Η γέννηση του ευρωπαϊκού ΔΝΤ και ο ρόλος-κλειδί των Κόκκινων Δανείων

Χρειάστηκε μια πανδημία, μια ιστορική οικονομική κρίση και ένας γενικευμένος συναγερμός για το επικείμενο «τσουνάμι» από Κόκκινα Δάνεια, ώστε οι «27» να αποφασίσουν να ξεπεράσουν τις αγκυλώσεις και τα αντικρουόμενα συμφέροντα τους φτάνοντας σε μια πολιτική συμφωνία για την αναμόρφωση της Συνθήκης που διέπει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), μετατρέποντας τον σε ένα… ευρωπαϊκό ΔΝΤ.

Με τη συμφωνία που επετεύχθη στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών, η οποία θα πρέπει να εγκριθεί από την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής (στις Δεκεμβρίου) και κατόπιν να επικυρωθεί από τα εθνικά κοινοβούλια, κλείνει ουσιαστικά μια από τις εκκρεμότητες που υπήρχαν στο δρόμο για την περίφημη τραπεζική ένωση.

Οι αρμοδιότητες του ESM ενισχύονται σημαντικά, αναδεικνύοντας τον στο αρμόδιο όργανο ώστε να αξιολογεί το χρέος των χωρών της Ευρωζώνης, να κρίνει δηλαδή αν είναι βιώσιμο και με ποιους όρους θα υποστηρίζεται μια χώρα, εφόσον ζητήσει βοήθεια.

Παράλληλα, αναλαμβάνει την ευθύνη για τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού ταμείου αναδιάρθρωσης και εκκαθάρισης των τραπεζών (SRM), μέχρι αυτό να συσσωρεύσει τα κεφάλαια, τα οποία του έχει αναθέσει το ευρωπαϊκό συμβούλιο. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνήθηκε η υπογραφή μιας νέας Συνθήκης τον Ιανουάριο με την οποία θα καθιερώνεται και η λεγόμενη πιστωτική γραμμή τελευταίας καταφυγής (backstop) για τον μηχανισμό εκκαθάρισης των τραπεζών.

Έτσι, η εφαρμογή του backstopτου ESMπρος τον SRM, θα έρθει δύο χρόνια νωρίτερα, δηλαδή από το 2022, παρέχοντας ένα χρηματοοικονομικό δίχτυ ασφαλείας για τραπεζικές αναλύσεις στην Τραπεζική Ένωση, το οποίο θα βοηθήσει στην προστασία της χρηματοοικονομικής σταθερότητας.

Το τι φοβούνται οι 27, είναι ηλίου φαεινότερον: η οικονομική ύφεση της πανδημίας και η καθίζηση της επιχειρηματικής αγοράς θα φέρουν πίσω την εξυπηρέτηση των δανείων και θα δημιουργήσουν ένα ολόκληρο νέο κύμα Κόκκινων Δανείων, που σύμφωνα με εκτιμήσεις θα κυμανθούν έως και στα 1,4 τρισ. ευρώ. Μάλιστα, αν και η μεγαλύτερη πίεση βρίσκεται στα ήδη υπερχρεωμένα κράτη και τις χώρες με υψηλά Κόκκινα Δάνεια, το πρόβλημα αυτή τη φορά δεν διαχωρίζει… πλούσιους και φτωχούς ή βορρά και νότο. Οπότε η λύση θα έπρεπε να είναι πανευρωπαϊκή και ο μηχανισμός να έχει ήδη διαμορφωθεί πριν φτάσει στις ευρωπαϊκές ακτές το… τσουνάμι. 

«Το backstopείναι η έσχατη λύση. Ένα δίχτυ ασφαλείας, εφόσον το χρειαστούμε» σχολίασε χαρακτηριστικά ο ιρλανδός πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόνοχου, με μόνη διαφορά πως όλοι μεν ελπίζουν για το καλύτερο, αλλά βλέπουν να έρχεται το… χειρότερο.

Σημειωτέον δε, πως μέσα στο 2021 θα έχουμε και τα κρίσιμα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών stresstests, τα οποία θα κάνουν πιο σαφή και την πραγματική εικόνα στον κλάδο.