«Σκοτώνουν» τα αυτοκίνητα όταν γεράσουν

Δειλά, αλλά σημαντικά βήματα γίνονται στην Ελλάδα, στον τομέα της ανακύκλωσης οχημάτων. 

Πρόκειται για οχήματα που έχουν φτάσει στο τέλος του κύκλου ζωής τους εγκυμονώντας σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους και που η ανακύκλωσή τους είναι σημαντική τόσο για το περιβαλλοντικούς όσο και για οικονομικούς λόγους.

Η αποτελεσματική επαναχρησιμοποίηση των απορριφθέντων υλικών (γυαλί, πλαστικό, υγρά λαδιών, μπαταρίες, μέταλλα κτλ.), η επεξεργασία τους (τήξη, συμπίεση) και η αξιοποίηση τους για την παραγωγή άλλων αγαθών, καθώς και η χρήση τους ως πηγή ενέργειας, περιορίζει τις επιπτώσεις που επιφέρει στο περιβάλλον η αλόγιστη εναπόθεση τους σε χώρους ταφής απορριμμάτων ή στο περιβάλλον, δίχως την απαραίτητη διαδικασία απορρύπανσης τους.

Γερασμένος στόλος

Στην Ευρώπη, ο στόλος των οχημάτων είναι αρκετά γερασμένος. Για την ακρίβεια το 35,6% των οχημάτων που κυκλοφορούν έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 10 ετών, ενώ τα νεότερα οχήματα συμπληρώνουν την υπόλοιπη πίτα. Η ανακύκλωση των οχημάτων έρχεται να αντιμετωπίσει την ύπαρξη ακραίων τιμών στην ηλικία των οχημάτων. Ως ακραία τιμή λογίζεται η ηλικία ενός οχήματος πάνω από 15 έτη. Η Ελλάδα δυστυχώς είναι ακόμα πολύ πίσω, έχοντας μέσο όρο ηλικίας μεγαλύτερη των 10 ετών και μέσο όρο εξόδου κοντά στα 25 έτη.

Σύμφωνα με την ACEA (European Automobile Manufacturers Association), η χώρας μας βρίσκεται στη 3η χειρότερη θέση αναφορικά με τη μέση ηλικία των οχημάτων που κυκλοφορούν στους οδικούς άξονες, ενώ βρίσκεται σε καλύτερη θέση μονάχα έναντι της Εσθονίας και της Φιλανδίας. Ο μέσος όρος της είναι μεγαλύτερος από το μέσο όρο της ΕΕ (8,3 έτη). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Έλληνας ιδιοκτήτης ενός επιβατικού οχήματος ανανεώνει ή διατηρεί το όχημα του κατά μέσο όρο για 10,7 χρόνια.

Η νοοτροπία στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα αποσύρεται μικρό ποσοστό παλαιών οχημάτων σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, μολονότι η χώρα μας διατηρεί από τους παλαιότερους στόλους στην Ευρώπη. Λόγοι –πλην τους οικονομικούς, αποτελεί και η νοοτροπία των ιδιοκτητών που είτε αναμένουν το μέτρο της απόσυρσης (έλλειψη κινήτρων), είτε δεν αποχωρίζονται παλαιά αυτοκίνητα για συναισθηματικούς λόγους ή είτε, τέλος, λόγω περιορισμένης περιβαλλοντικής συνείδησης επιλέγουν την εγκατάλειψη του οχήματος σε κάποιο σημείο καταλαμβάνοντας τις ήδη περιορισμένες θέσεις στάθμευσης μέσω της προσωρινής κατάθεσης των πινακίδων κυκλοφορίας (χαλαρές διατάξεις), για προσωρινή ακινησία, που αποτελεί δικαίωμα του πολίτη να κρατήσει το όχημά του σε δικό του ιδιωτικό χώρο για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα – ενώ δεν υπάρχει επαρκής έλεγχος της πολιτείας τόσο για το χρονικό περιθώριο, όσο και για τον τόπο εναπόθεσης του οχήματος.

