Μικρή η «σοδειά» από τη «χαλάρωση» των capital controls

Περιορισμένα οφέλη ως προς την συνολική αύξηση των καταθέσεων στις τράπεζες είχε η επέκταση από τον περασμένο Αύγουστο του ορίου ανάληψης από τα 420 ευρώ εβδομαδιαίως σε 840 ανά δεκαπενθήμερο και η χαλάρωση ορισμένων περιορισμών των capital controls, όπως η δυνατότητα για ελεύθερη κίνηση των λεγόμενου νέου χρήματος των κεφαλαίων δηλαδή που κατατίθενται στις τράπεζες από τις αρχές του Αυγούστου.

Συνολικά η αύξηση των καταθέσεων ήταν 1,316 δις ευρώ, πραγματική «σταγόνα στο ωκεανό» σε σχέση με τα 100 δις ευρώ, που «χάθηκαν» από τις τράπεζες τους μήνες που προηγήθηκαν των capital controls

Η συνολική συγκομιδή των τραπεζών κρίνεται ιδιαίτερα μικρή και οι ενδείξεις για το μέλλον μοιάζουν αβέβαιες. Ακόμα και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρα κατά την πρόσφατη συνάντηση του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου είχε παραδεχθεί τη δυσκολία του όλου εγχειρήματος αναφέροντας ότι από την επιβολή των ελέγχων κεφαλαίων έχουν επιστρέψει στο τραπεζικό σύστημα περί τα 4 δις ευρώ. Και κατά τις διαθέσιμες πληροφορίες τους λίγους μήνες που προηγήθηκαν των capital controls αποσύρθηκαν από το τραπεζικό σύστημα κεφάλαια που υπερβαίνουν τα 50 δις ευρώ και μπορεί να πλησιάζουν τα 100 δις ευρώ.

Μια κλασική – και εύκολη – δημοσιογραφική ερμηνεία είναι ότι τα κεφάλαια αυτά μπήκαν σε …μπαούλα και τοποθετήθηκαν σε …στρώματα. Αυτό μπορεί να συμβαίνει, αλλά σε πολύ μικρή κλίμακα και μόνο από ανθρώπους με μικρές οικονομίες και μιας κάποιας ηλικίας, συντηρητικούς και εκ φύσεως ανασφαλείς. Μεγαλύτερα ποσά τοποθετήθηκαν σε τραπεζικές θυρίδες αυτό φαίνεται να …υποψιάζονται και κάποια κυβερνητικά στελέχη για αυτό και προωθείται διάταξη για την δήλωση κεφαλαίων που βρίσκονται σε τραπεζικές θυρίδες και υπερβαίνουν τα 15.000 ευρώ.

Όμως το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων που …χάθηκαν πριν τα capital controls είτε δεν υπάρχει είτε βρίσκεται πλέον εκτός Ελλάδος. Είναι γνωστό ότι πριν την επιβολή των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων παρατηρήθηκε μια αυξημένη ζήτηση στην αγορά ορισμένων καταναλωτικών ακριβών καταναλωτικών (πχ αυτοκινήτων , τιμαλφών κλπ). Επίσης αμέσως μετά καταγράφηκε τάση για την αποπληρωμή υποχρεώσεων των νοικοκυριών. Πολλοί που διέθεταν ρευστότητα έσπευσαν να καλύψουν υποχρεώσεις τους σε ευρώ λόγω του κλίματος της εποχής και των κάθε λογής φημών που μιλούσαν ακόμα και για …αλλαγή νομίσματος.

Βέβαια το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων όσων είχαν τα μεγάλα …πορτοφόλια τις προσβάσεις και τις δυνατότητες βρέθηκαν εκτός ελληνικού τραπεζικού συστήματος είτε μέσω συνδυαστικών κινήσεων (αγοράς μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων) είτε με απευθείας καταθέσεις σε τράπεζες του εξωτερικού. Πρόκειται λένε τραπεζίτες, ίσως και για το 70% των κεφαλαίων που αποσύρθηκαν από ελληνικούς λογαριασμούς. Τα κεφάλαια αυτά πολύ δύσκολα θα επιστρέψουν στην ελληνική αγορά, αφού ήταν νόμιμα κατατεθειμένα στις τράπεζες και επομένως ενδεχόμενη «φορολογική αμνηστία» δεν αφορά τους κατόχους τους.

Αντίθετα αυτοί έχουν «βολευτεί» από την εν λόγω εξέλιξη διαθέτουν κεφάλαια στο εξωτερικό, μπορούν να τα χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους και τα ταξίδια τους και παράλληλα έχουν το πλεονέκτημα να κατέχουν πιστωτικές κάρτες του εξωτερικού συνδεδεμένες με τους λογαριασμούς τους, με τις οποίες πληρώνουν – και χωρίς όριο – τις συναλλαγές που πραγματοποιούν εντός Ελλάδος ( Η ενιαία ευρωπαϊκή ζώνη, δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ capital controls ή μη).