UNESCO – ICOMOS: «Χαστούκι» στην Μενδώνη για την Ακρόπολη

Το απέραντο τσιμέντο στην Ακρόπολη προκάλεσε σοκ και αποστροφή. Οι φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο αποκαλύπτουν διαδρομές εντός του αρχαιολογικού χώρου στρωμένες με τσιμέντο, δομικό υλικό αταίριαστο στο ύφος του μνημείου.

Το ελληνικό τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), επίσημου τεχνικού συμβούλου της Unesco, εξέδωσε ανακοίνωση που επιτιμά την πολιτική ηγεσία του υπουργείου για τις εργασίες στην Ακρόπολη με το πρόσχημα της διευκόλυνσης στην πρόσβαση των αναπήρων.

Κι ενώ οι ίδιοι οι ανάπηροι έχουν μιλήσει δια των εκπροσώπων τους ότι ουδέποτε ζήτησαν τέτοιας έκτασης εργασίες και μάλιστα από μπετόν, οι βολές κατά της απόφασης από επιστήμονες που είχαν επί χρόνια την επίβλεψη των εργασιών στον βράχο της Ακρόπολης αλλά και επιστημονικών οργανώσεων όχι μόνο καταρρίπτουν την ούτως ή άλλως έωλη επιχειρηματολογία της υπουργού και των συνεργατών, όχι μόνο αποκαλύπτουν τις προθέσεις του υπουργείου να πορευτεί χωρίς συναίνεση και με στέρεη επιστημονική βάση σε μεγάλης κλίμακας έργα σε αρχαιολογικούς χώρους, αλλά δείχνει επιπλέον ξεκάθαρα την αδιαλλαξία της πολιτικής ηγεσίας, την πολιτική της στον πολιτισμό που μοιάζει σαν να έχει μπει σαν (νεοφιλελεύθερος) ταύρος σε αρχαιοπωλείο (πολιτιστική κληρονομιά).

Το ελληνικό τμήμα του ICOMOS εκφράζει «ανησυχία και προβληματισμό» αλλά και «δυσφορία» με όσα συμβαίνουν στην Ακρόπολη. Βάλλει κατά του υπουργείο για την προχειρότητα της μελέτης, που χωρίς προηγούμενους ελέγχους οι οποίοι αρμόζουν στο παγκόσμιο μνημείο της Ακρόπολης, προχώρησε σχεδόν αμέσως στην υλοποίηση της μελέτης.

Καθώς εκ της αποστολής του έχει λόγο για σημαντικά μνημεία που ανήκουν στον κατάλογο της Unesco, είναι αξιοπρόσεκτο το αυστηρό ύφος που χρησιμοποιεί για τις τακτικές που ακολουθούνται, όπως και η επίκληση στον Χαράλαμπο Μπούρα, άλλοτε πρόεδρο της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ).

Κι αυτό επειδή καταδεικνύει υπερβολές και κακοτεχνίες στις παρεμβάσεις. Αρχικά, καταρρίπτει το σαθρό επιχείρημα ότι «κι ο Πικιώνης τα ίδια έκανε», τονίζοντας ότι είναι διαφορετική εποχή και διαφορετικός ο τρόπος χρήσης του τσιμέντου (αμμοχάλικο και μόνο σε σημεία αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει σκυρόδεμα). Εξάλλου σε μια εποχή τεχνολογικά ανώτερη, η επιλογή του οπλισμένου σκυροδέματος είναι ανήκουστη, όπως αφήνει να εννοηθεί. Κι αυτό έγινε όχι για να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ανάπηρων, όπως διατείνεται το υπουργείο, αλλά για να εξυπηρετηθούν τα βαρέα μηχανήματα που ανεβαίνουν στον βράχο για τη συντήρηση των μνημείων.

Επιτίθεται στις θεωρίες περί αποκατάστασης των εδαφικών σταθμών της αρχαιότητας, που έχει εκφράσει ο καθηγητής ΕΜΠ και μέλος του ΚΑΣ Μανόλης Κορρές, αρχικά τονίζοντας ότι χρειάζεται μελέτη και διάλογος καθώς και σε ποια στιγμή της αρχαιότητας αναφέρεται, μιλά για αισθητική παραφωνία και εννοιολογική ασυνταξία με τις παρεμβάσεις, που πνίγουν μνημεία με τον όγκο και τις ακμές τους οι μπετόν αρμέ παρεμβάσεις.

Επειδή αναφέρεται στο παγκόσμια εμβληματικό μνημείο της Ακρόπολης, γίνεται λόγος για καταστροφή σε περίπτωση αφαίρεσης του μπετόν: «…η όποια αντιστρεψιμότητά του να είναι σχετική και για το λόγο αυτό μια μελλοντική αφαίρεσή του αναπόδραστα θα επιφέρει τραύματα στο βράχο, που είναι κι αυτός μνημείο. Μισό αιώνα αργότερα είναι δύσκολο να δεχτεί κανείς πως δεν υπήρχε δυνατότητα χρήσης υλικών, πιο φιλικών με το περιβάλλον».

Επισημαίνεται, καταληκτικά επίσης: «Οι παρεμβάσεις, κατά συνέπεια, στα μνημεία ή στον αρχαιολογικό της χώρο θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεγμένες και μελετημένες, ενώ θα έπρεπε να είχαν τεθεί υπόψη της UNESCO, ώστε να μην αποτελούν αφορμή επικριτικών σχολίων, μάλιστα και εκτός Ελλάδος. Δεν αλλοιώνουν την εικόνα της Ακρόπολης των Αθηνών μόνο οι υπερμεγέθεις πολυκατοικίες, που αλόγιστα είχαν αρχίσει να ξεφυτρώνουν στη γειτνίασή της και δικαιολογημένα οδήγησαν στην αντίδραση της πολιτείας. Οι εκτεταμένες διαστρώσεις και μάλιστα με «μπετόν αρμέ» αναπόδραστα αλλοιώνουν τη μορφή του αρχαιολογικού χώρου, ενώ επιφέρουν βλάβη και στον ίδιο το βράχο, που είναι μνημείο αυτός καθαυτός».