Θυμάσαι την Ματίνα

Θυμάσαι την Ματίνα; Ήταν 16 Νοέμβρη του 1980. Η πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου ξεκίνησε μια μέρα νωρίτερα φέτος. Η κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη έχει απαγορεύσει να καταλήξει η πορεία στην Αμερικάνικη πρεσβεία. Έθεσε ως επιτρεπτό σημείο κατάληξης το Σύνταγμα. Λίγους μήνες πριν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε ηττηθεί κατά κράτος από ένα πανίσχυρο αυτόνομο φοιτητικό κίνημα. Ο Ράλλης αναγκάστηκε να αποσύρει  τον νόμο 815 για τα πανεπιστήμια μετά από ένα πλειοψηφικό αδιανόητο κίνημα μαζικότατων καταλήψεων σε όλες τις σχολές της χώρας, τον δικό μας, μικρό, ετεροχρονισμένο, Μάη του 68.

Μπορεί να ήμασταν και 5.000 κυρίως φοιτητές. αποφασισμένοι να σπάσουμε την απαγόρευση και να φτάσουμε ως την Αμερικάνικη Πρεσβεία. Ισχυρές δυνάμεις των ΜΑΤ μας μπλοκάρουν στα λουλουδάδικα της βουλής. Ο Βασίλης του ΟΦΗ (Ομάδα Φοιτητών Ηλεκτρολόγων) λέει στον διοικητή των ΜΑΤ απ την ντουντούκα: “Έχετε μόνο πέντε λεπτά διορία να διαλυθείται”! Μας επιτίθονται. Χτυπούν μέχρι θανάτου. Τεράστιο μακελειό. Δύο από μας νεκροί, εκατοντάδες οι τραυματίες. Γέμισαν τα νοσοκομεία. Ο Βασίλης το πήρε προσωπικά. Είχε φοβερές ενοχές, νόμιζε ότι έφταιγε αυτός. Έγινε Χριστιανός. Έκανε έξη ή οκτώ παιδιά στην μνήμη της Ματίνας και του Ιάκωβου. Στην γενιά μας όλοι ξέρουν ποιος είναι ο Βασίλης.

Αυτοί ήταν οι δικοί μας νεκροί. Στις 16 Νοεμβρίου 1980 δολοφονούνται από αστυνομικούς των ΜΑΤ κατά τη διάρκεια της πορείας για την επέτειο του Πολυτεχνείου η 21χρονη εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου απο το Περιστέρι και ο 24χρονος Κύπριος φοιτητής της Νομικής Ιάκωβος Κουμής.

Αφιερωμένο στην μνήμη των 15χρονων μαθητών, του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, του Μιχάλη Καλτεζά, που δολοφονήθηκαν στην μεταπολίτευση με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και έπεσαν θύματα της αστυνομικής βίας και της κρατικής τρομοκρατίας. Α, ναι και του 16χρονου Ισίδωρου (Σιδέρη) Ισιδωρόπουλου της Οργάνωσης ΜΑΧΗΤΗΣ και της Παράταξης ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ που άφησε την τελευταία του πνοή στην Πλατεία Κοτζιά την Πρωτομαγιά του 1976.

