Ταμειακό υπερ-πλεόνασμα άνευ αντικρύσματος στον κρατικό προϋπολογισμό

Έλλειμμα ύψους 279 εκατ. ευρώ παρουσιάζεται στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2024, έναντι στόχου για έλλειμμα 2.699 εκατ. ευρώ που είχε τεθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 με βάση την εισηγητική έκθεση του φετινού κρατικού προϋπολογισμού. Αυτό δείχνουν νεώτερα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που ανακοινώθηκαν την Τετάρτη.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3.253 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 631 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2.443 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023. Ωστόσο, από τα 2,62 δισ. ευρώ αυτής της υπέρβασης του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 1,7 δισ. ευρώ δεν αναγνωρίζεται με δημοσιονομικούς όρους.
Όπως σημειώνει, ειδικότερα, το ΓΛΚ, κατά τον μήνα Απρίλιο εισπράχθηκε η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ ύψους 940 εκατ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Μάιο. Επιπλέον, όπως διευκρινίζει το ΓΛΚ, σημαντικό μέρος της διαφοράς του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους. Ενδεικτικά, ποσό ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορά σε έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ σημαντικό μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023. Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει σημαντικά από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επισημαίνεται μάλιστα ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Σύμφωνα με τα επιμέρους στοιχεία που ανακοινώθηκαν από το ΓΛΚ:
– Την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 22.508 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.311 εκατ. ευρώ ή 11,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, παρότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024.
Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 3.949 εκατ. ευρώ ή 21,5% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 2.155 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών και β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 1.150 εκατ. ευρώ.
– Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 20.368 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.203 εκατ. ευρώ ή 12,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται κυρίως: 
α) από την είσπραξη τον Απρίλιο της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ, ενώ είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Μάιο, εκτιμώμενου ποσού 940 εκατ. ευρώ και
β) από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), όσο και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ, ΕΦΚ κ.λπ.).
– Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.148 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 48 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.100 εκατ. ευρώ).
– Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.504 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.150 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.354 εκατ. ευρώ).
– Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Απριλίου 2024 ανήλθαν στα 22.788 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 109 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (22.897 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 942 εκατ. ευρώ, λόγω των αυξημένων επενδυτικών δαπανών κατά 940 εκατ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 882 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 675 εκατ. ευρώ. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές των τόκων κατά 228 εκατ. ευρώ και οι επιχορηγήσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα κατά 280 εκατ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, δόθηκαν 110 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προς τον ΕΛΓΑ, για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023, 82 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ως επιχορήγηση σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) και 138 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας ως επιχορήγηση στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 3.751 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 773 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου στο ΠΔΕ.