Ο «κέλτικος τίγρης» στα δίχτυα της τρόικας

Η Ιρλανδία διαπραγματεύεται εάν θα εκχωρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα, τη χαμηλή φορολογία…

Η Ιρλανδία διαπραγματεύεται εάν θα εκχωρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα, τη χαμηλή φορολογία… Γράφει ο Μωυσής Λίτσης

Tρία πακέτα λιτότητας δεν κατάφεραν να σώσουν την Ιρλανδία από τα σαγόνια της τρόικας, κλιμάκιο της οποίας είναι ήδη στο Δουβλίνο.

Η Μέρκελ τα λέει στον ιρλανδό πρωθυπουργό κ. Κόουεν, στην τελευταία σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. Τώρα η τρόικα βρίσκεται στο Δουβλίνο.

Ο άλλοτε «κέλτικος τίγρης» δεν αποκλείεται εκτός από… εθνική κυριαρχία να εκχωρήσει και το μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που διαθέτει, τη χαμηλή φορολογία 12,5% επί των επιχειρήσεων, που την έκαναν περιζήτητη για τις αμερικανικές πολυεθνικές της υψηλής τεχνολογίας και αγαπημένο παιδί των κερδοσκόπων.

Αυτό άλλωστε θέλουν Γερμανοί και Γάλλοι σε αντάλλαγμα της όποιας οικονομικής βοήθειας.

Αν στην Ελλάδα το πρόβλημα ήταν ο «υπερτροφικός δημόσιος τομέας», στην Ιρλανδία ήταν ο ασύστολα κερδοσκοπικός τραπεζικός κλάδος που πυροδότησε τη φούσκα στα ακίνητα τη δεκαετία του ’90, η οποία κατέρρευσε το 2008.

Παρόλο που οι ιρλανδικές τράπεζες έχουν χρηματοδοτηθεί ήδη με 45 δισ. ευρώ, με τις τρεις από τις πέντε να έχουν περάσει στα χέρια του Δημοσίου, βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης.

Οι πέντε μεγαλύτερες τράπεζες της Ιρλανδίας έχουν να πληρώσουν περισσότερα από 18 δισ. ευρώ σε ομόλογα που λήγουν σε διάφορες περιόδους μέσα στο 2011.

Η διάσωση του κλάδου εκτιμάται ότι θα κοστίσει τελικά 50 δισ. ευρώ, στο ένα τρίτο του ιρλανδικού ΑΕΠ και θα εκτινάξει το ήδη υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας στο 32%(!).

Οι ιρλανδικές τράπεζες έχουν απορροφήσει 130 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ, το 25% περίπου του συνόλου των δανείων που έχει χορηγήσει η κεντρική τράπεζα.

Παρά τις ενέσεις ρευστότητας, ο τραπεζικός τομέας αιμορραγεί, με τις μετοχές του κλάδου να έχουν υποχωρήσει μόνο φέτος κατά 70%. Στα 10 δισ. ευρώ υπολογίζονται καταθέσεις επιχειρήσεων να έχουν φύγει το τρίτο τρίμηνο προς αναζήτηση ασφαλέστερων γκισέ.

Οι περικοπές στα τρία πακέτα λιτότητας που έχει ανακοινώσει η Ιρλανδία από το 2008 φθάνουν στα 14 δισ. ευρώ, με την κυβέρνηση να ετοιμάζεται να ανακοινώσει νέο τετραετές πρόγραμμα περικοπών ύψους 15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 6 εκατ. ευρώ αφορούν τον προϋπολογισμό του 2011.

Η ψηφοφορία έχει μάλιστα προγραμματιστεί για τις 7 Δεκεμβρίου, μία ημέρα μετά τον εορτασμό των 88 ετών ανεξαρτησίας από τους Άγγλους, που δηλώνουν τώρα μαζί με την τρόικα έτοιμοι να βοηθήσουν…

Οι αγγλικές τράπεζες είναι πρώτες σε ανοίγματα προς την Ιρλανδία, με 222,4 δισ. δολάρια (στοιχεία Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών) και ακολουθούν η Γερμανία με 205,8 δισ. δολάρια και οι ΗΠΑ με 113,9 δισ. δολάρια.

Σημαντικά ανοίγματα έχουν επίσης γαλλικές, ιταλικές, ιαπωνικές και ισπανικές τράπεζες.

Η ταπεινωτική αίσθηση ότι 88 χρόνια μετά τη «δύσκολη αποκτηθείσα ανεξαρτησία», η Ιρλανδία αναγκάζεται να πέσει στα χέρια της τρόικας, είναι που κάνει την κεντροδεξιά κυβέρνηση του κόμματος Fianna Fail να εμφανίζεται ανένδοτη στα… λόγια, αλλά ενδοτική στην πράξη…

Έχοντας μία ισχνή πλειοψηφία τριών βουλευτών, με τον ένα βουλευτή να παραιτείται πριν από λίγες ημέρες, η κυβέρνηση του Μπράιαν Κόουεν, η πιο αντιδημοφιλής των τελευταίων 14 ετών, δυσκολεύεται να περάσει το νέο προϋπολογισμό εξοντωτικής λιτότητας.

Την προσεχή Πέμπτη γίνονται μάλιστα επαναληπτικές εκλογές στην περιφέρεια Ντόνεγκαλ, τις οποίες φέρεται να χάνει το κυβερνών κόμμα, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, και να κερδίζει εκπρόσωπος του κόμματος Σιν Φέιν, που αντιτίθεται στην Ε.Ε.

Οι Ιρλανδοί, άλλωστε, έχουν ισχυρή παράδοση ευρωσκεπτικισμού. Το 2008 απέρριψαν με πλειοψηφία 53,4% σε δημοψήφισμα το Ευρωσύνταγμα (Συνθήκη της Λισαβόνας), φοβούμενοι την απώλεια της εθνικής τους κυριαρχίας.

Το 2009 «πείστηκαν» να ψηφίσουν υπέρ με 67% σε νέο δημοψήφισμα, αφού προηγουμένως είχε επιστρατευτεί ολόκληρη η Ε.Ε. και τροποποιήθηκε το ιρλανδικό σύνταγμα.

Αλλά και το κόμμα των Πρασίνων, το οποίο μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό και διαθέτει έξι βουλευτές, άφησε να νοηθεί ότι ενδεχομένως να εγκαταλείψει την κυβέρνηση.

Ούτως ή άλλως οι πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν πρόωρες εκλογές για του χρόνου, καθώς η σκληρή λιτότητα και η έλευση της τρόικας προκαλούν πολιτικούς τριγμούς στο Δουβλίνο.

Οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων έχουν μειωθεί κατά 5%, η ανεργία έχει διπλασιαστεί από το 2007 και αγγίζει το 20%, 34.000 δανειολήπτες καθυστερούν πάνω από 90 ημέρες να πληρώσουν τη δόση του στεγαστικού τους δανείου και η κατάσταση των συνταξιούχων μοιάζει με αυτήν των κατοίκων του πρώην ανατολικού μπλοκ.

(Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ένθετο ‘Οικονομία’ της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας στις 21 Νοεμβρίου 2010)