Τα μέτρα, τα μπιτσόμπαρα και το μάρμαρο

Γράφει ο Γιώργος Κορομηλάς*
Γύρω στα μέσα του Δεκέμβρη ακούγαμε από «επίσημα» χείλη ότι «θα θυσιάσουμε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά» με στόχο ένα «κανονικό Πάσχα», λίγες ημέρες πριν το Πάσχα ακούγαμε πάλι από τα ίδια χείλη «θα θυσιάσουμε το Πάσχα» με στόχο ένα «κανονικό καλοκαίρι» και τώρα καλοκαιριάτικα φοβάμαι ότι τα ίδια χείλη θα μας πουν «θα θυσιάσουμε και το καλοκαίρι» για να έχουμε «κανονικά Χριστούγεννα», αν και έμμεσα μας το έχουν πει, γιατί η «νέα κανονικότητα» δεν είναι κανονικότητα.

Τα κρούσματα αυξάνονται, οι προβλέψεις λένε ότι θα συνεχίζουν να αυξάνονται λόγω της μετάλλαξης «Δέλτα», ενώ δεν γνωρίζουμε ακόμα τι θα γίνει στη συνέχεια από άλλες μεταλλάξεις, μιας και το Ελληνικό αλφάβητο έχει ακόμα 20 γράμματα και αυτό μπορώ να πω ότι με φοβίζει.

Την περίοδο αυτή, μέσα καλοκαιριού, βιώνουμε ένα ιδιότυπο καθεστώς «κανονικότητας» το οποίο φέρει τον τίτλο νέα κανονικότητα μιας και η οικονομία είναι μεν ανοικτή αλλά με συγκεκριμένα μέτρα που έχουν σαν στόχο τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, μέτρα τα οποία «ναι μεν εντάξει αλλά εντάξει;». Αν με ρωτήσετε τι σημαίνει το «ναι μεν εντάξει αλλά εντάξει;» θα σας απαντήσω ότι μέτρα περιορισμού της διασποράς του κορονοϊού είναι απαραίτητα, αλλά ποιος ελέγχει (πραγματικά) ότι αυτά που έχουν ληφθεί τηρούνται ή/και ότι είναι αποδοτικά; Ποιος έχει βγει υπεύθυνα να μας πληροφορήσει για την απόδοση αυτών που ελήφθησαν, ειδικά αυτά από το φθινόπωρο του 2020 μέχρι και σήμερα; Προς το παρόν κανένας.

Συζητάγαμε και συνεχίζουμε να συζητάμε για τους πιτσιρικάδες και όχι μόνο που μαζευόντουσαν στις πλατείες πριν ανοίξει η εστίαση, ή για τα κορονοπάρτι στο Α.Π.Θ. αλλά ξεχάσαμε όσους μαζεύτηκαν, ο ένας πάνω στον άλλο χωρίς μέτρα προστασίας, να πανηγυρίσουν το πρωτάθλημα και το κύπελο στο ποδόσφαιρο ή το πρωτάθλημα στη χειροσφαίριση (βόλεϊ στα Ελληνικά), μιας και αυτοί δεν κολλάνε και δεν μεταδίδουν τον κορονοϊό, (όπως δεν μεταδίδεται ο κορονοϊός στα βαγόνια του μετρό, στα τρόλεϊ και στα λεωφορεία όπου οι εργαζόμενοι κατά κύριο λόγο στοιβάζονται σαν σαρδέλες για να πάνε και να έρθουν στην και από τη δουλειά τους, όπως επίσης δεν μεταδίδεται ο κορονοϊός στα λεωφορεία που μεταφέρουν επιβάτες από τις πύλες των αεροδρομίων στα αεροπλάνα, όταν στους χώρους των αεροδρομίων υπάρχουν μεν οι σημάνσεις για το που πρέπει να περιμένει ο επιβάτης για τον έλεγχο πριν την επιβίβαση αλλά κανείς δεν τηρεί τις αποστάσεις όπως βέβαια και κανείς δεν κάνει τις σχετικές παρατηρήσεις, με αποκορύφωμα το φόρτωμα – στοίβαγμα στα λεωφορεία).

Μήπως πρέπει να συζητήσουμε κάποια στιγμή και για τα μέτρα για τις μετακινήσεις γενικά, μιας και πολύς κόσμος ταξιδεύει καθημερινά ειδικά προς και από τα νησιά; Οι έλεγχοι από τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος που πραγματοποιούνται στα πλοία της ακτοπλοΐας είναι πλήρεις και αυστηροί, κανείς δεν το αμφισβητεί, πόσο μάλλον ο γράφων που διαθέτει τη σχετική πρόσφατη εμπειρία. Όμως σε πολλά νησιά, για να μην πω σε όλα, ειδικά σε μικρούς γραφικούς νησιωτικούς προορισμούς, «παρκάρουν» κότερα από τα πιο μικρά μέχρι και εκείνα που έχουν το μέγεθος παλιού μικρού ποσταλιού της ακτοπλοΐας, γεμάτα από κόσμο που κανείς μας δεν γνωρίζει αν είναι εμβολιασμένος ή αν έχει πρόσφατο τεστ, κόσμο που κατακλύζει τα μαγαζιά, κόσμο που πιθανόν να μετατρέψει σε κόλαση κορωνοϊού ένα όμορφο νησιωτικό παράδεισο.

Επίσης από πολλά μεγάλα νησιά, τουριστικούς προορισμούς, καθημερινά σαλπάρουν εκδρομικά σκάφη, συνήθως υπερπλήρη, για ημερήσιες επισκέψεις σε γειτονικά μικρότερα νησιά, όπου σε αυτά ξεχύνονται οι εκδρομείς, όχι μόνο νεαροί, σε απόμερες παραλίες αναζητώντας τα μπιτσόμπαρα για ξεσάλωμα άνευ μέτρου, κανόνων και προφυλάξεων (σ.σ. Το μπιτσόμπαρο μεταφέρει στα ελληνικά το αγγλικό beach bar, με τον τρόπο που γίνεται ο δανεισμός από ανθρώπους του λαού -δηλαδή, προσαρμογή της ξένης λέξης στο ελληνικό τυπικό- Από το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία»).

Επειδή γνωρίζω έναν μικρό νησιωτικό παράδεισο δίπλα σε πολύ γνωστό τουριστικό προορισμό, επειδή γνωρίζω ότι σε αυτό το μικρό τουριστικό παράδεισο υπάρχει μπιτσόμπαρο σε απόσταση περίπου δεκαπέντε λεπτών με το αυτοκίνητο από το λιμάνι, επειδή γνωρίζω ότι ποσοστό πάνω από 80% όσων καταφθάνουν με τα εκδρομικά πλοία από το γειτονικό νησί έχουν ως μοναδικό προορισμό το μπιτσόμπαρο, επειδή γνωρίζω ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση (μπιτσόμπαρο) ενώ έχει τιμές υπερβολικά ψηλές σε ξαπλώστρες, σνακ και ποτά, έχει παράλληλα και αλλεργία στο να κόψει απόδειξη γιατί μιας και βρίσκεται πάνω στο κύμα, κάποια καβουράκια κόβουν βόλτα πάνω στην ταμειακή μηχανή οπότε το ανασφάλιστο στην πλειοψηφία του προσωπικό φοβάται να χτυπήσει την απόδειξη μήπως και χάσει κανένα δάκτυλο, δηλαδή τη δουλειά του, είμαι σίγουρος ότι αυτός ο μέχρι πρότινος πράσινος και νυν κίτρινος γραφικός προορισμός σύντομα θα κοκκινίσει, μιας και οι περιστασιακοί επισκέπτες είτε από τα κότερα είτε από το γειτονικό τουριστικό προορισμό ενδιαφέρονται μόνο για το ξεσάλωμα σαν να μην υπάρχει κορονοϊός, σαν να μην υπάρχει αύριο.

Τι τους νοιάζει αν αύριο το νησάκι αυτό γίνει αύριο πορτοκαλί και μεθαύριο κόκκινο, τι τους νοιάζει αν οι επόμενοι – τακτικοί – επισκέπτες που έχουν προγραμματίσει να περάσουν λίγες μέρες χαλάρωσης κατά Αύγουστο μεριά θα αναγκαστούν να επισκεφτούν μαγαζιά εστίασης χωρίς καν χαμηλή μουσική ή/και να κλειστούν μέσα από τις δώδεκα ή τη μία, τι τους νοιάζει αν μια μικρή οικονομία που βασίζεται κατά κύριο λόγο σε τακτικούς επισκέπτες υποστεί απώλειες, αυτοί περάσανε καλά στο μπιτσόμπαρο μιας και αυτό φρόντισαν να το μάθουμε όλοι από τις αναρτήσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Παρεμπιπτόντως, μιας και ανέφερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλές φορές έχουμε διαβάσει καταγγελίες που αφορούν εξαφανίσεις αναρτήσεων και περιορισμούς σε διάφορους λογαριασμούς, όταν αυτές οι αναρτήσεις «ενοχλούν κάποιους», αλλά δεν βλέπουμε την ίδια σπουδή για προκλητικές αναρτήσεις όσων παρτάρουν στα μπιτσόμπαρα ή στα σοκάκια ή σε βίλες μικρών και μεγάλων τουριστικών προορισμών ως «απόδραση – πρόκληση» από τη ρουτίνα που διαμόρφωσε η νέα αυτή κανονικότητα, «μη γνωρίζοντας» το άλλο πάρτι που έχει στήσει ο κορονοϊός. Αυτές τις αναρτήσεις δεν τις βλέπουμε να κατεβαίνουν…

Είμαστε στα μέσα του καλοκαιριού, στα μέσα της τουριστικής περιόδου, και με δεδομένο ότι η εξάρτηση της οικονομίας μας από το τουριστικό προϊόν είναι μεγάλη μιας και από τη δεκαετία του 80 απαξιώσαμε πρωτογενή και δευτερογενή τομέα επενδύοντας κατά κύριο λόγο στον τριτογενή τομέα, ειδικά στη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, πρέπει καταλάβουμε ότι η οικονομία δεν αντέχει άλλο ένα lockdown, είτε γενικό είτε τοπικά. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές πολλές περιοχές έφυγαν από την πράσινη ζώνη κι εισήλθαν στην κίτρινη και κάποιες άλλες έφυγαν από την κίτρινη ζώνη και εισήλθαν στην πορτοκαλί.

Τι θα γίνει αν κάποιες περιοχές, ειδικά μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και τουριστικοί προορισμοί κοκκινίσουν; Θα πάμε σε νέα μέτρα; Και αν ναι ποια θα είναι αυτά; Τέλος το βασικότερο ερώτημα, ποιος πάλι θα πληρώσει το μάρμαρο;

* Φοροτεχνικός, Διευθυντής Φορολογικού Τμήματος Tax Advisors I.K.E., Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών