Πλειστηριασμοί: Χάνουν τα σπίτια τους και ακόμα χρωστάνε!

Αν και στο θέμα έχει αποσυρθεί «διακριτικά» από την επικαιρότητα για λόγους που σχετίζονται με τον τρόπο αντιμετώπισης των βασικών θεμάτων της επικαιρότητας από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, οι πλειστηριασμοί συνεχίζονται με ραγδαίους ρυθμούς.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία στην  ιστοσελίδα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών eauction.gr έχουν αναρτηθεί συνολικά 134.894 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων οι 1241 είναι προγραμματισμένοι για να διενεργηθούν εντός της επόμενης εβδομάδας^.

Ποιες πλευρές είναι οι επισπεύδουσες; Οι τράπεζες εμπλέκονται στην επίσπευση του 88% των ολοκληρωμένων πλειστηριασμών, ενώ το 69% των περιπτώσεων στρέφεται κατά της περιουσίας φυσικών προσώπων. Από το σύνολο το  32% των πλειστηριασμών αφορά κατοικίες. Ένα ακόμη στοιχείο: Στις περιπτώσεις οφειλών φυσικών προσώπων για τις οποίες εκπλειστηριάστηκαν κατοικίες, εκτιμάται ότι το 48% των συνολικών απαιτήσεων δεν μπορούν να εξοφληθούν, με βάση τις τιμές εκκίνησης των εν λόγω ολοκληρωμένων πλειστηριασμών, με συνέπεια οι οφειλέτες, παρόλο που έχασαν την περιουσία τους να εξακολουθούν να οφείλουν.

Σημειώνεται ότι αυτά που έγιναν μέχρι σήμερα σε νομοθετικό επίπεδο ήταν προς όφελος των τραπεζών: Το πρόγραμμα «Ηρακλής» είχε ως στόχο  να ελαφρύνει τους τραπεζικούς ισολογισμούς από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, οδηγώντας μέσω κολοσσιαίων τιτλοποιήσεων (περί τα 24 δισ. ευρώ), τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε εταιρείες ειδικού σκοπού του εξωτερικού (funds), με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, ώστε να παράσχει δυνατότητες χρηματοδότησης της οικονομίας.

Από την άλλη πλευρά  των οφειλετών, πέραν του  νόμου Κατσέλη   άλλες σημαντικές πρωτοβουλίες αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού χρέους δεν ελήφθησαν. Μάλιστα, με την εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Δικαίου («Δεύτερη ευκαιρία»), από τον Ιούνιο του 2021, καταργήθηκε ο νόμος Κατσελη και μαζί καταργήθηκαν και οι τελευταίες δυνατότητες για την προστασία της κύριας κατοικίας.

Η πραγματικότητα είναι δεινή: Ένας στους τρεις κατοίκους στην Ελλάδα δίνει περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του για την κάλυψη των αναγκών στέγασης. Tο ποσοστό είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης.

Αν μέσα σε όλα αυτά προστεθούν και τα φαινόμενα της εποχής (ζήτηση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση-Airbnb, ζήτηση ακινήτων για τουριστική εκμετάλλευση σε συνθήκες «επενδυτικής ευκαιρίας», προς άμεση απόκτηση/ανάκτηση ρευστότητας, πληθωρισμός, αύξηση επιτοκίων κλπ) τότε, μπορεί να γίνει αντιληπτή η ταλάντευση της αγοράς ακινήτων επί ξυρού ακμής, μεταξύ ευκαιρίας και φούσκας.

Τι δέον γενέσθαι λοιπόν; Μόνη λύση είναι η διαγραφή μεγάλου μέρους του ιδιωτικού χρέους αναφέρει ο Μάριος Μαρινάκος  Διαπιστευμένος διαμεσολαβητής υπουργείου Δικαιοσύνης και δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω, MSc Law and Economics.

Όπως προτείνει η πραγματικότητα απαιτεί διαγραφή σημαντικού μέρους αυτού του ιδιωτικού χρέους, εφόσον τα προσωπικά και εισοδηματικά χαρακτηριστικά του οφειλέτη ή η αντικειμενική αξία της υπέγγυας περιουσίας υποστηρίζουν τέτοια μέτρα, παράλληλα με κανονιστικές υποχρεώσεις συμμόρφωσης και συμμετοχής από την πλευρά των πιστωτών, αλλά και τη θέσμιση δυνατότητας υποβολής αίτησης παροχής εννόμου προστασίας, ώστε, αφενός μεν να υπάρχουν εγγυήσεις δίκαιης κρίσης, αφετέρου δε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της ατιμώρητης αυθαιρεσίας θεσμικών φορέων.

Η δυνατότητα της ρύθµισης, για το φυσικό πρόσωπο των χρεών του, με απαλλαγή από αυτά, προσθέτει ο κ. Μαρινάκος, βρίσκει τη νοµιµοποίησή της ευθέως στο ίδιο το κοινωνικό κράτος δικαίου που επιτάσσει να μην εγκαταλειφθεί ο πολίτης σε μία χωρίς διέξοδο και προοπτική κατάσταση, από την οποία, άλλωστε, και οι πιστωτές δεν μπορούν να αντλήσουν κανένα κέρδος.