ΑΑΔΕ: Έκανε… «γιοφύρι της Άρτας» το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο!
Από αναβολή σε αναβολή οδηγείται η υλοποίηση του πολύ σημαντικού έργου του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου, με ευθύνη της πρώην Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και νυν Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Από το 2015 μέχρι σήμερα το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου έχει τροποποιηθεί πέντε φορές και η ημερομηνία ολοκληρωσής του έχει μεταφερθεί συνολικά 4,5 χρόνια (42 μήνες) αργότερα από αυτήν που προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός, όπως είχε αποτυπωθεί στο κείμενο του Μνημονίου ΙΙΙ, το οποίο ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Αύγουστο του 2015, καθώς επίσης και στο Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσεων του έτους 2015 που είχε καταρτίσει η τότε Γ.Γ.Δ.Ε. Σύμφωνα, ειδικότερα, με την τελευταία αναθεώρηση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης που έκανε πρόσφατα η Α.Α.Δ.Ε., το έργο θα είναι έτοιμο στο τέλος του 2020!
Το χρονικό της (μη) υλοποίησης του έργου
Bάσει των δεσμεύσεων που είχε αναλάβει η Ελληνική κυβέρνηση με το Μνημόνιο ΙΙΙ, έως τον Νοέμβριο του 2015 θα έπρεπε να είχαν δρομολογηθεί το χρονοδιάγραμμα και η διαδικασία δημιουργίας μιας τεράστιας βάσης ηλεκτρονικών δεδομένων στην οποία θα καταχωρούνταν αναλυτικά περιγραφικά στοιχεία για όλα τα ακίνητα, τα κινητά και άυλα περιουσιακά στοιχεία των φυσικών και νομικών προσώπων της χώρας. Σ’ αυτή τη βάση δεδομένων θα συγκεντρώνονταν στοιχεία για τις κατοικίες, τα οικόπεδα, τα αγροτεμάχια, τα αυτοκίνητα, τα σκάφη, τα μετρητά, τις καταθέσεις, τις πλάκες χρυσού, τις μετοχές, τα ομόλογα, τα έντοκα γραμμάτια, τις συμμετοχές σε πάσης μορφής επιχειρήσεις, τα εταιρικά μερίδια, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, ακόμη και τα … άλογα ιπποδρόμου που κατέχουν οι Έλληνες φορολογούμενοι.
Η εκτέλεση του φιλόδοξου αυτού έργου, που έχει ονομαστεί «ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο» (e-περιουσιολόγιο) θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2016, όπως αναφέρεται στη σελίδα 52 του Επιχειρησιακού Σχεδίου Δράσεων της τότε λειτουργούσας Γ.Γ.Δ.Ε.
Βασικός στόχος ήταν τα δεδομένα που θα περιλαμβάνονταν στο «ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο» να διασταυρώνονται από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες με δεδομένα κι από άλλες πηγές πληροφοριών για τον εντοπισμό και την αποκάλυψη τυχόν αδήλωτων περιουσιακών στοιχείων και την κατάρτιση πλήρους εικόνας για την περιουσιακή κατάσταση κάθε φυσικού και νομικού προσώπου, συμπεριλαμβανομένων και όλων των πολιτικών προσώπων. Όσα περιουσιακά στοιχεία διαπιστωνόταν ότι είχαν αποκρυβεί θα δεσμεύονταν από τις φορολογικές αρχές.
Επιπλέον, μέσω της πρόσβασης που θα είχαν στα δεδομένα του περιουσιολογίου οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες θα μπορούσαν να πραγματοποιούν διασταυρώσεις ανάμεσα στο ύψος των δηλούμενων εισοδημάτων και στην αξία των κατεχόμενων περιουσιών για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την πραγματική οικονομική κατάσταση των φορολογουμένων.
Ο λεπτομερής σχεδιασμός των φάσεων υλοποίησης του e-περιουσιολογίου είχε καταρτιστεί από τα τέλη του 2015. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα ενεργειών που είχε διαμορφωθεί τότε, η υλοποίηση του περιουσιολογίου περιελάμβανε τα ακόλουθα στάδια:
α) Ανάρτηση σε ειδική φόρμα στο σύστημα ΤΑΧΙSNET όλων των υφιστάμενων στα αρχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών στοιχείων για τα ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία των φορολογουμένων.
