Τα παιχνίδια του ΔΝΤ και η μεταστροφή των Ευρωπαίων

Σε οριακό σημείο οι σχέσεις Βρυξελλών – Ουάσινγκτον. Στο τελικό στάδιο ο «πόλεμος» εντυπώσεων και ουσίας για το ποιος είναι πιο ισχυρός.

Γράφει: Πέτρος Παπαβασιλείου

Ο Κλάους Ρέγκλινγκ και ο Γερούν Ντάισλεμπλουμ ήταν απόλυτα σαφείς προς τον εκπρόσωπο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, κατά την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup: «Οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί διαθέτουν την υλική και τεχνική επάρκεια για να διαχειρισθούν το ζήτημα της απομείωσης του ελληνικού χρέους». Η θέση αυτή από την πλευρά των επικεφαλής του ESM και του Eurogroup, αντίστοιχα, διατυπώθηκε, όταν ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ επιχείρησε να πατήσει τον κάλο των Ευρωπαίων, λέγοντάς τους -περίπου εκβιαστικά- ότι «πρέπει να ληφθούν δραστικές αποφάσεις για το ελληνικό χρέος».

Η απρόσμενη μεταστροφή του Ντάισελμπλουμ και του Ρέγκλινγκ, οι οποίοι κινούνται πολύ κοντά στις «γραμμές» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δεν είναι ανεξήγητη. Αν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δείξουν ότι είναι έτοιμοι να λύσουν το γρίφο του ελληνικού χρέους, ακόμη και με τη λήψη «εντυπωσιακών» αποφάσεων, τότε αυτομάτως θα «απονευρώσουν» το βασικό μέσο άσκησης πίεσης του ΔΤΝ, που είναι η «περικοπή» του χρέους – και όχι απλώς η επιμήκυνση είτε η μετακύλισή του.

Πολλοί έσπευσαν να συνδέσουν τις τεκτονικές αλλαγές υπέρ της Ελλάδας στο τελευταίο ιστορικό Eurogroup με το Προσφυγικό. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση, αν και μοιάζει λογικοφανής, είναι αρκετά επιφανειακή. Ο «πόλεμος» θέσεων και απόψεων ανάμεσα στο ΔΝΤ και την Ευρώπη, στο φόντο του ελληνικού ζητήματος, μαίνεται τα τελευταία πολλά χρόνια και περιλαμβάνει αναρίθμητα «επεισόδια». Η κορύφωσή του θα ερχόταν ούτως ή άλλως, με ή χωρίς την έκρηξη των προσφυγικών ροών. Οι αλλαγές και οι μετατοπίσεις, άλλοτε υπέρ και άλλοτε κατά της χώρας μας, οφείλονται σε έναν απίστευτα σύνθετο συνδυασμό (αλληλοσυγκρουόμενων) συμφερόντων. Το σίγουρο, είναι, πάντως, πως ο ESM και οι κοινοτικοί προϋπολογισμοί μπορούν άνετα να σηκώσουν το βάρος του ελληνικού χρέους…

Εκτός αυτού, η Αθήνα δουλεύει συστηματικά την υλοποίηση πολύ σημαντικών συμφωνιών στο ενεργειακό. Ο διαδριατικός αγωγός φυσικού αερίου TAP (Trans Adriatic Pipeline) πολύ πρόσφατα πήρε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα συνδέεται με τον αγωγό φυσικού αερίου Ανατολίας TANAP (Trans Anatolian Natural Gas Pipeline), θα διατρέχει όλη τη Βόρεια Ελλάδα και κατευθυνόμενο από τα ανατολικά προς τα δυτικά, μέσω της Αλβανίας, θα καταλήγει στις ακτές της Αδριατικής. Ταυτόχρονα, παραμένει ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο μιας επίσκεψης του Βλαντιμίρ Πούτιν τον Μάιο στη χώρα μας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την ελληνο-ρωσική φιλία 2016, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε πιθανές συνεργασίες. Την ίδια ώρα, σε ισχύ ήδη βρίσκονται, τόσο η συμφωνία με τον Ιράν για την τροφοδότηση της Ευρώπης με πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αποκλειστικά μέσω της Ελλάδας, όσο και οι τριμερείς συμπράξεις με Ισραήλ, Κύπρο και Αίγυπτο για την αξιοποίηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών.

