Θύτης ή θύμα ο Γεώργιος Πάσχας;

Οι προσδοκίες των υψηλών αποδόσεων από το χρηματιστήριο Αθήνας που καλλιεργούσε η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή λίγους μήνες πριν αποκαλυφθεί η τεράστια διόγκωση του δημοσίου δανεισμού, αλλά και οι σοβαρές διοικητικές αδυναμίες διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας εκείνης της εποχής έχουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης στην υπόθεση των δανείων του Επιθεωρητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργου Πάσχα.

Το θέμα είδε το φως της δημοσιότητας μετά τις πληροφορίες ότι κατά του κ. Πάσχα ασκήθηκε δίωξη για κακούργημα από τον επίκουρο εισαγγελέα Διαφθοράς Κ. Κούτρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα των Συντακτών ο σημερινός Επιθεωρητής της Κεντρικής Τράπεζας το 2007 όντας ο ελεγκτής της Εθνικής έλαβε το 2007 τρία ενδοϋπηρεσιακά δάνεια από την Τράπεζα με προκλητικά ευνοϊκούς όρους και -επί της ουσίας- άνευ εγγυήσεων.

Κατά το δημοσίευμα πρόκειται για ένα δάνειο 590.583, ένα 119.053 και ένα 92.450 ευρώ, χωρίς να αποπληρώνει κανένα εξ αυτών. Μάλιστα, ενόσω το πρώτο και μεγαλύτερο δάνειο έπαιρνε συνεχώς παρατάσεις αποπληρωμής άνευ πρόσθετων εγγυήσεων, ο Γ. Πάσχας, κατάφερε να λάβει και τις δύο λοιπές τραπεζικές χρηματοδοτήσεις.

Όπως σημειώνεται στη δικογραφία, δεν έχει κατατεθεί καμία πράξη δικαστικής διεκδίκησης για τα δάνεια του Γ. Πάσχα, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για χιλιάδες δανειολήπτες που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν τις υποχρεώσεις τους.

Από την πλευρά του ο κ. Πάσχας με δήλωση του υποστηρίζει ότι «ουδέποτε είχα ούτε έχω οποιαδήποτε ληξιπρόθεσμη οφειλή από δάνειο ή οποιαδήποτε αιτία προς την Εθνική Τράπεζα ή άλλη τράπεζα και ότι επιφυλάσσομαι να ασκήσω στο ακέραιο τα νόμιμά δικαιώματά μου κατά των υπαιτίων ενώπιον των δικαστηρίων της χώρας».

Με την δήλωσή του ο κ. Πάσχας δεν διαψεύδει την ουσία του δημοσιεύματος. Αναφέρει μόνο ότι δεν είχε ή έχει ληξιπρόθεσμη οφειλή προς την Εθνική Τράπεζα. Αυτό δεν μπορεί να το γνωρίζει κανείς δημοσιογράφος: Η σχέση του κ. Πάσχα με την Τράπεζα του είναι μυστική και απόρρητη και μόνο οι δύο πλευρές γνωρίζουν τι πραγματικά συμβαίνει με τα τρία αυτά δάνεια. Από την άλλη κανείς δεν αμφισβητεί τη δίωξη που κατόπιν μελέτης των στοιχείων , έχει άσκησε ο εισαγγελέας κατά της διαφθοράς.

Αν όντως τα δάνεια του κ. Πάσχα περιλαμβάνονται στα μετοχοδάνεια που έδιναν τότε πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ως μπόνους για την αγορά μετοχών , τότε παρόμοια δάνεια , έχουν λάβει περί τα 200 ακόμα στελέχη της Τράπεζας εκείνης της περιόδου . Προς τον παρόν όμως δεν υπάρχουν πληροφορίες ότι ασκήθηκαν διώξεις εναντίον τους.

Η αλήθεια είναι ότι για φορολογικούς λόγους οι τράπεζες μετά το 2004 κυρίως διαφοροποίησαν την τακτική των μπόνους προς τα στελέχη τους. Αντί να τους καταβάλλουν τα ετήσια μπόνους σε μετρητά , τους εκχωρούσαν μέσω δικαιωμάτων προαιρέσεως μετοχές κατά τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου η αγορά των οποίων γινόταν μέσω μετοχοδανείων που τους χορηγούσαν.

Αυτό την εποχή που το χρηματιστήριο απέφερε καλές αποδόσεις, ήταν ωφέλιμο και για τις τράπεζες και για τα υψηλόβαθμα στελέχη τους; Οι τράπεζες δεν εκταμίευαν τα μπόνους αλλά εξέδιδαν μετοχές ενώ τα στελέχη είχαν την ευκαιρία να πωλήσουν τις τράπεζες, να καρπωθούν την υπεραξία τους και συγχρόνως να αποπληρώνουν τα δάνεια τους. Η πολιτική αυτή δεν εφαρμόστηκε μόνο τότε από την υπό τον κ. Τ. Αράπογλου διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας αλλά και από άλλες μεγάλες τράπεζες που αντάμειβαν τα στελέχη τους. Σημειώνεται ότι κατά τη συγκεκριμένη περίοδο δεν υπήρχε φορολογία κατά την αγοραπωλησία μετοχών. Αποτελούσαν «παροχές σε είδος» με μηδενικό φόρο ενώ αν τα μπόνους καταβαλλόταν σε μετρητά θα φορολογούνταν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%.

Όταν το χρηματιστήριο πήρε την κατιούσα τα στελέχη των τραπεζών που δεν είχαν ρευστοποιήσει τις μετοχές τους έμειναν με τα χρέη των μετοχοδανείων. Το ερώτημα που επομένως πρέπει να τεθεί είναι αν όντως, ο κ. Πάσχας δεν ρευστοποίησε τις μετοχές του για να αποπληρώσει το δάνειο του.

Αυτός μόνο ο ίδιος και ο χρηματιστής του το γνωρίζουν. Το γεγονός ότι δηλώνει σήμερα πως δεν διαθέτει ληξιπρόθεσμη οφειλή δεν σημαίνει ότι διατηρεί και τις μετοχές. Διότι οι τράπεζες εν συνεχεία προχώρησαν σε ρυθμίσεις των μετοχοδανείων που είχαν χορηγήσει για την αγορά των μετοχών από τα στελέχη τους , υπογράφοντας με αυτά παράταση του δανεισμού για τρία , πέντε ή δέκα χρόνια. Τυπικά κάποια από αυτά τα δάνεια μπορεί και σήμερα να «τρέχουν» και να θεωρούνται ενήμερα. Αλλά μπορεί αυτό να συνεχιστεί επ΄ άπειρον;

Υπό αυτή την οπτική γωνία ο κ. Πάσχας μπορεί σήμερα να διαθέτει μετοχές της Εθνικής Τράπεζας έναντι των τριών δανείων που έλαβε , η αξία των οποίων να μην υπερβαίνει τις μερικές εκατοντάδες ευρώ. Για τον πρόσθετο λόγο ότι αυτά τα μετοχοδάνεια διατηρήθηκαν ενώ θα μπορούσαν να «αναστραφούν» και να μηδενιστεί ο δανεισμός των τραπεζικών στελεχών. Αυτό από όσα γνωρίζουμε έγινε τουλάχιστον σε μια τράπεζα…