Στον «πάγο» της αξιολόγησης

Μεταξύ σφύρας και άκμονος βρίσκεται στο σύνολό της η ελληνική οικονομία, με τους σημαντικότερους κλάδους να αναμένουν με αγωνία τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων, για να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να ληφθούν αποφάσεις για την επόμενη ημέρα.

Γράφει ο Κώστας Ψωμιάδης

Στον ενεργειακό τομέα, αν και δεν υπάρχουν πολλές εκκρεμότητες για το άμεσο μέλλον, η έκβαση της αξιολόγησης αποτελεί κομβικό σημείο, ώστε να προχωρήσουν οι επόμενες κινήσεις, τόσο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, όσο και στο τμήμα της αγοράς, που ελέγχεται από το Δημόσιο.

Είναι εμφανές ότι διαφορετική θα είναι η εικόνα της αγοράς σε περίπτωση που οι Θεσμοί αποδεχθούν όλες τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης στα θέματα που συζητούνται αυτή την περίοδο (ΑΔΜΗΕ, ΝΟΜΕ κ.λπ.) και διαφορετική κατάσταση θα δημιουργηθεί, εάν οι δανειστές επιμείνουν να επαναφέρουν παλιές απαιτήσεις, που βάζουν και πάλι από το παράθυρο την «παγωμένη» υπόθεση της λεγόμενης «μικρής ΔΕΗ» ή τις αποκρατικοποιήσεις που έμειναν εκτός συμφωνίας τον περασμένο Ιούλιο.

Αισιόδοξοι

Κυβερνητικά στελέχη, που έχουν γνώση των διαπραγματεύσεων στα ενεργειακά θέματα, διατηρούν την αισιοδοξία τους για το «κλείσιμο» των ζητημάτων, χωρίς ιδιαίτερες ανατροπές, καθώς οι «βαριές» μεταρρυθμίσεις (π.χ. η μείωση του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ στο 50%) έχουν συμφωνηθεί να υλοποιηθούν σε επόμενη φάση και με προοπτική έως το 2020.

Στα «αγκάθια», που παραμένουν στο τραπέζι, περιλαμβάνονται η αναδιάρθρωση του ΑΔΜΗΕ και η πλήρης αποκοπή της επιχείρησης από τη μητρική ΔΕΗ, αναζητώντας τη συμφωνία μεταξύ Θεσμών και κυβέρνησης, για το οριστικό μοντέλο, με βάση το οποίο θα γίνει η μεταρρύθμιση.

Μείωση κόστους

Το επόμενο μεγάλο θέμα είναι το μοντέλο ΝΟΜΕ και ο τρόπος εφαρμογής του, ώστε να υπάρξει συγκεκριμένη και αποτελεσματική μέθοδος που θα οδηγήσει στη μείωση του ενεργειακού κόστους στις μεγάλες βιομηχανίες και στους ενεργοβόρους καταναλωτές. Με τον τρόπο αυτό (βασίζεται στο μοντέλο που εφαρμόστηκε στη Γαλλία), οι ιδιώτες θα αποκτήσουν πρόσβαση στις μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ, κυρίως σε εκείνες με χαμηλό παραγωγικό κόστος, όπως ο λιγνίτης. Ταυτόχρονα, το αντίστοιχο μερίδιο θα προσμετράται στην ιδιωτική παραγωγή, μειώνοντας τα ποσοστά της ΔΕΗ στην αγορά.

Η ελληνική πλευρά, πάντως, έχει διατυπώσει κι εναλλακτική πρόταση, με βάση την οποία η ΔΕΗ θα προχωρήσει σε συμπράξεις με εγχώριους και ξένους συνεταίρους, όπου η υπό κρατικό έλεγχο επιχείρηση θα ελέγχει το μειοψηφικό ποσοστό (49%). Οι κοινοπραξίες θα ελέγχουν συγκεκριμένες δραστηριότητες στην παραγωγή, με αποτέλεσμα να υπολογίζεται το πλειοψηφικό μερίδιο στους ιδιώτες.

Η δαμόκλειος σπάθη

Όσον αφορά στα θέματα των αποκρατικοποιήσεων, θεωρείται δεδομένο ότι η ελληνική πλευρά δεν θα δεχθεί να επανέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων απαιτήσεις των Θεσμών, η πώληση των ποσοστών στα ΕΛ.ΠΕ., τη ΔΕΠΑ, τη ΔΕΗ και σε άλλες επιχειρήσεις που παραμένουν υπό κρατικό έλεγχο.

Οι συγκεκριμένες ιδιωτικοποιήσεις είχαν περιληφθεί στις λίστες των προηγούμενων μνημονίων, αλλά είχαν αφαιρεθεί από τη συμφωνία του Ιουλίου. Η ελληνική πλευρά θεωρούσε βέβαιο ότι είχε πείσει τους δανειστές για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Ξαφνικά, στην αρχή σε επικοινωνιακό επίπεδο και στη συνέχεια πιο επιτακτικά, μέσω των γνωστών καναλιών διαρροής πληροφοριών, οι Θεσμοί εμφανίζονται έτοιμοι να επαναφέρουν τον προηγούμενο κατάλογο ιδιωτικοποιήσεων, ακόμη και μεταξύ των πρόσθετων «προληπτικών» μέτρων, που θα λειτουργήσουν ως εγγύηση από το 2018, για την ομαλή εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το θέμα δεν συζητήθηκε στη συνάντηση της Τρίτης, μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Ενέργειας και των εκπροσώπων των Θεσμών.

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η δαμόκλειος σπάθη παραμένει…

Νέο πλαίσιο για ΑΠΕ

Μαζί με τα άλλα «αγκάθια» του ενεργειακού πακέτου, που συζητείται στο πλαίσιο της προσπάθειας για ολοκλήρωση της αξιολόγησης, περιλαμβάνονται και οι αλλαγές στην αγορά των ΑΠΕ.

Σε πρώτη φάση, αναμένεται η προώθηση νομοθετικών ρυθμίσεων, που θα προβλέπει το νέο πλαίσιο λειτουργίας των «καθαρών τεχνολογιών», ώστε η εγχώρια αγορά να προσαρμοστεί στις κοινοτικές οδηγίες για τις ενισχύσεις. Το σχετικό νομοσχέδιο βρίσκεται στη φάση της δημόσιας διαβούλευσης και αμέσως μετά από το Πάσχα αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή.

Παράλληλα, αναμένονται αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του «καθαρού Τέλους» (ΕΤΜΕΑΡ), με στόχο να αντιμετωπιστεί μέσα σε διάστημα ενός έτους, το έλλειμμα που εμφανίζεται στους σχετικούς λογαριασμούς του ΛΑΓΗΕ.

Η μείωση στις ταρίφες αναμένεται να πυροδοτήσει νέο κύκλο αντιδράσεων, κυρίως στον τομέα των φωτοβολταϊκών, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, στη Μεσογείων σχεδιάζουν σειρά παρεμβάσεων, ώστε να στηριχθούν οι πολύ μικρές και μεσαίες εγκαταστάσεις.

Σε κάθε περίπτωση, οι τεχνολογίες ΑΠΕ αποτελούν ένα σημαντικό πεδίο προσέλκυσης επενδύσεων (κυρίως από το εξωτερικό), το οποίο δεν μπορεί να παραμείνει εκτός των κυβερνητικών σχεδιασμών, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Finance & Markets Voice, την Πέμπτη 21 Απριλίου 2016