Η Μόσχα διατηρεί στρατηγικές σχέσεις με το Βερολίνο στο ενεργειακό. Άλλωστε, η Γερμανία πολύ σύντομα θα καταστεί ο μεγαλύτερος διαμετακομιστής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, μέσω των αγωγών Nord-Stream 1 και Nord-Stream 2, οι οποίοι παρακάμπτουν την Ουκρανία. Ο πρώτος αγωγός λειτουργεί από το 2011, ενώ ο δεύτερος αγωγός, ικανότητας 55 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου το χρόνο, θα κατασκευαστεί το επόμενο διάστημα, καθώς οι επίσημες υπογραφές έπεσαν μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Βλαδιβοστόκ. Στο έργο συμμετέχουν o κολοσσός Gazprom, οι γερμανικές εταιρίες E.ON και BASF/Wintershall, η αυστριακή OMV, η Royal Dutch Shell και η γαλλική Engie. Οι συμφωνίες που προσπαθεί να υλοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση στο ενεργειακό είναι προφανές ότι λειτουργούν σαν ακίδα στην ηγεμονεύουσα θέση του Βερολίνου σε ότι αφορά την μεταφορά φυσικού αερίου.

Η Ελλάδα πρέπει να πορευθεί ειρηνικά για πολλούς λόγους. Πέρα απ΄ το Προσφυγικό, η γεωστρατηγική θέση της χώρας μας είναι εξαιρετικά κομβική στις επιχειρήσεις ασφάλειας έναντι των τζαχιντιστικών κινδύνων. Οι επιχειρήσεις αυτές τους επόμενους μήνες θα κορυφωθούν, καθώς όλες οι ανεπίσημες εκτιμήσεις του State Department συντείνουν στο ότι η τρομοκρατία θα προσπαθήσει -άγνωστο πότε- να κάνει εμφατική επανεμφάνιση σε βάρος ευρωπαϊκών και αμερικανικών στόχων. Το… οικόπεδο που λέγεται Greece είναι πολύ σημαντικό και για τους αμερικανούς (παραδοσιακά), αλλά και για τους ρώσους, οι οποίοι τους τελευταίους μήνες έχουν εμπλακεί σε μία οξεία πολεμική με την Τουρκία και τον ISIS.

Η ατζέντα το προσεχές διάστημα εκτιμάται ότι θα αλλάξει δραματικά. Και σίγουρα δεν θα κυριαρχείται ούτε από τον Ντάισελμπλουμ, ούτε πολύ περισσότερο από τον Τσακαλώτο και τον Κατρούγκαλο. Ο Λευκός Οίκος, για τους δικούς του λόγους, εδώ και αρκετούς μήνες έχει αποφασίσει να προστατέψει δυναμικά τα συμφέροντα της χώρας μας σε όλα τα επίπεδα. Το deal κλείστηκε στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, όταν είχε επισκεφθεί την Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι. Αν οι αμερικανοί χρειασθεί το επόμενο διάστημα να… βγάλουν στη σέντρα την Κριστίν Λαγκάρντ και τον Πολ Τόμσεν -επειδή παίζουν προσωπικά παιχνίδια- δεν θα διστάσουν να το κάνουν. Η προσφάτως επανεκλεγείσα γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, αλλά και ο επικεφαλής του Ταμείου στην Ευρώπη, έχουν, άλλωστε, πολλές εκκρεμότητες, οι οποίες απλώς δεν έχουν αναδειχθεί…

Υ.Γ.: Για να εκδιωχθεί το ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα πρέπει να «καταγγελθεί» εγγράφως η συμμετοχή του από την Αθήνα…

Υ.Γ.2: Το παιχνίδι των πιέσεων ασκείται προς πολλές κατευθύνσεις. Στο τελευταίο ιστορικό Eurogroup οι πιέσεις ήταν πολλές και από διαφορετικές κατευθύνσεις.