Με το βλέμμα στην ΕΚΤ
Στη σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση της ΕΚΤ θα έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους οι αγορές, ελπίζοντας βεβαίως σε επιβεβαίωση των εκτιμήσεων που κάνουν λόγο για νέα μείωση των ευρωεπιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, φτάνοντας έτσι σε νέο χαμηλό ρεκόρ στο 0,75%. Στη σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση της ΕΚΤ θα έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους οι αγορές, ελπίζοντας βεβαίως σε επιβεβαίωση των εκτιμήσεων που κάνουν λόγο για νέα μείωση των ευρωεπιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, φτάνοντας έτσι σε νέο χαμηλό ρεκόρ στο 0,75%.
Ο δρόμος για τη περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής άνοιξε ουσιαστικά με τη συμφωνία που επετεύχθη στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. Ο Μάριο Ντράγκι, κατά τη προηγούμενη συνεδρίαση της τράπεζας, το περασμένο μήνα, είχε ξεκαθαρίσει ότι η ΕΚΤ δεν πρόκειται να προχωρήσει σε νέες κινήσεις στήριξης, αν προηγουμένως οι πολιτικές ηγεσίες δεν σταθούν στο ύψος των περιστάσεων συμφωνώντας από τη πλευρά τους σε ουσιαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Διότι δεν θα μπορούσε η ΕΚΤ να συνεχίσει να είναι ο μόνος προστάτης του ευρώ, αν τα κράτη μέλη δεν ήταν πρόθυμα να βοηθήσουν.
Έτσι, με τα σημαντικά μέτρα που αποφασίστηκαν στη σύνοδο κορυφής τα κράτη μέλη έδειξαν την αποφασιστικότητα τους να προστατέψουν την ενωμένη Ευρώπη, δίδοντας έτσι το σύνθημα και προς την ΕΚΤ να κάνει από τη πλευρά της ότι μπορεί. Δεν είναι τυχαίο ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να εκφράσουν την ικανοποίηση τους για την απόφαση περί απευθείας στήριξη των τραπεζών από τους μηχανισμούς.
Η προβλεπόμενη μείωση του κύριου επιτοκίου αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης συνιστά τη τρίτη κατά σειρά περικοπή των ευρωεπιτοκίων αφότου ανέλαβε καθήκοντα ο Ιταλός τραπεζίτης. Θα είναι δε, η πρώτη φορά που τα κόστη δανεισμού στην 17μελή Ευρωζώνη θα πέσουν κάτω από το ψυχολογικό όριο του 1% από την δημιουργία της νομισματικής ένωσης πριν από τουλάχιστον δώδεκα χρόνια.
Βεβαίως, αν και η μείωση θεωρείται λίγο-πολύ βέβαιη, εντύπωση προκάλεσε η χθεσινή παρέμβαση της επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της κα.Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία αμφισβήτησε έντονα την καταλληλότητα του μέτρου της μείωσης των επιτοκίων τη δεδομένη χρονική στιγμή. Μάλιστα, η κα.Λαγκάρντ υποστήριξε ότι το ΔΝΤ δεν πιστεύει πως αυτή είναι η καλύτερη επιλογή τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, δεν χρειάζονται χαμηλότερα επιτόκια. Και αυτή είναι μια άποψη που αντανακλά και την εντύπωση που υπάρχει στο Βερολίνο και στα ισχυρότερα κράτη μέλη του βορρά, που επισημαίνουν ότι προτεραιότητα της ΕΚΤ ήταν και πρέπει να παραμείνει αποκλειστικά η σταθερότητα των τιμών.
«Πρόκειται για μια άκρως τολμηρή κίνηση που θα βάλει την ΕΚΤ σε μη χαρτογραφημένο έδαφος. Με την ανεργία να καλπάζει και ελάχιστα σημάδια ανάκαμψης της οικονομίας, ένα ισχυρό δημοσιονομικό φάρμακο είναι απαραίτητο. Όμως, θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς, από μόνη της μια μείωση των επιτοκίων δεν θα βάλει τέλος στην ύφεση. Χρειάζονται πολύ περισσότερα πράγματα» σχολίασε χαρακτηριστικά, μιλώντας στο πρακτορείο Bloomberg, ο Τζούλιαν Κάλοου, κορυφαίος οικονομολόγος της Barclays Capital, εκτιμώντας ότι οι αγορές όχι μόνο έχουν προεξοφλήσει την σημερινή απόφαση, αλλά ουσιαστικά επιζητούν πολύ περισσότερα.
Πραγματικά, οι περισσότεροι διεθνείς αναλυτές αναρωτιούνται στις αναλύσεις τους κατά πόσο η κεντρική τράπεζα θα χρειαστεί να καταβάλει περισσότερες προσπάθειες για να ικανοποιήσει τις χρηματοοικονομικές αγορές, καθώς ήδη κάποια στοιχεία από το deal των Βρυξελλών έχουν τεθεί υπό αμφισβήτηση. Θυμίζουμε, άλλωστε, ότι ήδη η ΕΚΤ έθεσε αυστηρότερο όριο στην ποσότητα των ομολόγων με την εγγύηση του κράτους που χρησιμοποιούν οι τράπεζες ως εγγύηση στις διαδικασίες χρηματοδότησης της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα μόνο σε ειδικές περιπτώσεις να επιτρέπεται στις ευρωπαϊκές τράπεζες να κάνουν μεγαλύτερη χρήση των κρατικών ομολόγων σε αυτές τις διαδικασίες χρηματοδότησης.
Η πίεση που θα δεχτεί ο κ.Ντράγκι να αποσαφηνίσει πολλά από τα κρίσιμα ερωτήματα που απασχολούν τις αγορές θα είναι σίγουρα ασφυκτική κατά τη συνέντευξη Τύπου, που θα παραχωρήσει –ως είθισται- ο Ιταλός τραπεζίτης μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του συμβουλίου, αργά το μεσημέρι. Μεταξύ αυτών, είναι και ένα ζήτημα που αφορά άμεσα την ΕΚΤ, ήτοι δηλαδή η συμφωνία που επετεύχθη στη σύνοδο για τη δημιουργία μιας κοινής εποπτικής τραπεζικής αρχής, ρόλο που προφανώς θα αναλάβει η ΕΚΤ, ενδυναμώνοντας το θεσμικό της ρόλο στην ενωμένη Ευρώπη. Βέβαιο, επίσης, θεωρείται ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ θα κληθεί να τοποθετηθεί για τον τρόπο με τον οποίο η κεντρική τράπεζα θα χειριστεί το ζήτημα της άμβλυνσης, ή όχι, των όρων της δανειακής σύμβασης προς την Ελλάδα.
Πάντως, σε επίπεδο καταναλωτών –σε όλη την Ευρωζώνη και δη, στη ταλαιπωρημένη Ελλάδα- η μείωση των επιτοκίων θα αποτελέσει σίγουρα μια σημαντική ανάσα για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά με χρέη σε στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, τα οποία επιβαρύνονται με κυμαινόμενο επιτόκιο. Κερδισμένες, όμως, βγαίνουν και οι τράπεζες, καθώς πληρώνουν φθηνότερα τη ρευστότητά τους από την ΕΚΤ, μια και το κόστος δανεισμού ισούται με το βασικό επιτόκιο του ευρώ.
