Société Générale: Προειδοποιεί για μπαράζ εταιρικών πτωχεύσεων

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Societe Generale αναφορικά με τον κίνδυνο που μπορεί να επιφυλάσσει η ταχύτατη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής και των τραπεζικών αναταραχών σε ΗΠΑ και Ευρώπη.

Με βάση και τα πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο αρνητικός αντίκτυπος της αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής σε συνδυασμό με τους τριγμούς στον τραπεζικό κλάδο έχει γίνει αισθητός: η πτώση της ζήτησης για εταιρικά δάνεια αγγίζει τα επίπεδα του 2008 και η αυστηροποίηση των συνθηκών δανεισμού έχει σκαρφαλώσει στα επίπεδα που βρισκόταν κατά την κρίση χρέους της ευρωζώνης.

Πρέπει λοιπόν οι επενδυτές να ανησυχούν για την αυστηροποίηση των προτύπων τραπεζικού δανεισμού; “Πιθανώς, ναι” απαντά η γαλλική τράπεζα επειδή τα πρότυπα γίνονται αυστηρότερα και τα αυστηρότερα πρότυπα αποτελούν κορυφαίο δείκτη για τις πτωχεύσεις. Σύμφωνα με την ανάλυσή της, οι συνθήκες τραπεζικού δανεισμού στις ΗΠΑ είναι τόσο “σφιχτές” όσο ήταν κατά το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID (όταν τα ευρωπαϊκά επίπεδα ήταν σχετικά χαμηλά λόγω κρατικών εγγυήσεων) ενώ, όπως σημείωσε και η ΕΚΤ, τα ευρωπαϊκά πρότυπα δεν ήταν τόσο σφιχτά από την κρίση του 2012.

Σημειώνεται πως σύμφωνα με την Έρευνα Τραπεζικού Δανεισμού της ΕΚΤ που δημοσιεύτηκε αυτήν την εβδομάδα, ο ρυθμός της σύσφιξης των πιστωτικών συνθηκών βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από την κρίση χρέους, καθώς το καθαρό ποσοστό των τραπεζών που ανέφεραν σύσφιξη στο πρώτο τρίμηνο, ανέρχεται στο 27%. Ταυτόχρονα, η ζήτηση για δάνεια έχει μειωθεί επίσης έντονα, λόγω των υψηλότερων επιτοκίων, των χαμηλότερων επενδύσεων και της αποδυνάμωσης της αγοράς κατοικίας.

Συγκεκριμένα, το 38% των τραπεζών ανέφερε μείωση της ζήτησης δανείων από εταιρείες τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, το μεγαλύτερο ποσοστό από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Παράλληλα, η μείωση της ζήτησης στεγαστικών δανείων παρέμεινε ισχυρή και ήταν κοντά στην πτώση που αναφέρθηκε το τελευταίο τρίμηνο.

Αυτή η πτώση της ζήτησης για νέα δάνεια αντικατοπτρίστηκε και στις νομισματικές εξελίξεις του Μαρτίου. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των προσαρμοσμένων δανείων προς νοικοκυριά μειώθηκε στο 2,9% τον Μάρτιο από 3,2% τον Φεβρουάριο, ενώ ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς επιχειρήσεις μειώθηκε στο 5,2% τον Μάρτιο, από 5,7% τον Φεβρουάριο. Επίσης, η εκροή καταθέσεων συνεχίστηκε και τον Μάρτιο και ενώ αυτή η εκροή τον Φεβρουάριο οφειλόταν στις καταθέσεις λιανικής, τώρα και οι εταιρείες αποσύρουν τις καταθέσεις.

Στην πραγματικότητα μάλιστα, η σύσφιξη των συνθηκών δεν συμπίπτει απλά με τις χρεοκοπίες – τις προβλέπει. Το παρακάτω γράφημα δείχνει τη συσχέτιση μεταξύ των προτύπων δανεισμού και των χρεοκοπιών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με τις αθετήσεις να υστερούν κατά πολλά τρίμηνα. Οι υψηλότερες συσχετίσεις είναι με καθυστέρηση τεσσάρων τριμήνων στην Ευρώπη και με καθυστέρηση δύο τριμήνων στις ΗΠΑ.

Τι υποδηλώνουν λοιπόν τα τρέχοντα στοιχεία για τις πτωχεύσεις; Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της SocGen, στην Ευρώπη η αυστηροποίηση των προτύπων δανεισμού συνεπάγεται αύξηση των χρεοκοπιών στο 4,7% τα επόμενα τέσσερα τρίμηνα. Αυτό είναι πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του 3,2%. Τα στοιχεία για τις ΗΠΑ είναι πιο ανησυχητικά. Τα τρέχοντα πρότυπα τραπεζικού δανεισμού συνεπάγονται αύξηση των πτωχεύσεων στο 8,4% στα επόμενα δύο τρίμηνα, περισσότερο από το διπλάσιο του μακροπρόθεσμου μέσου όρου.

