Βουλγαρία: Ο αφανής παράγοντας του πολέμου στην Ουκρανία

Του Σπύρου Αξαρλή*
Με τη στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία να συνεχίζεται εδώ και περισσότερο από ένα μήνα, φαίνεται ότι ο ουκρανικός στρατός, ο οποίος σταδιακά χάνει τις θέσεις του, έχει απεριόριστη προμήθεια όπλων και πυρομαχικών.

Σημαίνει αυτό ότι η κυβέρνηση του Ζελένσκι ήταν αρκετά προνοητική ώστε να δημιουργήσει τεράστια αποθέματα όπλων; Ή μήπως σημαίνει ότι ο ρωσικός βομβαρδισμός στρατιωτικών αποθηκών ήταν απολύτως αναποτελεσματικός; Τίποτα από αυτά. Σημαίνει μόνο ότι το Κίεβο έχει μια ιδανική και ουσιαστικά ανεξάντλητη πηγή όπλων και πυρομαχικών.

Στις 28 Μαρτίου, η γνωστή Βουλγάρα δημοσιογράφος Dilyana Gaytandzhieva δημοσίευσε μια λεπτομερή ανάλυση των προμηθειών όπλων στην Ουκρανία, υποστηριζόμενη από έγγραφα του Πενταγώνου. Όπως αποδείχθηκε, τα περισσότερα όπλα και πυρομαχικά για τον ουκρανικό στρατό προέρχονται από βουλγαρικά στρατιωτικά εργοστάσια.

Δεν είναι παράξενο, αφού το φιλοδυτικό καθεστώς του Κιέβου δεν έχει κάνει τίποτα για τον εκσυγχρονισμό του στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος της χώρας τα τελευταία οκτώ χρόνια. Το Κίεβο έχασε το τελευταίο του εργοστάσιο κατασκευής φυσιγγίων, μαζί με το Ντονέτσκ, το 2014. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε τον πρόεδρο Ποροσένκο και τον διάδοχό του Ζελένσκι να πουλήσουν τα αποθέματά τους από παλιά σοβιετικά όπλα σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής.

Παράλληλα, οι Ουκρανοί ηγέτες έκαναν με μισή καρδιά προσπάθειες να επανεξοπλίσουν τον στρατό τους σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ – κάτι που δεν κατάφεραν ποτέ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία να μπορεί να αντιπαραθέσει στην αρχή της σύγκρουσης με τη Ρωσία, παλιά σοβιετικά όπλα. Ο σύγχρονος πόλεμος απαιτεί τεράστιες δαπάνες σε πυρομαχικά, καθώς μια μέρα πολέμου καταναλώνει τόνους οβίδων, φυσιγγίων, ναρκών κ.λπ. Χωρίς αυτά, απλά δεν μπορεί να συνεχιστεί ο πόλεμος.

Ευτυχώς για το Κίεβο, ορισμένες χώρες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ έχουν διατηρήσει την παλιά κληρονομιά της σοβιετικής εποχής, κυρίως η Βουλγαρία με τα εργοστάσια Arsenal, VMZ, Arcus και Emco. Η Σόφια προμηθεύει πολλά χρόνια, όπλα σοβιετικής σχεδίασης σε αφρικανικές και αραβικές χώρες. Μερικά από αυτά τα όπλα στάλθηκαν ακόμη και σε αντικυβερνητικές ομάδες στη Συρία.

Παρόλο που η Βουλγαρία, η οποία δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει τη μη συμμετοχή της στη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση, δεν πραγματοποιεί απευθείας παραδόσεις όπλων στο Κίεβο, οι λεπτομέρειες του σχεδίου που αποκάλυψε η Dilyana Gaytandzhieva, δείχνουν ότι τα βουλγαρικά όπλα εξάγονται στην Ουκρανία μέσω δικτύου μεσαζόντων. Συγκεκριμένα, δύο πολωνικές εταιρείες, η «Arm Techsp. Zo.O» και η «Vismag Jacek Jakubczyk», καθώς και η τσεχική εταιρεία «Excalibur Army Spol.S.R.O», λειτουργούν ως μεσάζοντες.

Επιπλέον, όλες οι πληροφορίες σχετικά με αυτές τις «συμφωνίες πώλησης όπλων» είναι διαθέσιμες σε κυβερνητικούς ιστοτόπους, όπου ακριβώς τις βρήκε η Gaytandzhieva. Το πρόβλημα είναι, ωστόσο, ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τα όπλα μπορούν να επανεξαχθούν μόνο με άδεια από τη χώρα κατασκευής τους, η οποία δεν έχει εμφανιστεί ποτέ, τουλάχιστον επίσημα.

Όσο για το Πεντάγωνο, που βρίσκεται πίσω από όλη αυτή την υπόθεση, θεωρεί μια τέτοια άδεια απλώς κενή και περιττή τυπικότητα. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι ο Ουκρανός αγοραστής –Spetstechnoexport Compan– να λαμβάνει τακτικά όπλα που χρειάζονται απεγνωσμένα ο ουκρανικός στρατός.

Επιπλέον, αυτό το σχέδιο είχε δοκιμαστεί νωρίτερα στη Συρία, όπου ο εφοδιασμός των τζιχαντιστών ανταρτών με γνωστά σοβιετικά όπλα αποδείχθηκε φθηνότερος από τον οπλισμό τους με τα πιο προηγμένα όπλα κατασκευής των ΗΠΑ. Το ίδιο σχέδιο εφαρμόζεται τώρα και στην Ουκρανία. Η γενναιόδωρη προμήθεια όπλων και πυρομαχικών που λαμβάνει από Βούλγαρους παραγωγούς όπλων θα της επιτρέψει να συνεχίσει να πολεμά για αρκετό καιρό ακόμα.

*To άρθρο δημοσιευ΄θηκε στο geoeurope, ιστότοπο που δημιουργήθηκε από επιστήμονες και ειδικούς που έχουν ασχοληθεί με τη γεωπολιτική της Ευρώπης και έχουν διαπιστώσει συγκεκριμένα κενά στη ροή των πληροφοριών που διαμορφώνουν τις γεωπολιτικές συζητήσεις στην ήπειρό μας