Τοπική δραστηριότητα

Το ενθαρρυντικό πάντως είναι ότι από τον Δεκέμβριο του 2004, ο ρυθμός ανακύκλωσης των ΟΤΚΖ (Οχημάτων στο Τέλος Κύκλου Ζωής) παρουσιάζει μία αυξητική τάση. Εκτός από τους ιδιώτες κατόχους παλαιών αυτοκινήτων και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν δραστηριοποιηθεί πλήρως και έχουν συμβάλει στην απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων παλαιών αυτοκινήτων από τους δρόμους των πόλεων.

Κυριότερα ανακτώμενα υλικά

Τα ανακτώμενα υλικά επιβεβαιώνουν τη σημασία και την αξία της διαδικασίας ανακύκλωσης παλαιών οχημάτων. Υλικά τέτοια είναι:

Μπαταρίες: Οι μπαταρίες περιέχουν σημαντικές ποσότητες από θειικό οξύ και μόλυβδο, που τις καθιστούν σοβαρό περιβαλλοντικό κίνδυνο. Τόσο το θειικό οξύ όσο και ο μόλυβδος συλλέγονται, καθαρίζονται και στη συνέχεια επαναχρησιμοποιούνται στη βιομηχανία μετάλλων.

Λάδια: Χρησιμοποιούνται για παραγωγή καυσίμων και λιπαντικών υλών.

Ψυχτικά υγρά: Αποτελείται κυρίως από νερό και μονοαιθυλική γλυκόλη, η οποία μπορεί να αφαιρεθεί με απόσταξη και να επαναχρησιμοποιηθεί για παραγωγή αντίστοιχων υγρών ή για διαλυτικό σε μπογιές και βερνίκια.

Υγρά φρένων: Τα υγρά των φρένων αναγεννώνται για να ξαναχρησιμοποιηθούν για παραγωγή αντίστοιχων προϊόντων.

Ελαστικά: Περίπου το 12% των ελαστικών ανακυκλώνεται μηχανικά και οδηγεί στην παραγωγή υλικών που χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς, όπως στην κατασκευή δρόμων.

Σαμπρέλες: Υλικό που ανακτάται και ανακυκλώνεται εύκολα.

Πολυουρεθάνη: Εξαιρετικά χρήσιμο υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχετικά εύκολα στην παραγωγή νέας πολυουρεθάνης για στρώματα, έπιπλα, αλλά και για χρήση ξανά σε αυτοκίνητα.

Γυαλί: Τα γυαλιά είναι διαφόρων τύπων και χρωμάτων. Συλλέγονται όλα μαζί και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται για παραγωγή μπουκαλιών, υαλοβάμβακες.

Λάστιχα: Κοκκοποιούνται και μετά οδηγούνται συνήθως σε καυστήρες, σε κλίβανους τσιμέντου ή, δευτερευόντως χρησιμοποιούνται ως βοηθητικά υλικά σε αποχετεύσεις.

Ζώνες ασφαλείας: Χρησιμοποιούνται ως μονωτικά υλικά, σε χαλιά και σε γεωμεμβράνες.

Κοκκοφοίνικας: Χρησιμοποιείται για παραγωγή στρωμάτων, ξανά σε καθίσματα αυτοκινήτων ή ως μονωτικά υλικά.

Τάσια: Αποτελούνται από μια σειρά από πλαστικές ύλες, με αποτέλεσμα η χρήση τους να επιβάλει τον διαχωρισμό τους στα επιμέρους κλάσματα. Στη συνέχεια μπορεί να γίνει κοκκοποίησή και πλύση των κόκκων και επαναχρησιμοποίησή τους σε εφαρμογές πλαστικών.

Πίσω φώτα: Μετά διαχωρισμό των πλαστικών υλών μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν σε αντίστοιχες εφαρμογές της βιομηχανίας πλαστικών- ακόμη και σε ίδιες με την αρχική τους χρήσεις (πίσω φώτα).