Ένα άλλο σήμα για κίνδυνο αύξησης των πτωχεύσεων είναι η αγορά εταιρικών ομολόγων. Και αυτή δείχνει πως οι επενδυτές στην Ευρώπη θα πρέπει να ανησυχούν περισσότερο για πτωχεύσεις εταιρειών παρά για πτωχεύσεις τραπεζών, παρά την πρόσφατη τραπεζική αναταραχή με τις καταρρεύσεις περιφερειακών τραπεζών στις ΗΠΑ και τον αναγκαστικό “γάμο” της Credit Suisse με την UBS.

Όπως επισημαίνει, όταν ο οικονομικός κύκλος αλλάζει, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνήθως αυξάνονται παράλληλα με τις αθετήσεις πληρωμής των ομολόγων. Στην Ευρώπη, ωστόσο, αυτή τη φορά μπορεί τα πράγματα να είναι διαφορετικά – επειδή οι αγορές ομολόγων έχουν αναπτυχθεί ταχύτερα από τον τραπεζικό δανεισμό, προειδοποιεί η Société Générale.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και οι πτωχεύσεις είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, επισημαίνει η γαλλική τράπεζα. Όταν μια αδύναμη οικονομία οδηγεί τις εταιρείες να αθετήσουν τις πληρωμές των ομολόγων που έχουν εκδώσει, οι ίδιες εταιρείες είναι αυτές που αποτυγχάνουν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους προς τις τράπεζες. Ως εκ τούτου, οι χρεοκοπίες και τα NPEs εξαρτώνται από τρεις παράγοντες: την υγεία της οικονομίας, το ύψος του χρέους που έχουν οι εταιρείες και από ποιον έχουν δανειστεί.

Στην Ευρώπη, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπεζικό σύστημα. Συνολικά, η αγορά δανείων είναι περίπου διπλάσια από την αγορά ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας και δέκα φορές μεγαλύτερη από την αγορά ομολόγων υψηλής απόδοσης (δηλαδή τα ομόλογα υψηλού ρίσκου), επισημαίνει η Société. Ειδικότερα, η αγορά εταιρικών δανείων αγγίζει τα 5,14 τρισ. δολάρια, ενώ η αγορά ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας τα 2,8 τρισ. δολ. και τα ομόλογα υψηλού ρίσκου τα 450 δισ. δολάρια. Συνεπώς, οι επενδυτές μπορεί να δικαιολογηθούν που σκέφτονται ότι όταν η οικονομία αποδυναμωθεί, οι τράπεζες θα υποφέρουν περισσότερο.

Ωστόσο, αυτό μπορεί να μην ισχύει γιατί η ανάπτυξη των αγορών ομολόγων ήταν πολύ ισχυρότερη από την ανάπτυξη της αγοράς δανείων, τονίζει η γαλλική τράπεζα.

Το 2004-2008, πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, τα δάνεια και οι εκδόσεις ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας αυξήθηκαν με τον ίδιο περίπου ρυθμό. Η αγορά ομολόγων υψηλής απόδοσης αναπτύχθηκε ταχύτερα, αλλά από πολύ χαμηλά επίπεδα.

Η πραγματική διαφορά έγινε το 2009-2020. Μέσα σε αυτά τα 12 περίπου χρόνια, η αγορά δανείων στην Ευρώπη συρρικνώθηκε ουσιαστικά κατά 8%. Η αγορά ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας ωστόσο υπερδιπλασιάστηκε, ενώ η αγορά ομολόγων υψηλής απόδοσης αυξήθηκε περισσότερο από 250%. Από την κρίση της COVID, τα δάνεια και τα ομόλογα έχουν αυξηθεί με τον ίδιο περίπου ρυθμό.

Αυτά τα στοιχεία έχουν σημασία, όχι μόνο επειδή οι αγορές ομολόγων κλείνουν την “ψαλίδα” με την αγορά δανείων, τονίζει η Société. Έχουν επίσης σημασία επειδή τα πρόσφατα εκδοθέντα ομόλογα ή τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί τείνουν να έχουν πολύ μεγαλύτερο ρίσκο από τα παλαιότερα.

Ως αποτέλεσμα, είναι πολύ πιθανό όταν ο οικονομικός κύκλος αλλάξει, κάτι που ήδη φαίνεται ότι συμβαίνει, τα εταιρικά ομόλογα να “χτυπηθούν” πολύ πιο έντονα από τις τράπεζες, συνεπώς οι εταιρείες, και όχι οι τράπεζες, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να “σκάσουν”.