Σκάνδαλο Novartis: Νέος μάρτυρας «καίει» Λοβέρδο και Άδωνι (upd)
(upd) Καταιγιστικές εξελίξεις στο σκάνδαλο Novartis. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Documento» που κυκλοφορεί την Κυριακή, νέος μάρτυρας καίει τους Ανδρέα Λοβέρδο και Άδωνι Γεωργιάδη.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, «με 8 καταθέσεις και 25.000 ηλεκτρονικά αρχεία, οι δυο πρώην υπουργοί Υγείας τιμολογούσαν φάρμακα με ανορθόδοξο τρόπο για να κερδίζει η πολυεθνική».
Ειδικότερα, σύμφωνα με το δημοσίευμα ο εν λόγω μάρτυρας, κατέθεσε για πρώτη φορά στις 31 Οκτωβρίου του 2018 και έκτοτε έχει δώσει τουλάχιστον οκτώ καταθέσεις με πλήρη μυστικότητα και επιβεβαιώνει πράγματα που έχουν κατατεθεί στην εισαγγελική έρευνα με ένα εντυπωσιακό αρχείο 25.000 ηλεκτρονικών εγγράφων.
Απ’ αυτό μεταξύ άλλων προκύπτει πως υπήρχαν πολλά σενάρια υπουργικών αποφάσεων και πως υπουργοί διαπραγματεύονταν με τη Novartis ποιο σενάριο θα προωθήσουν ώστε να την ευνοούν. Όσα καταθέτει ο νέος μάρτυρας στρέφονται κυρίως εναντίον δύο πρώην υπουργών Υγείας, του Ανδρέα Λοβέρδου και του Άδωνι Γεωργιάδη, και η αξιοπιστία του καθορίζεται όχι μόνο από το μεγάλο αρχείο που παρέδωσε, αλλά και από το γεγονός ότι κατείχε σημαντική θέση στη διαδικασία καθορισμού τιμών του φαρμάκου.
Σύμφωνα λοιπόν με τον μάρτυρα, όπως γράφει η εφημερίδα, οι δύο υπουργοί φρόντιζαν με διάφορους τρόπους να παρακάμπτουν τον νόμιμο τρόπο καθορισμού των τιμών και υιοθετούσαν διαδικασίες που ευνοούσαν τη Novartis. Συγκεκριμένα ενώ έπρεπε να επανατιμολογούν τα φάρμακα λαμβάνοντας ως τιμή τον μέσο όρο των τριών φτηνότερων χωρών της Ευρώπης, επέλεγαν «χειροκίνητες» μεθόδους με άλλα κριτήρια. Το αποτέλεσμα ήταν η Novartis να συνεχίζει να κερδίζει υπέργοκα ποσά, ενώ το υπουργείο διαφήμιζε μείωση του κόστους των φαρμάκων.
Παράλληλα ο μάρτυρας επιβεβαιώνει όσα έχουν καταθέσει ήδη άλλοι μάρτυρες, ότι ο Ανδρέας Λοβέρδος έβαλε σε κυκλοφορία το φάρμακο της Novartis για τη σκλήρυνση κατά πλάκας με την ονομασία Gilenya, ενώ εκείνη την περίοδο είχε απαγορευτεί η κυκλοφορία νέων φαρμάκων, γράφοντάς το σε κατάλογο που αφορούσε επανακοστολογήσεις παλιών φαρμάκων. Μάλιστα το πρόσθεσε στην τελευταία σειρά χειρόγραφα, αφήνοντάς δύο παρόμοια φάρμακα άλλων ανταγωνιστικών εταιρειών. Ο τότε πρόεδρος της ομοσπονδίας νοσοκομειακών γιατρών, Δημήτρης Βαρνάβας, είχε κατηγορήσει ευθέως τον Ανδρέα Λοβέρδο για τις «αλχημίες», ωστόσο παρά τις αντιδράσεις που έφτασαν και στο κοινοβούλιο δεν υπήρξε κάποια αλλαγή.
Ο μάρτυρας επιβεβαιώνει και την κατάθεση του στελέχους της φαρμακευτικής εταιρείας Genesis Κυριάκου Μπερμπεριάν στην Εισαγγελία Διαφθοράς (2 Φεβρουαρίου 2018), ο οποίος είχε περιγράψει τη σκανδαλώδη διαδικασία: «Το φάρμακο αυτό (σημ: Gilenya της Novartis) έλαβε τιμή μέσα στο καλοκαίρι σε περίοδο που υπήρχε ανακοστολόγηση παλαιών φαρμάκων και εμβόλιμα πήρε τιμή και στη συνέχεια αποζημίωση μέσα σε ένα μήνα, με εξαιρετικά ταχείες διαδικασίες. Δεν ακολουθήθηκε διαδικασία τιμολόγησης νέων φαρμάκων. Σε πρωτότυπο δελτίο τιμών που ήταν από υπολογιστή το Gilenya και η του είχαν προστεθεί χειρόγραφα. Περίπου ενάμιση με δύο έτη μετά πήραν έκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκου δύο παρόμοια με το Gilenya, το ένα ονόματι Tecfidera και το άλλο Aubagio. Υπήρξε σημαντική καθυστέρηση και της τιμολόγησης και της αποζημίωσης. Και τα δύο σκευάσματα ήταν αρκετά φτηνότερα σε σχέση με το Gilenya. Το Tecfidera κοστίζει 883 ευρώ, το Aubagio 696 και το Gilenya 1.473 ευρώ. Προκλήθηκε περιουσιακή ζημιά στο δημόσιο». Τον Απρίλιο του 2012, ο Ανδρέας Λοβέρδος έβαλε με τον ίδιο τρόπο ένα ακόμη φάρμακο σε κυκλοφορία. Και πάλι της Novartis. Το Tasigna.
