Θέλουμε τουρισμό αλλά δεν έχουμε νερό

Κάτι δεν πάει καλά. Θέλουμε τουρισμό αλλά δεν έχουμε νερό! Τα νησιά μας εκπέμπουν SOS καθώς αντιμετωπίζουν το μαρτύριο της σταγόνας. Ο άναρχος τρόπος τουριστικής ανάπτυξης με πισίνες ακόμα και «ολυμπιακών διαστάσεων» σε καταλύματα, οι ελάχιστες βροχοπτώσεις αλλά και τα έργα-μακέτα υποδομών άρδευσης οδηγούν στις σημαντικές ελλείψεις νερού. Νησιά όπως: Νάξος, Αλόννησος, Κρήτη γεμίζουν από τουρίστες, αλλά αδειάζουν από νερό.

Οι γεωργοί των νησιών μας έρχονται κι αυτοί αντιμέτωποι με την λειψυδρία, η οποία απειλεί τις καλλιέργειές τους. Στη Νάξο η ακαρπία έχει οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής πατάτας κατά 70% φέτος. Με ναξιώτικη πατάτα θα τροφοδοτούνται τα ράφια των καταστημάτων μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου  καθώς μετά τελειώνουν τα αποθέματα του συνεταιρισμού στο νησί.

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για άμεση προστασία και αξιοποίηση κάθε πηγής νερού. Χρειαζόμαστε επενδύσεις, δραστικές και καινοτόμους πολιτικές καθώς μία βροχή δεν θα μας σώσει και είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο να γυρίσουμε δεκαετίες πίσω, στις αρχές του 90  που μετρούσαμε τα αποθέματα νερού ανά ημέρα, με χαρακτηριστικούς τίτλους εφημερίδων όπως “Νερό μόνο για 62 ημέρες“, “Στέρεψαν τα ποτάμια” κ.α.

15 χρόνια χωρίς έργα άρδευσης στη Νάξο

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει η Νάξος με τις καλλιέργειες εξαιτίας της λειψυδρίας που πλήττει το νησί. Λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων, το πρόβλημα γίνεται εντονότερο στο νησί όπου είναι πιο πολύπλοκες οι ανάγκες καθώς το νερό είναι απαραίτητο στην κτηνοτροφία και την γεωργία.

«Η παραγωγή πατάτας έχει μειωθεί δραματικά. Το 2020 οι 300 παραγωγοί πατάτας είχαν σοδειά πάνω από 6.000 τόνους, το 2023 η παραγωγή μειώθηκε σε 4.000 τόνους ενώ φέτος εκτιμάται πως η σοδειά θα φτάσει μόλις τους 1.700 τόνους», τονίζει στην One Voice ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου, Δημήτρης Καπούνης. Και συνεχίζει: «Η ακαρπία έχει οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής πατάτας κατά 70% φέτος με αποτέλεσμα η ναξιώτικη πατάτα να διοχετεύεται στην αγορά μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου όπου τελειώσουν τα αποθέματα του συνεταιρισμού».

Οι παραγωγοί καταγγέλλουν  επίσης την αδράνεια των αρχών σε έργα υποδομής για την άρδευση των καλλιεργειών. «Χρειαζόμαστε έργα υποδομής για την εξασφάλιση νερού άρδευσης. Φέτος δεν είχαμε νερό να ποτίσουμε τις πατάτες καθώς τα πηγάδια στέρεψαν. Από το 2009 περιμένουμε να γίνει το φράγμα του Τσικαλαρίου, 15 χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα»  επισημαίνει ο κ. Καπούνης.

Τις προηγούμενες χρονιές οι παραγωγοί γιόρταζαν τη συγκομιδή της πατάτας με μία μεγάλη γιορτή στο νησί. Φέτος η γιορτή έγινε διαμαρτυρία για την έλλειψη έργων στον τομέα της άρδευσης.

Η λειψυδρία προκαλεί προβλήματα και  στην κτηνοτροφία του νησιού. Οι  κτηνοτρόφοι της ορεινής Νάξου λόγω της έλλειψης αρδευτικού νερού  δεν έχουν τη δυνατότητα να σπείρουν τα χωράφια τους για να θρέψουν τα ζώα τους.

Καθυστερεί το  φράγμα των Ποταμών στο Ρέθυμνο

Δύσκολη είναι  η κατάσταση που διαμορφώνεται από τη  λειψυδρία και στην Κρήτη. Οι ποσότητες αντλούμενου νερού από τις γεωτρήσεις μειώνονται συνεχώς, φράγματα και πηγάδια στεγνώνουν ενώ τα αντλιοστάσια αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της χαμηλής στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα. Σημαντικό είναι να δοθεί  έμφαση στην εξασφάλιση του νερού για την άρδευση αλλά και στη σωστή ενημέρωση των γεωργών για το πότισμα των καλλιεργειών τους, επισημαίνουν οι αρμόδιοι.  Ενδεικτικό είναί ότι στην Κρήτη καταναλώνονται περίπου 500 εκατομμύρια κυβικά νερού τον χρόνο. Από αυτά μόλις τα 70 εκατομμύρια είναι το πόσιμο και τα υπόλοιπα, καταναλώνονται στην άρδευση.

