Το «φαινόμενο» Ανδρέας και η… διδακτική αξία του
Γράφει ο Μάνος Οικονομίδης*
«Τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς…». Η πρόσφατη επέτειος της συμπλήρωσης μισού αιώνα από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, δια χειρός Ανδρέα Παπανδρέου, επιτρέπει ένα παράθυρο στη μνήμη, με ζωογόνο χρησιμότητα και βιωματική εμπειρία για το μέλλον.
Ο πλέον χαρισματικός πολιτικός της Μεταπολίτευσης λειτούργησε ως δημιουργικό ισοδύναμο του «δωρικού» Κωνσταντίνου Καραμανλή και από κοινού συνέβαλαν στη μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας αλλά και της λειτουργίας της Δημοκρατίας, σε συνθήκες γοητευτικής συμβίωσης με τις καινούριες πραγματικότητες της εποχής.
Ανεξαρτήτως της κρίσης και της αποτίμησης κάποιου για την παρουσία του Ανδρέα Παπανδρέου, ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ έχει κερδίσει μια θέση στην ιστορική διαδρομή του τόπου και υπό το πρίσμα του «φαινομένου». Το οποίο διατηρεί… διδακτική αξία, εφόσον φυσικά κάποιος διαθέτει την ψυχραιμία και τη νηφαλιότητα για μια ολιστική προσέγγιση, απονευρωμένη από τα πάθη του παρελθόντος και κάθε συγκυρίας.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου μνημονεύεται στη διαρκή Ιστορία του μέλλοντος, πρωτίστως λόγω της μοναδικής ικανότητάς του να κατανοεί την ψυχολογία και την ψυχοσύνθεση της κοινωνίας στην οποία απευθυνόταν. Να την επηρεάζει καθοριστικά και κατά συνέπεια, να την εκφράζει πειστικά και πλειοψηφικά.
Χωρίς «ενδιάμεσους», μεσολαβητές και παραμορφωτικούς φακούς. Γι’ αυτό και η σχέση αυτή άντεξε στη φθορά του χρόνου.
Ο λόγος στον λαό
Με όρους επιθετικού μάρκετινγκ, ο Ανδρέας Παπανδρέου κατανόησε μια «μεγάλη αλήθεια» της πολιτικής αλλά και ευρύτερα της ζωής. Έδωσε τον λόγο στον… πελάτη, που στην περίπτωση ενός πολιτικού ηγέτη είναι η κοινωνία, ο λαός στον οποίο απευθύνεται και τον οποίο επιδιώκει να εκφράσει πειστικά.
Περισσότερο χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον διάλογο που άνοιγε ο Ανδρέας Παπανδρέου από το «μπαλκόνι» των προεκλογικών συγκεντρώσεών του, με το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί για να τον ακούσει και να τον αποθεώσει, δεν υπάρχει. Μια ανταλλαγή ατάκας, επομένως ιδεών, επομένως συναισθημάτων.
Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ έδωσε τον λόγο στον λαό. Στις απαρχές της περιόδου της Μεταπολίτευσης μάλιστα, η συγκεκριμένη επιλογή είχε την πρόσθετη σημειολογία της στήριξης, εκπροσώπησης και ενσωμάτωσης των «μη προνομιούχων» Ελλήνων. Δηλαδή, της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας.
Η υπεράσπιση «αλεξίσφαιρων» ιδεών
Στο «εγχειρίδιο» πολιτικής κυριαρχίας και ηγεμονίας που… ταχυδρόμησε στο μέλλον ο Ανδρέας Παπανδρέου, πλεονάζει η ανάδειξη και υπεράσπιση, συγκεκριμένων, «αλεξίσφαιρων» ιδεών.
Η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης, της κοινωνικής συνοχής, της κοινωνικής αλληλεγγύης και φυσικά, του πατριωτισμού, συνθέτουν ένα… αήττητο μωσαϊκό. Στην περίπτωση βέβαια του Ανδρέα Παπανδρέου, οι ιδέες συμπορεύτηκαν με τον εκφραστή τους.
Γιατί, όπως μας θυμίζει πεισματικά η κυρίαρχη θεωρία της επικοινωνίας, «το μέσο είναι το μήνυμα». Σε εποχές… άγριες και τεχνολογικά αναλφάβητες, κατάφερε να γίνει ο ίδιος το μέσο-μήνυμα των ιδεών που ήθελε να εκφράσει. Και να πείσει την κοινωνία να τον εμπιστευτεί και να τον ακολουθήσει. Φανταστείτε μονάχα τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ με… social media στη διάθεσή του, τι… θα είχαμε ζήσει.