Σύμφωνα επίσης με τον μάρτυρα, το 2011 ο τότε υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδο καθυστερούσε επίτηδες την τιμολόγηση φαρμάκων ώστε να διατηρούνται οι παλιές υψηλές τιμές, ενώ κανονικά θα έπρεπε να εκδώσει υπουργική απόφαση με την οποία θα οριζόταν ως τιμή του κάθε φαρμάκου ο μέσος όρος των τριών μικρότερων τιμών της Ευρώπης. Αντί αυτού λοιπόν φέρεται να γνωστοποίησε στη Novartis τέσσερα διαφορετικά σενάρια τιμολόγησης και τελικά εφάρμοσε αυτό που τη βόλευε. Έτσι τον Ιούνιο του 2011 με υπουργική απόφαση, αντί να ορίσει ως τιμή τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων, όρισε το 70% της τιμής του 2009. Όπως φέρεται να ανέφερε ο μάρτυρας, το ελληνικό δημόσιο πλήρωσε πάνω από 50 εκατ. ευρώ υπερκέρδη στην ευνοούμενη φαρμακευτική πολυεθνική.
Ο ρόλος της εταιρείας Prestige
Επίσης αναφέρεται και στον ρόλο τουλάχιστον μίας εταιρείας επικοινωνίας. Συγκεκριμένα ο μάρτυρας μίλησε για την εταιρεία Prestige.
Σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα Documento, η εταιρεία έχει κατονομαστεί από προστατευόμενους μάρτυρες ως το «πλυντήριο» για τον Ανδρέα Λοβέρδο. Ο μάρτυρας ωστόσο δεν αναφέρεται στη σχέση της εταιρείας με τον πρώην υπουργό, αλλά κατέθεσε πως η Prestige πληρώθηκε από τον αντιπρόεδρο της Novartis Κωνσταντίνο Φρουζή για να χρηματοδοτηθεί έμμεσα με «μαύρο χρήμα» η προεκλογική καμπάνια της πρώην γενικής γραμματέως Κοινωνικής Ασφάλισης Αθηνάς Δρέττα, η οποία πολιτεύτηκε αρχικά με το ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια με το Ποτάμι (την επίμαχη περίοδο).
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, για τον Άδωνι Γεωργιάδη, ο μάρτυρας αναφέρει πως χρησιμοποιούσε παρόμοιες μεθόδους με αυτές του Ανδρέα Λοβέρδου στη τιμολόγηση φαρμάκων. Στα τέλη του 2013, ο Άδωνις Γεωργιάδη βάζει σε κυκλοφορία, παρά τις τότε απαγορεύσεις από την τρόικα, τουλάχιστον 30 νέα φάρμακα. Ανάμεσα σε αυτά που μπαίνουν σε κυκλοφορία είναι και τα φάρμακα τα οποία η ίδια η Novartis απαιτούσε να μπουν σε κυκλοφορία μέσω των «μισθωμένων» πολιτικών προσώπων, στο πλαίσιο του Harvard Project, το οποίο έχει περιγραφεί και στο FBI.
Πρόκειται για τη διαδικασία προώθησης φαρμάκων της Novartis μέσω των πολιτικών προσώπων και των κρατικών λειτουργών που βρίσκονταν υπό την επιρροή της και τους οποίους η εταιρεία αποκαλεί «engage», δηλαδή μισθωμένους ή εμπλεκόμενους. Το εν λόγω σχέδιο, όπως γράφει η Documento, προέβλεπε ότι σε διάστημα δέκα μηνών το ελληνικό υπουργείο Υγείας έπρεπε να βάλει στην αγορά, παρά τις απαγορεύσεις, δέκα νέα φάρμακα, καθώς αυτό εξασφάλιζε στην εταιρεία υπέρογκα έσοδα. Ο Άδωνις Γεωργιάδης, σύμφωνα με τον μάρτυρα, εισήγαγε συνολικά 30 νέα φάρμακα, εκ των οποίων και τα δέκα φάρμακα που εντοπίζονται στο σχέδιο της Novartis.
Σχετικά με τον καθορισμό των τιμών, ο μάρτυρας αναφέρει πως ο Άδωνις Γεωργιάδης, από τον Μάιο έως τον Ιούλιο του 2014, δεν χρησιμοποίησε τον μέσο όρο των τριών φτηνότερων φαρμάκων στην Ευρώπη, αλλά έγινε με άλλο σενάριο και μέσω υπουργικών αποφάσεων, διατηρώντας υψηλές τις τιμές, αν και τα φάρμακα έπρεπε να είναι φτηνότερα.
