Η ανταρσία κατά της λιτότητας έφτασε και στον φιλανδικό βορρά

Το διογκούμενο οικονομικό «στρίμωγμα» ξυπνά σταδιακά και τα… καλά παιδιά του ευρωπαϊκού βορρά, αν λάβουμε υπόψη τη μίνι εξέγερση που έλαβε χώρα στη Φινλανδία θέτοντας σε κίνδυνο το νεοφιλελεύθερο «κοινωνικό συμβόλαιο» στο οποίο έχει στηρίξει τη στρατηγική οικονομικής ανάκαμψης της χώρας η κυβέρνηση του μεγαλοεπιχειρηματία Γιούχα Σίπιλα.

Ως «κοινωνικό συμβόλαιο» αναφέρεται το πρόγραμμα που κατήρτισε η κυβέρνηση για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης, και το οποίο βασίζεται στην αύξηση των ωρών εργασίας και τη μείωση του εργατικού κόστους. Συνολικά οι εργατοώρες του μέσου εργαζομένου θα αυξηθούν, χωρίς αποζημίωση, κατά τρεις ημέρες το χρόνο, τα επιδόματα διακοπών και αργιών θα περικοπούν, ενώ ταυτόχρονα θα αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές που βαραίνουν τους ίδιους τους εργαζομένους.

Η Φινλανδία είναι μια χώρα όπου υπάρχει μεγάλη παράδοση στο συμβιβασμό, σε τέτοια ζητήματα, μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων, ήτοι μια στωική αντιμετώπιση των εργασιακών διαπραγματεύσεων, με αποτέλεσμα το αδιέξοδο και οι εργασιακές κινητοποιήσεις να είναι ιδιαίτερα σπάνιες. Έτσι, το χθεσινό μίνι φιάσκο στην επικύρωση της συμφωνίας που είχε επιτευχθεί προ ημερών, μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων, δημιούργησε αίσθηση εντός, αλλά και εκτός, της χώρας.

Το πακέτο που σχεδιάστηκε από τη κυβέρνηση σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, πήρε τη τελική μορφή του με την θετική ολοκλήρωση των συνομιλιών τη περασμένη εβδομάδα. Όμως, επρόκειτο να περάσει το μεγαλύτερο του σκόπελο χθες, όταν θα ερχόταν προς συζήτηση και έγκριση από το συμβούλιο της SAK, ήτοι της γενικής συνομοσπονδίας εργατών της χώρας, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το ένα πέμπτο των 5,4 εκατ. Φιλανδών.

Στην έκτακτη συνεδρίαση, λοιπόν, που πραγματοποιήθηκε σε ιδιαίτερα τεταμένο κλίμα, το κεντρικό συμβούλιο κατάφερε να περάσει μόλις μια «προκαταρκτική επικύρωση» του σχεδίου, και μάλιστα με πέντε από τα συνδικάτα να εξεγείρονται και να απέχουν της ψηφοφορίας. Ανάμεσα στους πέντε αντάρτες, και το μεγαλύτερο συνδικάτο του τομέα των υπηρεσιών, το PAM, το οποίο αριθμεί 230.000 μέλη.

Μετά την απρόσμενη όσο και πρωτοφανή για τα χρονικά της χώρας εξέλιξη αυτή, ο επικεφαλής της ένωσης των φιλανδικών βιομηχανιών, κ. Γύρι Χακάμιες παραδέχτηκε ότι δεν είναι βέβαιο ότι τελικά το σχέδιο θα προσυπογραφεί και θα τεθεί σε εφαρμογή, καθώς χωρίς τα εν λόγω πέντε συνδικάτα (που αντιπροσωπεύουν το 40% των μελών της SAK) δεν υπάρχει επαρκής αντιπροσώπευση των εργαζομένων της χώρας, ώστε το νέο καθεστώς να τεθεί καθολικά σε ισχύ, χωρίς το φόβο αντιδράσεων και κινητοποιήσεων.

Η εξέλιξη αυτή, κατά τους οικονομικούς αναλυτές, όχι μόνο θα καθυστερήσει την προσπάθεια εξυγίανσης της οικονομίας, αλλά θα φέρει πίσω και τους στόχους της δέκα μηνών κυβέρνησης Σίπιλα, που εξελέγη με σημαία της την οικονομική ανάκαμψη. Με μόνη διαφορά, ωστόσο, ότι ακόμη και οι …ψυχροί Φιλανδοί φαίνεται να έχουν τα όρια τους ως προς τις νεοφιλελεύθερες πρακτικές που μπορούν να… καταπιούν, και το ποσοστό αλλοίωσης του περίφημου κοινωνικού τους μοντέλου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και μεταξύ των συνδικάτων που δήλωσαν, απρόθυμα, ότι στηρίζουν τα μέτρα, υπήρξαν επιφυλάξεις και απαιτήσεις για αντισταθμιστικά οφέλη για τους εργαζομένους. Για παράδειγμα, το Akava, το δεύτερο μεγαλύτερο συνδικάτο, που είπε «ναι» στο πακέτο, έχει απαιτήσει από τη κυβέρνηση φοροαπαλλαγές για την ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης του καταναλωτικού κοινού. Και αναμένει άμεσα ανταπόκριση από το κρατικό μηχανισμό.

Βεβαίως, παρά το χθεσινό ανάχωμα, τα μέτρα παραμένουν ακόμη στο τραπέζι. Και οι συνομιλίες θα συνεχιστούν, με καταλυτική ημερομηνία τον Ιούνιο, οπότε θα υπάρξει και η τελική αξιολόγηση του σχεδίου. Όμως, το γεγονός ότι η συμφωνία δεν έλαβε τη τυπική έγκριση που αναμενόταν, όπως γίνεται συνήθως, ισοδυναμεί με σεισμό, κοινωνικό και πολιτικό για τη χώρα. Και βέβαια αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο ούτε από τους ευρωπαίους εταίρους της Φιλανδίας, που αντιλαμβάνονται ότι οι φωνές της λιτότητας όλο και χάνουν έδαφος…