Είναι κάποιες στιγμές στην ζωή που ο χάρος σου ψιθύριζει στ’ αυτί. Βλέπεις το νεκρό σώμα του συντρόφου και λες θα μπορούσα να ήμουν εγώ. Είναι σούρουπο. Απέναντι από τα λουλουδάκια στην Βασιλίσσης Σοφίας το μπλοκ της “Β Πανελλαδικής,” συνθήματα, μπροστά μας το οδόφραγμα της Αστυνομίας. Τα ΜΑΤ χτυπούν. Ο κόσμος κολλητά ο ένας πάνω στον άλλο. Χιλιάδες κόσμος. Οπισθοχωρούμε. Η Άσπα φωνάζει “έχασα την ταυτότητα.” Είχε γυρίσει το ταγάρι και άδειασε όλο το περιεχόμενο στο δρόμο. Σκύβουμε να βρούμε την ταυτότητα. Πίσω μας χαμός, κόσμος σπρώχνει, ουρλιαχτά, ξύλο. Από θαύμα την βρίσκουμε και συνεχίζουμε το τρέξιμο προς Πανεπιστημίου. Στο άνοιγμα ο κόσμος σκορπά, τα ΜΑΤ είναι πλέον παντού, πίσω, στο πλάι, χτυπάνε αλύπητα. Είμαστε στο πεζοδρόμιο δεξιά και τρέχουμε με κομμένη την ανάσα προς Προπύλαια. Από δεξιά μας, Κολωνάκι μεριά, κατεβαίνουν και αλλά ΜΑΤ. Εκεί, εκείνη τη στιγμή έπεσε η συντρόφισσα. Σκοτώσανε στο ξύλο την 21χρονη Ματίνα Κανελλοπούλου. Λίγο πιο κάτω τον 24χρονο Κουμή.

Το ίδιο βράδυ θα πυροβολήσουν με ευθεία βολή στο στήθος τον Στέφανο Παπαπολυμέρου που ήταν μέσα στο εγκαταλειμμένο Πολυτεχνείο. Σώθηκε από θαύμα. Το τραύμα ήταν διαμπερές. Θα ήταν ο τρίτος νεκρός.

Είμασταν παιδιά ρε γαμώτο! Παιδιά. Και άοπλοι. Μας χτυπούσαν με τόσο μίσος. Ήθελαν να μας σκοτώσουν. Απομονώνουν την Ματίνα στη βιτρίνα, στη γωνία Βουκουρεστίου και Πανεπιστημίου και την χτυπούν με τα κλομπ μέχρι θανάτου. Με κλομπ σύνθλιψαν και το κρανίο του Κουμή.

Ο φίλος της Τ.Γ που βρισκόταν μαζί της στη διαδήλωση περιγράφει σε ένα σημείωμά΄του: “Με την Ματίνα Κανελλοπούλου και τον αδερφό της τον Γιώργο (δεν ζει πια) μεγαλώσαμε στην ίδια γειτονιά. Στην Ανθούπολη, στο Περιστέρι. Τα σπίτια μας ήταν απέναντι το ένα από το άλλο. Η Ματίνα και το αγόρι της, που τον φωνάζαμε «αράπη» επειδή ήταν πολύ μελαχρινός, ανήκαν στο χώρο της λεγόμενης εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Η Ματίνα ήταν δραστήρια στο σωματείο του επισιτισμού, που τότε λεγόταν κάπως αλλιώς. Την ημέρα της πορείας του Πολυτεχνείου το 1980 αποφασίσαμε (μαζί κι εγώ, αν και γνώριζα την απόφαση της ΚΝΕ, της οποίας ήμουν ήδη μέλος) να ακολουθήσουμε το μπλοκ που θα επιχειρούσε να πορευτεί στην αμερικάνικη πρεσβεία.

Ξεκινήσαμε λοιπόν από τα γραφεία της ΠΠΣΠ στην Ιπποκράτους… Όταν έσπασε η αλυσίδα, κάπου εκεί στα λουλουδάδικα, εκτός από τα ΜΑΤ επιτέθηκαν με αγριότητα στους διαδηλωτές και οι χωροφύλακες, που είχαν ξύλινα μασίφ γκλομπ. Αυτοί είχαν αναλάβει το δολοφονικό έργο. Αρχίσαμε να τρέχουμε κατεβαίνοντας την Πανεπιστημίου, η Ματίνα, ο αδερφός της, το αγόρι της κι εγώ. Η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική από τα δακρυγόνα, τα οποία μας έριχναν και από τις αύρες, και τα ουρλιαχτά από τους τραυματίες που αφήναμε πίσω μας ήταν ανατριχιαστικά. Η Ματίνα δεν μπόρεσε να τρέξει για πολύ, μιας και της βγήκε το παπούτσι και, παραπατώντας, έπεσε κάτω. Γυρίσαμε και την είδαμε να σηκώνεται και να μπαίνει σε μια στοά που υπήρχε τότε δίπλα από το ζαχαροπλαστείο του Ζόναρς, μετά το Φλόκα. Στο τέλος της στοάς ήταν η Εμπορική Τράπεζα, αδιέξοδο… Ο αδερφός της, εγώ και μερικοί άλλοι καταφύγαμε σε μια πολυκατοικία που είχε ένα καφενείο στον ημιώροφο, το οποίο εξυπηρετούσε τις εταιρίες που στεγάζονταν εκεί. Μόλις μπήκαμε, ο μαγαζάτορας κλείδωσε την πόρτα και μονολογούσε «είναι δολοφόνοι, είναι δολοφόνοι»…