β) Ηλεκτρονική αποστολή ειδοποιητηρίων προς τους φορολογούμενους για την επικαιροποίηση των στοιχείων και την συμπλήρωσή τους και με άλλα πρόσθετα δεδομένα που δεν είναι καταγεγραμμένα στο ΤΑΧΙSNET. Στα πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία που θα καλούνταν να δηλώσουν οι φορολογούμενοι σε ειδική φόρμα στο σύστημα TAXISNETθα περιλαμβάνονταν αναλυτικές πληροφορίες για:
– όλα τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία, τις αποταμιεύσεις τους και τις επενδύσεις τους στο εσωτερικό της χώρας, δηλαδή πληροφορίες για τις μετοχές σε εταιρίες εισηγμένες και μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, τα εταιρικά μερίδια, τις λοιπές συμμετοχές σε επιχειρήσεις, τις καταθέσεις, τα ομόλογα, τα έντοκα γραμμάτια, τα ρέπος, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων και τα λοιπά χρηματοοικονομικά προϊόντα, ακόμη και τις πλάκες χρυσού και τα άλογα ιπποδρόμου!
– όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τις αποταμιεύσεις τους στο εξωτερικό, δηλαδή για τα ακίνητα, τις επιχειρήσεις, τα αυτοκίνητα, τα σκάφη, τις καταθέσεις, τις μετοχές, τα ομόλογα, τα αμοιβαία κεφάλαια, τα ρέπος και τα λοιπά χρηματοοικονομικά προϊόντα τα οποία τούς ανήκουν και βρίσκονται εκτός Ελλάδος!
γ) Οριστικοποίηση των στοιχείων και παράδοσή τους στις φοροελεγκτικές υπηρεσίες για επεξεργασία και διασταυρώσεις.
Στόχος του σχεδίου εκείνου ήταν δηλαδή να γίνει μια γρήγορη και πλήρης καταγραφή όλων των περιουσιακών στοιχείων, των αποταμιεύσεων και των επενδύσεων των Ελλήνων φορολογουμένων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, το απλό στη σκέψη αυτό εγχείρημα προσέκρουσε σε διάφορα «εμπόδια» που προέβαλαν υπηρεσιακοί παράγοντες της τότε Γ.Γ.Δ.Ε. και συγκεκριμένα σε ενστάσεις τους για τις δυνατότητες επεξεργασίας και διασταύρωσης του τεράστιου όγκου των δεδομένων που θα έπρεπε να δηλωθούν από τους φορολογούμενους. Ουσιαστικά, οι υπηρεσιακοί αρμόδιοι της Γ.Γ.Δ.Ε. έθεσαν εν αμφιβόλω τη δυνατότητα του υφιστάμενου πληροφοριακού συστήματος TAXIS να «σηκώσει» και να επεξεργαστεί τον τέτοιο όγκο δεδομένων που θα δήλωναν οι φορολογούμενοι.
Τελικά, το χρονοδιάγραμμα τροποποιήθηκε και η έναρξη της υλοποίησης του έργου μετατέθηκε για λίγους μήνες αργότερα μέσα στο 2016.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το fmvoice.gr:
– Το 2015 είχε πραγματοποιηθεί συνάντηση με τα κλιμάκια της τεχνικής βοήθειας των Θεσμών «για συζήτηση επί των βασικών θέσεων της πολιτικής ηγεσίας, αναφορικά με την δημιουργία Περιουσιολογίου στο Υπουργείο Οικονομικών».
– Με βάση το κείμενο βασικών αρχών καθώς και τις απόψεις των Θεσμών, συντάχθηκε ήδη από τις αρχές του 2016 σχέδιο διάταξης νόμου το οποίο προέβλεπε ότι το «περιουσιολόγιο» θα τηρείτο αποκλειστικά στο υπουργείο Οικονομικών και θα αντλούσε στοιχεία τόσο από άλλες υπηρεσίες της ημεδαπής και της αλλοδαπής όσο και από τις δηλώσεις των φορολογουμένων.
– Η διάταξη εστάλη, κατ’ αρχήν στην λειτουργούσα τότε Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων για τυχόν διορθώσεις, προσθήκες και παρατηρήσεις. Αφού ολοκληρώθηκε η όλη διαδικασία, εστάλη το σχέδιο διάταξης στο γραφείο του Υπουργού Οικονομικών για τις περαιτέρω ενέργειες. Αφού εγκρίθηκε από το γραφείο του Υπουργού Οικονομικών, εστάλη στους Θεσμούς, προκειμένου να οριστικοποιηθεί και να εισαχθεί στη Βουλή για ψήφιση.
– Το Υπουργείο Οικονομικών συνεργάστηκε στενά και με την Γενική Γραμματεία για την καταπολέμηση της Διαφθοράς, προκειμένου να τροποποιηθούν οι διατάξεις (μνημονιακή υποχρέωση) που αφορούν τη δήλωση περιουσιακής κατάστασης (πόθεν – έσχες), ώστε να υπάρξει εναρμόνιση με την φιλοσοφία του περιουσιολογίου. Η ανάγκη αυτή προέκυψε από το γεγονός ότι το περιουσιολόγιο αποτελεί διευρυμένη μορφή της δήλωσης πόθεν-έσχες, με πλήρη καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων όλων των πολιτών.
– Δημιουργήθηκε Ομάδα Διοίκησης Έργου με σκοπό την σύνταξη τεχνικού δελτίου και την ένταξη σε πρόγραμμα χρηματοδότησης, για την δημιουργία ηλεκτρονικού περιουσιολογίου στο Υπουργείο Οικονομικών. Η Ομάδα συνεστήθη, συγκεκριμένα, στις 23 Ιουνίου 2016, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλή.
– Για το 2016 είχε προγραμματιστεί επίσης η οριστικοποίηση της τελικής μορφής του σχεδίου νόμου και η δρομολόγηση της διαδικασίας της τεχνικής υλοποίησης του έργου, ώστε να τεθεί σε παραγωγική λειτουργία από το 2017.
– Επίσης είχε προγραμματιστεί και δρομολογηθεί η έκδοση υπουργικής απόφασης με την οποία θα καθορίζονταν τα ειδικότερα θέματα και οποιοδήποτε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του περιουσιολογίου.
Εν τέλει, με τον αναμορφωμένο σχεδιασμό που είχε καταρτιστεί για το 2016 το «ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο» θα μπορούσε να είχε αρχίσει να λειτουργεί παραγωγικά στα μέσα του 2017. Την τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος και την πλήρη υλοποίηση του έργου έως τα μέσα του 2017 μαρτυρά σχετική αναφορά στο Επιχειρησιακό Σχέδιο της Γ.Γ.Δ.Ε. για το έτος 2016. Στη σελίδα 49 του συγκεκριμένου Επιχειρησιακού Σχεδίου αναφέρεται ως ημερομηνία υλοποίησης του «e-περιουσιολογίου», η 30η Ιουνίου 2017.
Ωστόσο, από τα τέλη του 2016 η διαδικασία υλοποίησης του «ηλεκτρονικού περιουσιολογίου» πέρασε εξ’ ολοκλήρου στα χέρια της τότε Γ.Γ.Δ.Ε. και από την 1η-1-2017 στα χέρια της Α.Α.Δ.Ε. Τα σχέδια της διάταξης νόμου και της υπουργικής απόφασης που είχαν καταρτιστεί το 2016, «πάγωσαν». Tο χρονοδιάγραμμα του έργου τροποποιήθηκε εκ νέου και η πλήρης υλοποίησή του μετατέθηκε πλέον για το τέλος του 2018!
Ειδικότερα, το έργο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ και στις αρχές Δεκεμβρίου 2016 εκδόθηκε η προκήρυξή του. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονταν στο επίσημο έγγραφο της προκήρυξης, το έργο της δημιουργίας του «ηλεκτρονικού περιουσιολογίου» θα ήταν συνολικού προϋπολογισμού 482.668,50 ευρώ, θα άρχιζε να εκτελείται από τον Ιούνιο του 2017 και εκτιμάτο ότι θα έχει ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2018!
Όμως εντός του 2017, η Α.Α.Δ.Ε. αναθεώρησε ξανά το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου. Όπως προκύπτει από τα όσα αναφέρονται στη σελίδα 68 του Επιχειρησιακού Σχεδίου Δράσεων της Α.Α.Δ.Ε. για το 2017, το οποίο ανακοινώθηκε επισήμως τον Απρίλιο του ιδίου έτους, η υλοποίηση του πλήρους «e-περιουσιολογίου» μετατέθηκε για άλλους 6 μήνες και τοποθετήθηκε πλέον χρονικά στο τέλος Μαρτίου του 2019!
Αργότερα όμως η Α.Α.Δ.Ε. αναθεώρησε και πάλι το χρονοδιάγραμμα! Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στη σελίδα 31 του Επιχειρησιακού Σχεδίου Δράσεων του 2018, που ανακοινώθηκε πρόσφατα από την Α.Α.Δ.Ε., η ολοκλήρωση της υλοποίησης του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου μετατέθηκε πλέον για το τέλος του 2020!
