ΥΠΟΙΚ: Συναγερμός για το δίδυμο πανδημίας και πληθωρισμού
Σε στάση αναμονής βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο παρακολουθώντας από την μια την εξέλιξη της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων που την ακολουθούν και από την άλλη τα αιτήματα για νέα μέτρα στήριξης που διατυπώνουν ανοιχτά κλάδοι όπως η εστίαση και το λιανεμπόριο.
Στις πρόσφατες διαρροές που θέλουν την Κυβέρνηση να εξετάζει μια σειρά αναστολών πληρωμών (φόροι, επιστρεπτέες προκαταβολές) οι οποίες έχουν προγραμματιστεί από τις αρχές του 2022, αρμόδια στελέχη του ΥΠΟΙΚ είναι προ το παρόν αρνητικά.
Όπως τονίζουν, το 2020 -2021 το ΥΠΟΙΚ έδωσε για μέτρα στήριξης 41,8 δισ. ευρώ, για να καλύψει αποδεδειγμένες ζημιές που είχαν οι επιχειρήσεις από την κρατική εντολή να παραμένουν κλειστές επί μήνες για υγειονομικούς λόγους και να μην χαθούν θέσεις εργασίας. Σήμερα όμως η αγορά λειτουργεί κανονικά
Η μόνη επίδραση που έχουν οι κλάδοι που έχουν βγει μπροστά όπως η εστίαση και λιανεμπόριο, είναι μια περιστασιακή μείωση της κίνησης τους από κάποια περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν πριν από 10 ημέρες, για ένα ποσοστό μικρότερο του 40% που έχει μείνει ανεμβολίαστοι.
Συνεπώς, οποιοδήποτε νέα μέτρο για την στήριξη των επιχειρήσεων, θα πρέπει να περιμένουν πριν δοθούν για να καλύψουν πραγματικές και όχι ενδεχόμενες, μελλοντικές ανάγκες.
Κίνδυνος ο πληθωρισμός των καυσίμων
Μεγαλύτερη είναι η ανησυχία του οικονομικού επιτελείου για τις ανατιμήσεις των ενεργειακών προϊόντων που εξελίσσονται, παράλληλα με την νέα έξαρση της πανδημίας. Ήδη ο εισαγόμενος πληθωρισμός της ενέργειας, αύξησε το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο 3,4% τον Οκτώβριο, από -2% που τον Ιανουάριο και -1,8% που ήταν τον Οκτώβριο του 2020. Ο υπουργός οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, έκανε χθες την πρόβλεψη ότι μπορούμε να δούμε τον πληθωρισμό και στα επίπεδα του 4% ως το τέλος του χρόνου. Την ίδια ώρα η αύξηση των ενεργειακών προϊόντων προκαλεί αλυσιδωτές αυξήσεις στο σύνολο σχεδόν των ειδών και των υπηρεσιών, του “καλαθιού” του πληθωρισμού.
Πλέον έχει γίνει κατανοητό ότι ανατιμήσεις θα διαρκέσουν περισσότερο από ότι αναμένονταν. Από την άλλη μια κοινή ευρωπαϊκή δράση κατά των ανατιμήσεων όπως αποδεικνύεται από τις συζητήσεις των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης αλλά και της ΕΕ αν υπάρξει -αν εκδηλωθεί – θα έχει αποτέλεσμα μετά τους πρώτους μήνες του 2022. Συνεπώς η Ελλάδα για ένα μεγάλο διάστημα να καλύψει ένα μέρος από την απώλεια εισοδήματος για νοικοκυριά και – ίσως και για τις επιχειρήσεις, με τις δικές της δυνάμεις.
Οι δημοσιονομικές συνέπειες
Η αύξηση των τιμών των καυσίμων αυξάνει τους μήνες που διανύουμε το εμπορικό έλλειμμα της χώρας το οποίο αυξήθηκε στο εννεάμηνο στα 16,7 δισ. ευρώ από 13,7 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2020 κυρίως λόγω των καυσίμων. Παράλληλα ροκανίζει και την πραγματική αύξηση του ΑΕΠ παρότι η Ελλάδα ακολουθεί από απόσταση την ΕΕ στην άνοδο του πληθωρισμού.
Εκείνο που ανησυχεί περισσότερο από όλα τους οικονομικούς υπουργούς είναι η πίεση που μπορεί να ασκηθεί στο έλλειμμα. Μετά το πλούσιο πακέτο στήριξης των περίπου 42 δισ. ευρώ το έλλειμμα αναμένεται να φτάσει φέτος στο 10% του ΑΕΠ. Το 2022 αναμένεται μια σημαντική δημοσιονομική προσαρμογή, κυρίως λόγω της μείωσης κατά 6% του ΑΕΠ (περίπου 15 δισ. ευρώ) από τις δαπάνες λόγω απόσυρσης των μέτρων στήριξης.
Στο τέλος του επόμενου χρόνου αναμένεται ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα υποχωρήσει στο 3,7% του ΑΕΠ και το πρωτογενές από το 7,3% του ΑΕΠ που θα φτάσει φέτος, στο 1,1% του ΑΕΠ. Η προσαρμογή από χρόνο σε χρόνο.
Αν όμως χρειαστούν νέα μέτρα στο τέλος του χρόνου ή τους πρώτους μήνες του επόμενου χρόνου το αποτέλεσμα θα είναι να έχουμε μεγαλύτερα ελλείμματα.
Με μεγαλύτερα ελλείμματα το “εκλογικό” 2023 όταν θα επανέλθουν οι δημοσιονομικοί κανόνες, αν το έλλειμμα παραμείνει πάνω από 3% του ΑΕΠ η Ελλάδα θα μπει σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και θα πρέπει να περιορίσει τις δαπάνες της ώστε να το περιορίσει κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ.
