Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε μια «θύελλα» κινήσεων αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των δύο χωρών την Παρασκευή, με την S&P να μειώνει την αξιολόγηση της Ρωσίας στην κατηγορία «σκουπίδια» (junk), τη Moody’s να την θέτει σε κατάσταση αναθεώρησης προς υποβάθμιση στην ίδια κατηγορία και τους S&P και Fitch να χαμηλώνουν γρήγορα την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ουκρανίας λόγω ανησυχιών για αθέτηση πληρωμών.

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές και των δύο χωρών έχουν αναταραχθεί, όπως αναμενόταν, από τα γεγονότα αυτής της εβδομάδας, τα οποία αναγνωρίζονται ως η μεγαλύτερη στρατιωτική επίθεση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιφέροντας αυστηρές κυρώσεις της Δύσης στη Μόσχα.

Η S&P μείωσε τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Ρωσίας σε ξένο νόμισμα σε «BB+» από «BBB-» και προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να χαμηλώσει περαιτέρω τις αξιολογήσεις της, μόλις γίνουν πιο σαφείς οι μακροοικονομικές επιπτώσεις των κυρώσεων.

«Κατά την άποψή μας, οι κυρώσεις που ανακοινώθηκαν μέχρι σήμερα θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ικανότητα του ρωσικού τραπεζικού τομέα να λειτουργεί ως χρηματοοικονομικός διάμεσος για το διεθνές εμπόριο», ανέφερε η S&P. Μείωσε επίσης τη βαθμολογία της Ουκρανίας σε «Β-» από «Β».

Κυρώσεις και πιστωτικό προφίλ

Η Ρωσία έχει τώρα αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας Baa3 από τη Moody’s και ισοδύναμο BBB- από τη Fitch, εξαιτίας του εξαιρετικά χαμηλού επίπεδου χρέους που είναι ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο -μόλις 20% του ΑΕΠ- και σχεδόν 650 δισεκατομμύρια δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα.

Μια υποβάθμιση, ωστόσο, θα χαμήλωνε αυτή την αξιολόγηση στην πιο επικίνδυνη κατηγορία «σκουπίδια» ή σε υποεπενδυτική κατηγορία.

«Η απόφαση να τεθούν οι αξιολογήσεις σε αναθεώρηση προς υποβάθμιση αντανακλά τις αρνητικές επιπτώσεις για το πιστωτικό προφίλ της Ρωσίας από τις πρόσθετες και πιο αυστηρές κυρώσεις που επιβλήθηκαν», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Moody’s.

Οι αξιολογήσεις δημοσίου χρέους μπορούν να διαρκέσουν μήνες, όμως αυτή τη φορά είναι πιθανό η διαδικασία να είναι πιο σύντομη.

Η Moody’s ανέφερε ότι η απόφασή της θα επηρεάσει τη σφοδρότητα της σύγκρουσης και τη βαρύτητα των πρόσθετων δυτικών κυρώσεων, οι οποίες έχουν ήδη πλήξει ορισμένες από τις κορυφαίες τράπεζες της Ρωσίας, στρατιωτικές εξαγωγές και πρόσωπα του στενού κύκλου του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Πρόσθεσε ότι θα σταθμίσει επίσης τον βαθμό στον οποίο τα σημαντικά συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας είναι σε θέση να μετριάσουν την αναταραχή που προκύπτει από τις νέες κυρώσεις και το ενδεχόμενο μιας μακροχρόνιας σύγκρουσης.

«Η Moody’s θα προσπαθήσει να ολοκληρώσει την αξιολόγηση όταν αυτές οι πιστωτικές επιπτώσεις γίνουν πιο σαφείς, ιδιαίτερα όταν ο αντίκτυπος των περαιτέρω κυρώσεων γίνει σαφής τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες», ανέφερε.

Υποβαθμίζεται η Ουκρανία

Η Moody’s έθεσε επίσης την ήδη επιπέδου «σκουπίδια» βαθμολογία «B3» της Ουκρανίας σε αναθεώρηση προς υποβάθμιση.

Ο Fitch δεν περίμενε, ωστόσο, και κινήθηκε αμέσως για να μειώσει την αξιολόγηση της Ουκρανίας κατά τρεις ολόκληρες βαθμίδες στο «CCC» από το «B».

Εξήγησε ότι «υπάρχει μεγάλη πιθανότητα για εκτεταμένη περίοδο πολιτικής αστάθειας, με την αλλαγή καθεστώτος να αποτελεί πιθανό στόχο του προέδρου Πούτιν, δημιουργώντας αυξημένη πολιτική αβεβαιότητα και ενδεχομένως υπονομεύοντας επίσης την προθυμία της Ουκρανίας να αποπληρώσει το χρέος».

Η Moody’s είχε επίσης προειδοποιήσει ότι μια σφοδρή σύγκρουση θα μπορούσε να προκαλέσει στο Κίεβο δυσκολία στην αποπληρωμή δόσεων του χρέους.

Η Scope, ένας μικρότερος ευρωπαϊκός οργανισμός αξιολόγησης, έχει εκτιμήσει ότι το ουκρανικό δημόσιο χρέος θα μπορούσε να εκτιναχθεί πάνω από το 90% του ΑΕΠ έως το 2024 από περίπου 50% τώρα, ενώ η S&P Global προειδοποίησε επίσης την Παρασκευή για μια σειρά υποβαθμίσεων ως αποτέλεσμα του πολέμου.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διερευνά όλες τις επιλογές για να βοηθήσει την Ουκρανία με περαιτέρω οικονομική στήριξη, δήλωσε η επικεφαλής του, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.

Η εικόνα στη Ρωσία

Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας ενίσχυσε τον τραπεζικό της τομέα με δισεκατομμύρια σε πρόσθετη ρευστότητα σε συνάλλαγμα και ρούβλια, ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να παράσχει πλήρη στήριξη σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από κυρώσεις.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία κατατάσσεται στην κατηγορία «σκουπίδια». Η Moody’s και η S&P προχώρησαν σε παρόμοιες κινήσεις στις αρχές του 2015, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και τη πτώση των τιμών του πετρελαίου που προκάλεσε νομισματική κρίση στο ρούβλι.

Υπάρχουν «σοβαρές ανησυχίες» σχετικά με την ικανότητα της Ρωσίας να διαχειριστεί την αναταραχή που θα προκαλέσουν οι νέες κυρώσεις στην οικονομία, τα δημόσια οικονομικά και το χρηματοπιστωτικό της σύστημα, ανέφερε την Παρασκευή η Moody’s.