Στην One Voice μίλησε ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης ο οποίος επεσήμανε πως «λόγω της λειψυδρίας υπήρχαν φέτος πηγάδια που στέρεψαν και γεωτρήσεις με χαμηλές ποσότητες αντλούμενου νερού. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και την εξοικονόμηση νερού δόθηκαν λύσεις με την χρησιμοποίηση παλιών γεωτρήσεων. Το έργο  πάντως που θα δώσει  μεγάλη ανάσα σε κατοίκους αλλά και επισκέπτες του δήμου είναι  το έργο του φράγματος των Ποταμών, το οποίο έχει καθυστερήσει 6 χρόνια λόγω δικαστικών αντεγκλήσεων μεταξύ εργολάβων. Η αποπεράτωση του έργου θα γίνει σε 3 χρόνια και θα επιτρέψει στο Ρέθυμνο να μην αισθάνεται τόσο έντονη την πίεση της λειψυδρίας».

Με νοικιασμένη μονάδα αφαλάτωσης η Αλόννησος

Στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια λόγω της  παρατεταμένης ανομβρίας γίνεται μεγάλη παραγωγή πόσιμου νερού με τη μέθοδο ανάκτηση του από το θαλασσινό μέσω σύγχρονων μονάδων αφαλάτωσης.Την ίδια μέθοδο ακολουθούν χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ.  Στο Αιγαίο λειτουργούν συνολικά 57 μονάδες αφαλάτωσης ενώ στις Κυκλάδες το 51% του πληθυσμού πίνει νερό από αφαλατώσεις, που γίνονται σε υπόγεια υδατικά συστήματα και επιφανειακές πηγές.

Ο δήμαρχος Αλοννήσου Παναγιώτης Αναγνώστου επεσήμανε στην One Voice πως υπήρξε σημαντικό θέμα στο νησί του με το νερό. «Δύο γεωτρήσεις και μία πηγή στέρεψαν με αποτέλεσμα να σημειώνονται διακοπές υδροδότησης. Προσωρινή λύση δόθηκε με την ενοικίαση μιας μονάδας αφαλάτωσης μικρής ωστόσο δυναμικότητας. Για την επόμενη χρονιά χρειαζόμαστε μία πιο μόνιμη λύση και μεγαλύτερη αφαλάτωση νερού για να καλυφθούν οι ανάγκες στον νησί μας» κατέληξε.

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Βουλευτής Δωδεκανήσου ΝΔ Εμμανουήλ Κονσόλας για το ζήτημα της λειψυδρίας ζητά με ερώτηση του στη Βουλή τη δημιουργία και αδειοδότηση μονάδων αφαλατώσεων σε κάθε νησί καθώς και την κατασκευή μικρών, φυσικών φραγμάτων στους χείμαρρους.

Η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Έλενα Κουντουρά κατέθεσε ερώτηση στην Κομισιόν, ζητώντας να αντιμετωπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο η λειψυδρία που πλήττει την Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου.  Στην ερώτησή της η ευρωβουλευτής αναφέρεται στο οξύ πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα τα νησιά μας κατά τη θερινή περίοδο που πολλαπλασιάζονται οι ανάγκες σε νερό λόγω του τουρισμού.

Κακή υδρολογική χρονιά

Ό διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, επεσήμανε στην One Voice πως «η φετινή χρονιά ήταν η δεύτερη κακή υδρολογική χρονιά από πλευράς βροχοπτώσεων. Οι βροχοπτώσεις ήταν χαμηλά στα νησιά σχετικά με τον μέσο όρο. Στις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και την Ανατολική Κρήτη είχαμε πτώση των βροχοπτώσεων από 30% έως και 50%. Το πρόβλημα της λειψυδρίας εντάθηκε στα νησιά μας και από την αύξηση του αριθμού των τουριστών.  Όσο ανεβαίνει ο πληθυσμός, έχουμε μεγαλύτερη ζήτηση και συνεπώς περισσότερες ανάγκες», επεσήμανε.

Ο κ. Λαγουβάρδος προσέθεσε επίσης πως με τις αργές βροχές μεγάλης διάρκειας συλλέγεται μεγάλη ποσότητα νερού ενώ οι ισχυρές βροχοπτώσεις δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμες.