Το γκολφ βλάπτει σοβαρά την υγεία του… περιβάλλοντος

Την οικονομική συνεισφορά του Golf Development στον τουρισμό της Ελλάδας και κατ’ επέκταση στις τοπικές κοινωνίες επισημαίνουν οι φορείς που ασχολούνται με την ανάπτυξη του τουρισμού γκολφ, παραβλέποντας όμως να αναφέρουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Η Ελλάδα σήμερα διαθέτει μόνο επτά γήπεδα γκολφ διεθνών προδιαγραφών, ενώ αρκετά είναι τα δημοσιεύματα, που οικτίρουν τον κρατικό μηχανισμό που ακόμα καθυστερεί να εξοπλισθεί κατάλληλα για να απολαύσει μερίδιο της πίττας του τουρισμού γκολφ.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της KPMG, η χώρα μας θα εξασφάλιζε κάθε χρόνο 1 εκατ. διανυκτερεύσεις από γκολφέρ, αν διέθετε τις υποδομές για να τους προσελκύσει, ενώ η τουριστική σεζόν θα μπορούσε να επεκταθεί τουλάχιστον κατά τέσσερις μήνες.

Παρόλα αυτά, ο τουρισμός γκολφ κρύβει σοβαρές επιπτώσεις για το περιβάλλον.

Κατανάλωση νερού

Ένα γήπεδο γκολφ έχει µεγάλες απαιτήσεις άρδευσης, έστω και εποχικές, γεγονός που συνεπάγεται µεγάλη κατανάλωση νερού. Κατά µέσο όρο, ένα γήπεδο γκολφ καταναλώνει ετησίως περίπου 1.000.000µ3 νερό, το ισοδύναμο του νερού που απαιτείται για 370 πισίνες ολυµπιακών διαστάσεων ή της κατανάλωσης νερού µίας πόλης πληθυσµού 11.000 κατοίκων.

Χρήση φυτοφαρμάκων

Για τη συντήρηση του χλοοτάπητα των γηπέδων απαιτείται µεγάλη κατανάλωση νερού αλλά και εντατική χρήση φυτοφαρμάκων, τα οποία είναι κυρίως χηµικά και όχι οργανικά. Έτσι, προκαλείται ρύπανση και αλάτωση του εδάφους, ρύπανση των επιφανειακών και υπογείων υδάτων καθώς και της τοπικής ατμόσφαιρας.

Ενέργεια

Παρόλο που αφορά σε όλες τις φάσεις κατασκευής και λειτουργίας ενός γηπέδου, η κατανάλωση ενέργειας είναι σοβαρό ζήτημα σε περιπτώσεις χρήσης ανακύκλωσης και αφαλάτωσης νερού ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν έχουν ενεργειακή αυτονομία σε πόρους και δίκτυα που γίνεται έντονα αισθητή κατά τους μήνες αιχμής.

Χωροθέτηση γηπέδων γκολφ

Όταν τα γήπεδα γκολφ χωροθετούνται σε προστατευόμενες φυσικές περιοχές ή έχει προηγηθεί αποχαρακτηρισµός ή καταπάτηση της περιοχής, προκαλείται σηµαντική υποβάθμιση. Ακόµη κι αν η θέση του γηπέδου γειτνιάζει απλώς µε µία περιοχή που φιλοξενεί σπάνια είδη, τότε ενδέχεται πάλι να προκληθεί όχληση και απώλεια βιοποικιλότητας.  

Υποβάθμιση οικολογικών λειτουργιών

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η δημιουργία γηπέδου γκολφ έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση την αποψίλωση δασικών εκτάσεων και την καταστροφή των µικρών βιοτόπων για πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας που φιλοξενούνται σε αυτές. Ως αποτέλεσµα, εκτός από την απομάκρυνση από την περιοχή ή και την εξαφάνιση των φιλοξενούμενων ειδών, συχνά επέρχονται, μεταξύ άλλων, αλλαγές στο µικροκλίµα της περιοχής και διάβρωση του εδάφους.

Αλλαγή χρήσεων γης

Συχνά, η εγκατάσταση γηπέδων γκολφ απαιτεί την αλλαγή χρήσεων γης και τη µμονοδιάστατη χρήση του χώρου καθώς και τη δημιουργία µεγάλης κλίµακας υποδοµών. Υποβαθμίζει επίσης την αξία της ανάπτυξης οικονοµικά αποδοτικών, περιβαλλοντικά βιώσιµων και µικρής κλίµακας γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Υποδομές

Η άμεση, έμμεση και παράγωγη αύξηση της ζήτησης από κατοίκους και τουρίστες για μετακίνηση, ύδρευση, άρδευση, αποχέτευση, διαχείριση στερεών και άλλων αποβλήτων αυτονόητα επιβαρύνει τα υφιστάμενα αντίστοιχα δίκτυα υποδομών τα οποία είτε δεν έχουν σχεδιαστεί για τόσο επίπεδο ζήτησης είτε δεν έχουν δυνατότητα άμεσης επέκτασης και αύξησης δυναμικότητας χωρίς να προκαλέσουν με τη σειρά τους σειρά επιπτώσεων.

Τοπίο

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η εγκατάσταση γηπέδων γκολφ συνεπάγεται σηµαντικές αλλαγές στο τοπικό ανάγλυφο και πιθανή υποβάθμιση του χαρακτηριστικού τοπίου μιας περιοχής καθώς για τη διαμόρφωση τους τροποποιούνται οι κλίσεις του εδάφους ώστε να εξυπηρετείται το παιχνίδι. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα την αλλοίωση και του πολιτισµικού τοπίου, καθώς αλλάζει η εικόνα που έχει δημιουργηθεί από µία βαθιά στο χρόνο σχέση μεταξύ ανθρώπου και φύσης.

Χρυσή τομή σε οφέλη αλλά και σεβασμό στους φυσικούς πόρους

Το γκολφ, εκτός από ένα όμορφο άθλημα, αποτελεί κι ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας των χωρών όπου προωθείται καθώς δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, βοηθάει τις τοπικές επιχειρήσεις και συμβάλει στην εισροή χρήματος από το εξωτερικό.

Το θέμα είναι να μπορέσει η Ελλάδα να αναδείξει και να ενισχύσει τους φυσικούς της πόρους με σεβασμό στο περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομία. Οι σχεδιασμοί των γηπέδων θα πρέπει να γίνονται πάντα σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας περιοχής, αφού έχει προηγηθεί περιβαλλοντική μελέτη και υπάρχει σχέδιο διαχείρισης των υδάτινων πόρων.

Πολύ σημαντική είναι, επίσης, και η τήρηση των θεσμικών υποχρεώσεων που ορίζει η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Με τη σωστή συνεργασία της πολιτείας με τους επενδυτές-ιδιώτες θα μπορέσει το γκολφ να γίνει ακόμα πιο ευρέως γνωστό από ότι είναι ήδη και να βοηθήσει περισσότερο την τουριστική βιομηχανία.