Πλειστηριασμοί και… εκλογές

Είχαμε σχεδόν ξεχάσει τη συζήτηση για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας από τις τράπεζες. Καθώς, όμως, πλησιάζει η ώρα για τις κάλπες, η κυβέρνηση θυμήθηκε ότι υπάρχει ένα πρόβλημα και επιχειρεί να το αντιμετωπίσει με σπασμωδικές κινήσεις αμφίβολου αποτελέσματος.

Ως τώρα, το πρόβλημα είχε ξεχασθεί επειδή λειτουργούσε η άτυπη συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών να βγαίνουν κατά προτεραιότητα στο σφυρί ακίνητα που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία, ή, έχουν μεγάλη αξία και ξεφεύγουν από τον (θολό) ορισμό της «λαϊκής κατοικίας».

Φαίνεται, όμως, ότι όσο πολλαπλασιάζονται οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, οι τράπεζες οδηγούνται, αναπόφευκτα, και σε πλειστηριασμούς κύριας κατοικίας μικρής και μέσης αξίας. Το φαινόμενο πιθανότατα θα γίνει πιο έντονο, όσο αυξάνεται η πίεση στις τράπεζες από τον εποπτικό μηχανισμό της Φρανκφούρτης για να «καθαρίσουν» ταχύτερα τα χαρτοφυλάκιά τους από προβληματικά ανοίγματα.

Έτσι, η κυβέρνηση βλέπει στον κοντινό ορίζοντα και πάντως πριν τις επόμενες εκλογές, όποτε και αν αυτές γίνουν, ένα σοβαρό κίνδυνο: να βγαίνουν στη δημοσιότητα πληροφορίες για πλειστηριασμούς «λαϊκών» κατοικιών, εμπεδώνοντας την εντύπωση ότι η κυβέρνηση δεν κατάφερε να προστατέψει αποτελεσματικά τους δανειολήπτες.

Ο υπουργός Επικρατείας, Αλέκος Φλαμπουράρης, που έχει εσχάτως αναλάβει να «παρακολουθεί» για λογαριασμό της κυβέρνησης τις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, ανέλαβε μια πρωτοβουλία: ζήτησε από τις τράπεζες στοιχεία για τα «κόκκινα» δάνεια που αφορούν πρώτη κατοικία αξίας μέχρι 250.000 ευρώ.

Όπως εξήγησαν κύκλοι του υπουργού (στο Αθηναϊκό Πρακτορείο), «τα στοιχεία που αφορούν πρώτη κατοικία δανειοληπτών και εγγυητών έως 250.000 ευρώ, που έχει ζητήσει ο υπουργός Επικρατείας, Αλέκος Φλαμπουράρης από τις τράπεζες, καθώς και το ποσοστό που καταλαμβάνουν στο σύνολο των κόκκινων δανείων, είναι απολύτως αναγκαία για την από κοινού αντιμετώπιση αυτού του σοβαρότατου για την κοινωνία θέματος».

Οι ίδιοι κύκλοι προσθέτουν: «Την ώρα που η οικονομία μας ανακάμπτει και το τραπεζικό σύστημα της χώρας, παρά τους όποιους συγκυριακούς τριγμούς, αποδεικνύεται ανθεκτικό, το ζήτημα της διευθέτησης των κόκκινων δανείων παραμένει σοβαρό και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Πρέπει να βρεθούν λύσεις που θα μειώνουν τα “κόκκινα” δάνεια, ξεκινώντας από τα μεγάλα, και ειδικότερα από τις κραυγαλέες υποθέσεις στρατηγικών κακοπληρωτών, και όχι από πλειστηριασμούς της μικρής και μεσαίας κατοικίας».

Δυστυχώς, οι πρωτοβουλίες του υπουργού Επικρατείας δεν αποτελούν σοβαρή αντιμετώπιση ενός σοβαρού θέματος. Το μόνο που φαίνεται ότι έχει την πρόθεση να κάνει η κυβέρνηση είναι να ασκήσει μια πολιτική πίεση στις τράπεζες, ώστε να μεταθέσουν αργότερα τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, ώστε να μην αποτελέσουν προεκλογικό πρόβλημα.

Μόνο έτσι μπορεί να ερμηνευθεί η υπόδειξη στις τράπεζες να αρχίσουν από τους «μεγάλους» και τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές» και όχι από πλειστηριασμούς μικρής και μεσαίας κατοικίας: οι διατυπώσεις στις δηλώσεις των κύκλων Φλαμπουράρη αφήνουν σαφέστατα να εννοηθεί ότι πλειστηριασμοί μικρής και μεσαίας κύριας κατοικίας τελικά θα γίνουν, αλλά καλό είναι να γίνουν… αργότερα.

Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει προ πολλού ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για προστατευτικές ρυθμίσεις – ομπρέλα, όπως αυτές που ίσχυσαν από το 2009 και απαγόρευαν γενικά τους πλειστηριασμούς για χρέη έως 300.000 ευρώ. Επί ημερών της σημερινής κυβέρνησης, άλλωστε, καταργήθηκε η γενική προστατευτική ρύθμιση που ίσχυε με το νόμο Κατσέλη και πλέον η πρώτη κατοικία προστατεύεται υπό όρους, μόνο για τους δανειολήπτες που έχουν τις προϋποθέσεις ένταξης στον αναθεωρημένο νόμο Κατσέλη.

Αν είχε η κυβέρνηση την πρόθεση να ενισχύσει την προστασία της πρώτης κατοικίας με κάποια νομοθετική ρύθμιση, δεν θα βλέπαμε να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ο κ. Φλαμπουράρης, αλλά ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης.

Είναι προφανές ότι ουσιαστική παρέμβαση για την προστασία της λεγόμενης «λαϊκής κατοικίας» από πλειστηριασμούς δεν υπάρχει πρόθεση να γίνει και είναι εντελώς αμφίβολο αν είναι σκόπιμο να γίνει: οι πραγματικά αδύναμοι μπορούν να αναζητήσουν προστασία στο νόμο Κατσέλη ενώ οι τράπεζες προσφέρουν αρκετές διευκολύνσεις για ρύθμιση προβληματικών δανείων σε όσους δεν έχουν τις προϋποθέσεις ή δεν θέλουν να ενταχθούν στο νόμο Κατσέλη.

Για τους υπόλοιπους, οι πλειστηριασμοί είναι αναπόφευκτοι. Οι πιέσεις στις τράπεζες για καθυστέρηση του αναπόφευκτου, μόνο και μόνο για να αποφύγει η κυβέρνηση ένα προεκλογικό πολιτικό κόστος, δεν προσφέρουν κάτι στο τραπεζικό σύστημα, στην οικονομία, ή στους ίδιους τους δανειολήπτες.