Κοιτούσαμε προς τη στοά, και βλέπαμε να μπαινοβγαίνουν συνέχεια, λες και χτυπούσαν κάρτα, οι χωροφύλακες με τα ξύλινα γκλομπ. Πρέπει να μπαινοβγήκαν 40 χωροφύλακες, ίσως και περισσότεροι. Αργότερα το Σύνταγμα είχε αδειάσει. Με τα πόδια πήγαμε προς Μοναστηράκι, μετά προς Κολωνό, ώσπου φτάσαμε αργά τη νύχτα στο Περιστέρι. Εκεί μάθαμε τα νέα για τη Ματίνα… Ο Γιώργος έφυγε, να αναζητήσει τη σορό της. Ο ιατροδικαστής είπε ότι χτυπήθηκε σε πολλά μέρη του σώματός της αλλά κύρια στο κεφάλι, με ιδιαίτερη βαναυσότητα. Όπως είπε, τα χτυπήματα ήταν αμέτρητα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καθόλου το πίσω μέρος του κεφαλιού της Ματίνας… Δεν επέτρεψαν να έρθει η σορός της Ματίνας στο σπίτι των γονιών της μέχρι να κηδευτεί την επόμενη μέρα. Όμως σύσσωμος ο λαός του Περιστερίου, με μπροστάρη τον αείμνηστο δήμαρχο Δημήτρη Φωλόπουλο, διαμαρτυρόταν και απαιτούσε να μεταφερθεί το άψυχο σώμα της στο σπίτι της. Έτσι τελικά το μεσημέρι πριν την κηδεία μια νεκροφόρα έφερε τη Ματίνα στο σπίτι και χιλιάδες άνθρωποι, Ανθουπολιώτες και από άλλες περιοχές, της απέτισαν φόρο τιμής.

Ήταν τόσο πολύς ο κόσμος που η αρχή της πορείας είχε φτάσει στο Κοιμητήριο Περιστερίου και το τέλος δεν είχε καν ξεκινήσει από το σπίτι της Ματίνας. Όμως οι προκλήσεις του κράτους και της αστυνομίας συνεχίστηκαν και στο Κοιμητήριο, όπου δέκα κλούβες ΜΑΤ και αύρες είχαν αποκλείσει την είσοδο και απαγόρευαν να μπει οποιοσδήποτε εκτός της οικογένειας. Τότε ο λαός άρχισε να κινείται εναντίον τους, και μετά από λίγο αποχώρησαν «διακριτικά» πίσω από το Κοιμητήριο. Μυριάδες τα συνθήματα… Αλλά κυρίως το «Επέσατε θύματα αδέρφια εσείς» συνόδευσε τη Ματίνα μέχρι που τάφηκε. Οι επόμενες μέρες ήταν ηλεκτρισμένες, με καθημερινές πορείες στο Περιστέρι ενάντια στο έγκλημα του κράτους. Αναφέρω αυτά που έζησα εδώ, αντί για μνημόσυνο στη μνήμη της Ματίνας…
Οι δολοφόνοι της Ματίνας αλλά και του Ιάκωβου Κουμή που δολοφονήθηκε στην ίδια πορεία, δεν βρέθηκαν ποτέ. Οι οικογένειες των θυμάτων υπέβαλαν μηνύσεις χωρίς αντίκρυσμα.”