ώρες για το ζήτημα του Brexit, καθώς η εξεύρεση λύσης πριν τη Σύνοδο Κορυφής (Τετάρτη και Πέμπτη), που έχει στην κορυφή της ατζέντας το Brexit, μοιάζει λίαν αμφίβολη με αποτέλεσμα να έχει εμφανιστεί απειλητικά στον ορίζοντα η πιθανότητα μιας άτακτης εξόδου, ήτοι δίχως συμφωνία με την Ε.Ε.   

Πραγματικά, τις τελευταίες ώρες οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές, όσο και δυσμενείς. Την Κυριακή το πρωί, η είδηση ότι ο αρμόδιος υπουργόςBrexit, Ντομινίκ Ράαμπ μεταβαίνει εκτάκτως για διαβουλεύσεις στις Βρυξέλλες καλλιέργησε ελπίδες ότι μια συμφωνία μπορεί να είναι προ των πυλών. Τελικά τα πράγματα στράβωσαν ακόμη περισσότερο. Ο κ. Ράαμπ είχε μια σύντομη αλλά έντονη (σύμφωνα με τις πληροφορίες) συζήτηση με τον αρμόδιο ευρωπαίο διαπραγματευτή Μισέλ Μπαρνιέ, που έληξε με πλήρες αδιέξοδο. Αποτέλεσμα αυτού ήταν οι όποιες χθεσινές προπαρασκευαστικές συναντήσεις, για το Brexit, εν όψει του ευρωπαϊκού συμβουλίου να ακυρωθούν από την ευρωπαϊκή πλευρά. Αντιστοίχως, από βρετανικής πλευράς, η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι μετέβη χθες το απόγευμα στη βρετανική βουλή για να την ενημερώσει για τις εξελίξεις, ενώ ανακοινώθηκε η έκτακτη σύγκλιση του υπουργικού συμβουλίου για σήμερα το πρωί.

Ουσιαστικά οι Βρυξέλλες έδωσαν διορία μία ημέρα στο Λονδίνο (ήτοι δηλαδή την σημερινή ημέρα) για να πάρει τις τελικές του αποφάσεις. Αφήνουν δε, να εννοηθεί όχι μόνο πως η βρετανική πλευρά δεν μπορεί να ελπίζει σε ένα κλίμα κατανόησης από τους εταίρους της, κατά το αυριανό ευρωπαϊκό συμβούλιο, αλλά πως η Ε.Ε. προτίθεται και να αναβάλει την έκτακτη σύνοδο για το Brexit, που έχει αναγγελθεί για το Νοέμβριο. Κάτι που σημαίνει ότι ξεκινά να προετοιμάζεται για το plan B, ενός άτακτου διαζυγίου.

Σε κάθε περίπτωση, εξάλλου, το μήνυμα των Ευρωπαίων είναι πως το  μπαλάκι βρίσκεται αποκλειστικά στο βρετανικό τερέν, στην πρόθεση και δη, στη δυνατότητα της Τερέζα Μέι να επιβάλει στην κυβέρνηση της και δη, στους κυβερνητικούς της συμμάχους τους, το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) της βορείου Ιρλανδίας, μια συμφωνία που θα είναι περισσότερο συμβατή στις δικές τους απαιτήσεις και όχι στα «θέλω» του Λονδίνου.

Τα δύο βασικά και φαινομενικά δυσεπίλυτα αγκάθια παραμένουν το καθεστώς της τελωνειακής ένωσης και το ζήτημα της Βορείου Ιρλανδίας. Για το πρώτο, η πρόθεση του Λονδίνου για μια «προσωρινή» παραμονή στην κοινή αγορά και την τελωνειακή ένωση σκοντάφτει τόσο στις αντιρρήσεις των Ευρωπαίων, που δεν βλέπουν το λόγο να διευκολύνουν τους Βρετανούς να κρατήσουν μόνο τα πλεονεκτήματα της κοινής αγοράς, όσο και στις αντιρρήσεις των σκληρών Brexitiers που απαιτούν το «προσωρινό» να έχει πολύ συγκεκριμένη ημερομηνία.

Για το ζήτημα της Βορείου Ιρλανδίας, που αφορά την αναζήτηση μιας φόρμουλας που θα κρατήσει τα σύνορα ανοιχτά, όπως είναι σήμερα, εξαιρώντας, κατά μία έννοια, την περιοχή από το νέο συνοριακό καθεστώς μεταξύ Ε.Ε. και Ηνωμένου Βασιλείου, το πρόβλημα εντοπίζεται στους Ενωτικούς του DUP, που φοβούνται ότι η διαφοροποίηση αυτή θα επισφραγίσει την απομάκρυνση της βορείου Ιρλανδίας από το Η.Β. και θα αναβιώσει το εθνικιστικό κίνημα για την επανένωση του βορρά με τον νότο, ήτοι την Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Οι Ενωτικοί επιμένουν, πως αν υπάρξει θεσμοθετημένη αναγνώριση της παραμονής της βορείου Ιρλανδίας στην κοινή αγορά (όπως απαιτούν οι Βρυξέλλες για να δεχτούν να μην υπάρχουν «σκληρά» σύνορα), θα «ρίξουν» την κυβέρνηση Μέι.

Θεωρητικά, βέβαια, υπάρχει ακόμη χρόνος, μέχρι το Μάρτιο, για να γυρίσουν προς το θετικό τα πράγματα. Όμως, τα περιθώρια έχουν σαφώς στενέψει επικίνδυνα. Υπάρχει, επίσης, πάντα η πιθανότητα η κυρία Μέι να πείσει, την Τετάρτη, τους συναδέλφους της, ευρωπαίους ηγέτες, να παρακάμψουν τους τεχνοκράτες και να δρομολογήσουν μια πολιτική συμφωνία με το Λονδίνο. Όμως, αυτό είναι κάτι παραπάνω από απίθανο, δεδομένου ότι κατά την γνώμη τους (και όχι άδικα), ένα άτακτο διαζύγιο θα βλάψει κυρίως τη Βρετανία και την οικονομία της και όχι την Ε.Ε. που έχει ήδη προ πολλού αποδεχτεί και προετοιμαστεί για την επόμενη ημέρα, χωρίς τους Βρετανούς. Άρα, αν πρέπει να υποχωρήσει κάποιος, θα πρέπει να υποχωρήσει το Λονδίνο.    

Σε δηλώσεις του προ ημερών, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου, ο Ντόναλντ Τουσκ, υποστήριξε ότι η «ώρα της αλήθειας» για το Brexit έφτασε. Το ερώτημα παραμένει ποια θα είναι η εικόνα της αλήθειας αυτής…