Ακρίβεια και υπερκέρδη οδήγησαν σε πλεόνασμα 2,11 δισ.

Οι υπερεισπράξεις από τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος, οι οποίες ανήλθαν σε 1,358 δισ. ευρώ και οφείλονται στις ανατιμήσεις προϊόντων ευρείας κατανάλωσης και στα υπερκέρδη πολλών επιχειρήσεων, τροφοδότησαν κατά κύριο λόγο το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού το οποίο ανήλθε σε 2,11 δισ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Τα αναλυτικά στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού τα οποία ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών για το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2023 δείχνουν ότι κατά το διάστημα αυτό εισπράχθηκαν φορολογικά έσοδα περισσότερα κατά 2,15 δισ. ευρώ από τα προβλεφθέντα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του πλεονάσματος φορολογικών εισπράξεων προήλθε από τον ΦΠΑ (+571 εκατ. ευρώ) και τον φόρο εισοδήματος (+787 εκατ. ευρώ), στοιχείο που φανερώνει ότ σημαντικό ρόλο στο πλεόνασμα των φορολογικών εσόδων και εν τέλει στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικός προϋπολογισμό έπαιξαν η ακρίβεια και τα υπερκέρδη που απέκτησαν το 2022 πολλές επιχειρήσεις εκμεταλλευόμενες την ακρίβεια και την έλλειψη ελεγκτικών μηχανισμών στη χώρα μας.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 2.462 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 4.265 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 6.548 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.116 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 415 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 3.425 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 30.875 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.206 εκατ. ευρώ ή 4,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η υπερεκτέλεση αυτή, οφείλεται κυρίως:

(α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του εξαμήνου και

(β) στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.

Αντιθέτως δεν εισπράχθηκε το τίμημα, ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά το μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 34.263 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.793 εκατ. ευρώ ή 5,5% έναντι του στόχου.

Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:

1. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 27.214 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.154 εκατ. ευρώ ή 8,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 11.042 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 571 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 3.227 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 62 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1.567 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 53 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 7.479 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 787 εκατ. ευρώ.
2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 29 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1 εκατ. ευρώ.

3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 4.407 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 40 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ και παρά την είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs όπως προαναφέρθηκε. Συγκεκριμένα από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 4.407 εκατ. ευρώ, ποσό 1.926 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 664 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 441 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.508 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης του τιμήματος, ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας Οδού, όπως προαναφέρθηκε.

5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2.171 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.189 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας κυρίως των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών κατά 642 εκατ. ευρώ και από τόκους καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά 260 εκατ. ευρώ. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2.171 εκατ. ευρώ, ποσό 257 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 162 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.388 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 586 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.802 εκατ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.183 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 502 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.685 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2023 ανήλθαν στα 33.337 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 596 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (33.933 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 530 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών τόκων κατά 1.438 εκατ. ευρώ.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 654 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 668 εκατ. ευρώ.

Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 503 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές πραγματοποιήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 4.708 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση στόχου ύψους 58 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 72 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.