Σύνοδος Κορυφής: Χαμηλές προσδοκίες – Φουντώνει στο παρασκήνιο το παζάρι για το Ταμείο Ανάκαμψης
Αισιόδοξη για την επίτευξη συμφωνίας για το σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας από την πανδημία μέσα στον Ιούλιο εμφανίστηκε η Άνγκελα Μέρκελ σε προχθεσινή κλειστή συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής της ομάδας. Δεν ξέρουμε τι καλύτερο γνωρίζει η Καγκελάριος και από πού αντλεί την αισιοδοξία της, όμως όλα τα μηνύματα που εκπέμπονται εν όψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής παραπέμπουν σε πλήρες αδιέξοδο για την ώρα.
Καταρχάς το μόνο σίγουρο, στο οποίο μοιάζουν όλοι να συμφωνούν, είναι πως συμφωνία δεν υπάρχει καμία περίπτωση να υπάρξει κατά την αυριανή συζήτηση των Ευρωπαίων ηγετών, μέσω τηλεδιάσκεψης. Όμως, ενδεικτικά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ παραδέχτηκε από την πλευρά του πως είναι απίθανο να υπάρξει πρόοδος μέσα στο καλοκαίρι, διαφωνώντας έτσι ευθέως με την κυρία Μέρκελ.
Το πρόβλημα είναι πολλαπλό, καθώς πέρα από τις δεδομένες διαφωνίες για το περίφημο Ταμείο Ανάκαμψης, ταυτόχρονα «τρέχει» και η ευρύτερη διαπραγμάτευση για το περιεχόμενο του νέου επταετή προϋπολογισμού της Ένωσης, ο οποίος θα τεθεί σε εφαρμογή –όπως και το Ταμείο- από το 2021.
Ειδικά για το περίφημο Ταμείο Ανάκαμψης οι επονομαζόμενοι «frugal 4», ήτοι οι τέσσερις χώρες που κρατούν σκληρή γραμμή σε δημοσιονομικά ζητήματα (ήτοι η Σουηδία, η Αυστρία, η Ολλανδία και η Δανία) δεν δείχνουν για την ώρα καμία διάθεση υποχώρησης, όπως φάνηκε και από τις τελευταίες συνεδριάσεις των υπουργών, τόσο στο πλαίσιο του Ecofin όπως και του Eurogroup.
Διαφωνούν δε, κυριολεκτικά για όλα: για το συνολικό ύψος του Ταμείου θεωρώντας τα 750 δισ. υπερβολικό ποσό, τη διάρκεια λειτουργίας του Ταμείου, τον τρόπο με τον οποίο θα συγκεντρωθούν τα χρήματα αυτά (καθώς η πρόταση της Κομισιόν παραπέμπει και σε αμοιβαιοποίηση χρέους) και βέβαια τον τρόπο που θα δοθούν τα κονδύλια στα κράτη μέλη. Η πρόταση της Κομισιόν θέλει τα 500 δισ. ευρώ να μοιραστούν ως επιχορηγήσεις και τα 250 δισ. μέσω δανειοδοτήσεων.
Εξηγώντας τις θέσεις του, σε συνέντευξη του στους Financial Times, ο Σουηδός πρωθυπουργός Στέφαν Λόφβεν υποστήριξε πως ο ίδιος και οι ομοϊδεάτες συνάδελφοι του δεν διαφωνούν με την ανάγκη να χαραχθεί από κοινού ένας δρόμος για την ανάκαμψη της Ευρώπης, αλλά ξεκαθάρισε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοηθούν βασικές αρχές που ίσχυαν μέχρι τώρα, εννοώντας προφανώς στο μέτωπο των δημοσιονομικών.
«Πως είναι δυνατόν να θεωρούμε ως σοβαρή πρόταση να δαπανήσουμε 500 δισ. ευρώ σε δανεικά χρήματα και να στείλουμε τον λογαριασμό να αποπληρωθεί στο μακρινό μέλλον» τόνισε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στο γεγονός πως ειδικά τα δάνεια δεν αναμένεται να αποπληρωθούν πριν το 2058. Επίσης στα σχόλια του υπονόησε πως βρίσκει τα 750 δισ. του προτεινόμενου Ταμείου ως υπερβολικά μεγάλο ποσό.
Με ανάλογη γραμμή θα προσέλθει στο σημερινό ευρωπαϊκό συμβούλιο και η Ολλανδία, η οποία από την πλευρά της κινείται δε, και μερικά βήματα πιο πέρα. Καταρχάς απαιτεί δανειοδοτήσεις (και όχι επιχορηγήσεις) με σαφείς όρους, ήτοι μνημόνια, καθώς και ρητές δεσμεύσεις των κυβερνήσεων πως θα διατηρήσουν σφιχτή πολιτική δαπανών και θα μείνουν εστιασμένες στην προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επίσης, η ολλανδική κυβέρνηση έχει ενστάσεις για προτεινόμενα μέτρα που έχει καταθέσει η Κομισιόν για την άντληση νέων εσόδων, όπως ο νέος πανευρωπαϊκός φόρος στα πλαστικά είδη μιας χρήσεως.
Κατόπιν όλων αυτών, ελπίδες για ταχεία πρόοδο δεν υπάρχουν. Όσον αφορά την αισιοδοξία της κυρίας Μέρκελ, ίσως η «αυτοκράτειρα» που αναλαμβάνει και το τιμόνι των διαπραγματεύσεων σε λίγες ημέρες, με την ανάληψη της ευρωπαϊκής προεδρίας από τη Γερμανία την 1η Ιούλιου, να έχει αρκετή εμπιστοσύνη στη δύναμη της γερμανικής… πειθούς και των πιέσεων που μπορεί να ασκήσει προσωπικά στους… απείθαρχους 4. Θα φανεί, εξάλλου, σύντομα…
