Βγήκαν μαχαίρια για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.

Η κόντρα μεταξύ πλούσιων και φτωχών στην Ε.Ε. θα αναβιώσει σε όλο της το μεγαλείο σήμερα, στο πλαίσιο της έκτακτης Συνόδου Κορυφής που θα διεξαχθεί στις Βρυξέλλες με βασικό θέμα συζήτησης τα οικονομικά της Ένωσης και ειδικότερα το περιεχόμενου του νέου προϋπολογισμού για το διάστημα 2021-2027.

Το βαρύ κλίμα που επικρατεί ήδη δεν αφήνει αμφιβολία για το πόσο δύσκολη θα είναι η συζήτηση, καθώς κάθε πλευρά είναι αποφασισμένη να παλέψει… μέχρις εσχάτων για τα συμφέροντα της. Τα δεδομένα, άλλωστε, είναι πιο πολύπλοκα από πότε, όχι μόνο λόγω της έντονης οικονομικής δυσχέρειας που έφερε η πολύχρονη κρίση, αλλά και του πρακτικού προβλήματος που προκαλεί η υλοποίηση του Brexit.

Ως η δεύτερη κυριότερη οικονομία της Ένωσης, μετά τη Γερμανία, η Βρετανία αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους χρηματοδότες του κοινοτικού προϋπολογισμού. Συνεπώς η έξοδος της από την Ε.Ε. μεταφράζεται σε μια μαύρη τρύπα της τάξεως των 12 με 15 δισ. ευρώ το χρόνο, που τα κράτη μέλη θα πρέπει πλέον να αποφασίσουν πως και από ποιον θα καλυφθεί. Εξού και ο καυγάς που έχει ανάψει τόσο για το συνολικό ύψος του νέου προϋπολογισμού όσο και για την αναδιανομή των εισφορών και μεριδίων.  

Στα δύο βασικά στρατόπεδα που έχουν διαμορφωθεί η προτεραιότητα είναι σαφής: οι «μεγάλοι» και πλουσιότεροι δεν θέλουν να πληρώσουν περισσότερα και οι «μικροί» και φτωχότεροι επιμένουν πως η μείωση των κονδυλίων δεν θα επιτρέψει στην Ευρώπη να αποτινάξει την κρίση.

Οι δεύτεροι, που αριθμητικά έχουν την πλειοψηφία, επιθυμούν ο νέος προϋπολογισμός να «κλειδώσει» περίπου στο 1,3% επί του ΑΕΠ της Ένωσης. Οι πρώτοι που υπερισχύουν σε πλούτο και επιρροή (ήτοι Αυστρία, Δανία, Ολλανδία, Σουηδία και βέβαια Γερμανία) επιθυμούν το νούμερο να «κλείσει» πολύ πιο χαμηλά, γύρω στο 1%.

Αναζητώντας τη χρυσή τομή, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ  θα προσέλθει στη σημερινή Σύνοδο με μια συμβιβαστική(;) πρόταση που θα τοποθετεί τον πήχη στο 1,074% του ΑΕΠ (ήτοι συνολικά 1,095 τρισ. ευρώ). Ως επιπλέον… καρότα θα περιλαμβάνει την αύξηση των προγραμμάτων συνοχής προς τις φτωχότερες χώρες (αντί της δραστικής μείωσης τους που ήταν η αρχική πρόταση) και εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης των ταμείων που θα «ελαφρύνουν» το βάρος των κρατών που δίδουν τις μεγαλύτερες εισφορές.

Αναφορικά με το τελευταίο και με δεδομένο ότι ο νέος προϋπολογισμός αναμένεται να περιλαμβάνει σημαντικές αυξήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την μείωση των ρύπων, η πρόταση Μισέλ περιλαμβάνει άντληση κονδυλίων μέσα από το εμπόριο των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων αλλά και την επιβολή ενός νέου πανευρωπαϊκού φόρου στη χρήση πλαστικού (έως και 0,8 ευρώ ανά κιλό μη ανακυκλώσιμων υλικών).

Στις προτεραιότητες βρίσκεται επίσης η αύξηση των κονδυλίων για νέες τεχνολογίες και την ψηφιακή οικονομία, όπως και την αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού/ Προσφυγικού (ένα πρόβλημα που οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι… ήρθε για να μείνει). Ωστόσο, μεγάλος και μάλλον βέβαιος χαμένος προμηνύεται να είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική και τα κονδύλια για τους αγρότες (η προτεινόμενη μείωση κυμαίνεται στα 7,5 δισ. ευρώ), παρά τη δυσφορία και τις αντιδράσεις των κρατών με ισχυρότερη αγροτική οικονομία.

Για την ώρα οι προτάσεις του Σαρλ Μισέλ δεν πείθουν κανένα στρατόπεδο. Οπότε μετά από ένα διήμερο σκληρότατων αντεγκλήσεων το πιθανότερο είναι πως η Σύνοδος θα λήξει χωρίς τελική συμφωνία. Όμως, ελπίζεται να έχει ξεκαθαρίσει κάπως το τοπίο αναφορικά με τις υποχωρήσεις και τα ανταλλάγματα που θα διεκδικήσει και θα προσπαθήσει να διασφαλίσει κάθε πλευρά, ώστε η συμφωνία να έρθει πιο κοντά…