ΝΔ: Ετοιμάζει το ξεπούλημα του νερού και των απορριμάτων

Αρχίζει στις 2 το μεσημέρι στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου η επεξεργασία του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας “Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής – Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 – Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος”.

Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή εν μέσω εθνικού πένθους για τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη και ήδη τα κόμματα της αντιπολίτευσης, δημοτικές επιχειρήσεις και εργαζόμενοι κάνουν λόγο για ένα πρώτο βήμα, που έγινε κάτω από αδιαφανείς ή τουλάχιστον όχι και τόσο διαφανείς συνθήκες, για την ιδιωτικοποίηση του τελευταίου ίσως του δημόσιου αγαθού, όπως το νερό.

Όπως υπογραμμίζει μάλιστα σε σχετική ανακοίνωση της η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ), η θέσπιση Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) δημιουργεί ανησυχία, καθώς πάνω της βασίζονται άλλου τύπου παρεμβάσεις στον τομέα των υπηρεσιών ύδρευσης “που θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίηση των ΔΕΥΑ, και μάλιστα σε αντίθεση με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ υπέρ της δημόσιας διαχείρισης του νερού”. Είναι προφανές ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες ακριβώς επειδή οι αρμοδιότητες που θα λάβει η Ρυθμιστική Αρχή θα εκτοπίσουν τον κρατικό παράγοντα από την κρατική παρέμβαση και ουσιαστικά από τον δημόσιο έλεγχο ενός κατεξοχήν δημόσιου αγαθού.

Η σημαντικότερη λοιπόν ίσως διάταξη του νομοσχεδίου αφορά την ΕΥΔΑΠ καθώς οι συγχωνεύσεις των παρόχων υπηρεσιών ύδατος φέρνουν την υπαγωγή των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών ύδατος στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), η οποία θα μετονομαστεί σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ) αφού θα αναλάβει τον έλεγχο και των υπηρεσιών αστικών αποβλήτων. Συγκεκριμένα η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΔΑΠ Παγίων “μετακομίζουν” από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στο υπουργείο Περιβάλλοντος, μόλις λίγους μήνες μετά την ακύρωση του διαγωνισμού για το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα.

Με το νομοσχέδιο καταργείται η Εθνική Επιτροπή Υδάτων και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας γίνεται ο βασικός ρυθμιστής της πολιτικής για την προστασία και διαχείριση των υδάτων, την οποία σχεδιάζει, παρακολουθεί και ελέγχει και με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, μεταφέρονται και θεσπίζονται αρμοδιότητες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία μετονομάζεται σε “Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων“

Σύμφωνα με το άρθρο 27, η εποπτεία της “Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.” και του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου “ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΓΙΩΝ Ε.ΥΔ.Α.Π.” μεταφέρεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο χαράσσει την πολιτική για την προστασία και διαχείριση των υδάτων και ελέγχει την εφαρμογή της. προβλέπεται “Εθνική Στρατηγική για τα Ύδατα” με στόχο τη χάραξη κατευθυντήριων γραμμών για την προώθηση της βιώσιμης χρήσης του νερού και τη μακροπρόθεσμη προστασία των διαθέσιμων υδάτινων πόρων. Καθορίζει τις πολιτικές και τους στόχους για τη διαχείριση των υδάτων σε εθνικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Το άρθρο 34 αφορά στην “Ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος – Αντικατάσταση άρθρου 12 ν. 3199/2003”: Για τον καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος, λαμβάνονται υπόψη η αρχή της ανάκτησης του κόστους, συμπεριλαμβανομένου του περιβαλλοντικού και σε επίπεδο φυσικών πόρων, καθώς και η οικονομική ανάλυση που διεξάγεται σύμφωνα με την παρ. 3 και την αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”.

Οι πολιτικές τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος: α) παρέχουν κατάλληλα κίνητρα στους χρήστες για να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τους υδάτινους πόρους και, κατά συνέπεια, να συμβάλλουν στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων του παρόντος, β) εξασφαλίζουν την κατάλληλη συμβολή των διαφόρων χρήσεων ύδατος, διακρινόμενων, ιδίως σε βιομηχανία, νοικοκυριά και γεωργία, στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος, βάσει της οικονομικής ανάλυσης που διενεργείται σύμφωνα με το π.δ. 51/2007 (Α΄ 54), λαμβάνοντας υπόψη την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Νέα τιμολόγια

Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο η τιμολογιακή πολιτική μπορεί να συνεκτιμά τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα της ανάκτησης, καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες της οικείας περιοχής. Η επίπτωση της τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος στην περιβαλλοντική κατάσταση των υδάτων εκτιμάται με βάση το κόστος της απόκλισης της κατάστασης των υδάτων από την καλή κατάσταση, η οποία απαιτείται για τη βιώσιμη χρήση του υδατικού πόρου, σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς στόχους του άρθρου 4 του π.δ. 51/2007.

Η Αρχή παρακολουθεί τα οικονομικά και χρηματοοικονομικά δεδομένα, προβαίνει σε συγκριτική αξιολόγηση του κόστους αντίστοιχων υπηρεσιών ύδατος και εισηγείται μέτρα βελτιστοποίησης της επιχειρησιακής λειτουργίας στους παρόχους που δεν παρουσιάζουν καλές αποδόσεις. Επιπλέον, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση μπορεί να ζητά από τους αρμόδιους παρόχους υπηρεσιών ύδατος να τροποποιήσουν τα τιμολόγιά τους για τις διάφορες κατηγορίες καταναλωτών και χρηστών, εφόσον κρίνει ότι δεν διασφαλίζεται η ορθή και αμερόληπτη εφαρμογή των κανόνων τιμολόγησης.

Η επιλογή της επέκτασης των αρμοδιοτήτων της Ρ.Α.Ε. στους τομείς των υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων γίνεται σύμφωνα με το Υπουργείο γιατί έτσι αξιοποιείται η διοικητική και υποστηρικτική δομή μιας υφιστάμενης ανεξάρτητης αρχής, η οποία επιπλέον έχει εμπειρία στην άσκηση ρυθμιστικών και ελεγκτικών αρμοδιοτήτων και μάλιστα σε φυσικά μονοπώλια, όπως είναι τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, κατ’ αντιστοιχία, ιδίως, με τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης. Η αξιοποίηση υφιστάμενων δομών είναι κρίσιμη δεδομένου ότι η νέα Αρχή πρέπει να καταστεί πλήρως λειτουργικής εντός εξαμήνου από τη σύστασή της, σύμφωνα με σχετικό ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης.