Alpha: Μεταρρυθμίστε την Υγεία

Τις αδυναμίες του συστήματος υγείας της Ελλάδας εντοπίζει η Apha Bank στο τριμηνιαίο «Οικονομικό Δελτίο» της, κάνοντας λόγο για «ταμεία χωρίς δωρεάν υγεία», «νοσοκομεία χωρίς διοίκηση» και «φαρμακεία χωρίς ανταγωνισμό». Τις αδυναμίες του συστήματος υγείας της Ελλάδας εντοπίζει η Apha Bank στο τριμηνιαίο «Οικονομικό Δελτίο» της, κάνοντας λόγο για «ταμεία χωρίς δωρεάν υγεία», «νοσοκομεία χωρίς διοίκηση» και «φαρμακεία χωρίς ανταγωνισμό».

Μεταξύ άλλων, η Alpha σημειώνει ότι «αντί τα ασφαλιστικά ταμεία να συμβάλουν στην αποτελεσματική οργάνωση της ζητήσεως και της ομαλής χρηματοδοτήσεως των αναγκών υγειονομικής περιθάλψεως των ασφαλισμένων τους, έχουν οδηγήσει σε μία κατάσταση: α) αυξημένης αβεβαιότητας, αδιαφάνειας και γραφειοκρατίας και κατά συνέπεια, χαμηλού επιπέδου εξυπηρετήσεως των ασφαλισμένων τους, β) αντιοικονομικής (μη ορθολογικής) λειτουργίας των τομέων προσφοράς υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, νοσοκομειακής περιθάλψεως, εργαστηριακών και διαγνωστικών εξετάσεων και του τομέα των φαρμάκων, και γ) υποβαθμισμένης λειτουργίας του τομέα των ιδιωτικών ασφαλίσεων για κάλυψη κινδύνων υγείας».

Παράλληλα, η τράπεζα υπογραμμίζει ότι «η αναγκαία μεταρρύθμιση του συστήματος ασφαλίσεως έναντι κινδύνων υγείας στην Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αποκατάσταση της ορθολογικής λειτουργίας των κρατικών ΑΤ με σαφή προσδιορισμό των παροχών και καλύψεων δαπανών υγείας που αναλαμβάνουν και των αναγκαίων εισφορών για την αποτελεσματική εκπλήρωση αυτών των παροχών. Την ανασυγκρότηση και ορθολογική οργάνωση των μεγάλων ΑΤ (δηλαδή των κύριων φορέων οργανωμένης ζητήσεως υπηρεσιών υγείας στη χώρα) με βασική επιδίωξη την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση των αποταμιεύσεων των ασφαλισμένων και του κράτους προς όφελος αυτών των ασφαλισμένων και του επιπέδου υγείας της κοινωνίας ως συνόλου».

Σε ό,τι αφορά το ΕΣΥ και τη λειτουργία του, σημειώνονται τα εξής:

«Για την αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων λειτουργίας του τομέα απαιτείται η σταδιακή αποκατάσταση μίας ορθολογικής οργανωτικής δομής, διοικήσεως και λειτουργίας του ΕΣΥ και των τομέων προσφοράς υπηρεσιών υγείας των ΑΤ, η οποία με τη σειρά της απαιτεί τα ακόλουθα:

α) Την αποκατάσταση της πραγματικής έννοιας της «δωρεάν υγείας», η οποία σημαίνει ότι το κράτος φροντίζει για την εξασφάλιση ενός επιπέδου ελάχιστης, ικανοποιητικής και αξιοπρεπούς παροχής ιατρικής περιθάλψεως σε όλους τους πολίτες της χώρας. Αυτό υλοποιείται κατά κύριο λόγο μέσω της υποχρεωτικής ασφαλίσεως όλων των πολιτών στα υπό κρατικό έλεγχο ασφαλιστικά ταμεία και επίσης μέσω του ΚΠ. Σε κάθε περίπτωση, οι δαπάνες υγείας από τον ΚΠ και από τα υπό κρατικό έλεγχο ΑΤ δεν δύνανται, όπως προαναφέρθηκε, να υπερβούν το 6,0% του ΑΕΠ τουλάχιστον έως το τέλος της δεκαετίας του 2010. Οι Έλληνες πολίτες (τόσο οι χαμηλόμισθοι όσο και οι υψηλόμισθοι) θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν τώρα ότι στη ζωή τίποτα δεν είναι «δωρεάν», ιδιαιτέρως στην Ελλάδα και προ πάντων στον κλάδο της υγείας.

Αυτό που έως σήμερα μας παρουσιαζόταν ως «δωρεάν υγεία» το έχουμε ήδη πληρώσει, πιθανότατα με υπέρτριπλάσια τιμή από το πραγματικό κόστος του, δηλαδή από το κόστος που θα είχε σε ένα ορθολογικά οργανωμένο και διαχειριζόμενο σύστημα υγείας. Αυτό είναι αυτονόητο εάν ληφθεί υπόψη το ότι έως σήμερα μαζί με το κόστος μίας ιατρικής πράξεως στην Ελλάδα πληρώναμε και το κόστος της διαφθοράς, στο οποίο κατέχουμε ηγετική θέση παγκοσμίως, ιδιαιτέρως στον τομέα της υγείας. Η έννοια της «δωρεάν υγείας» δεν αποκλείει τη ζήτηση από τα κρατικά νοσοκομεία και άλλα νοσηλευτικά ιδρύματα αυξημένων και εξειδικευμένων υπηρεσιών για την αποκατάσταση της υγείας τους από πολίτες υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου που είναι πρόθυμοι να πληρώσουν στο ακέραιο αυτές τις υπηρεσίες.

β) Τον προσδιορισμό από τα ΑΤ του ύψους των παροχών στους ασφαλισμένους τους ανά ιατρική πράξη και του ποσοστού καλύψεως του κόστους των φαρμάκων και άλλων υλικών (π.χ., ειδικά υποδήματα για τους διαβητικούς, προϋποθέσεις για νοσηλεία στο εξωτερικό, κ.ά.), ανεξαρτήτως του παρόχου αυτών των πράξεων και υλικών που θα χρησιμοποιήσουν οι ασφαλισμένοι τους. Οι παροχές υγείας των ΑΤ θα πρέπει να αντιστοιχούν στις εισπράξεις τους από τις εισφορές των ασφαλισμένων τους και στην σαφώς προσδιορισμένη εκ των προτέρων κρατική ενίσχυση, όπου αυτή υπάρχει. Τα ασφαλιστικά ταμεία δεν θα πρέπει να υπόσχονται (ή να εμφανίζονται ότι υπόσχονται) τα πάντα στους ασφαλισμένους τους, χωρίς να έχουν την οικονομική ή την οργανωτική δυνατότητα να υλοποιήσουν αυτές τις υποσχέσεις σε αξιοπρεπείς συνθήκες για τους ασφαλισμένους. Αντιθέτως, θα πρέπει να υπόσχονται και να υλοποιούν, με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια και διαφάνεια, όσα έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν. Δεδομένου δε του προβλήματος της γηράνσεως του πληθυσμού οι κλάδοι ασθενείας των ΑΤ θα πρέπει να είναι σημαντικά πλεονασματικοί ώστε να συγκεντρώσουν τα αναγκαία αποθεματικά για τη χρηματοδότηση των αυξημένων δαπανών στο μέλλον.

γ) Τη δραστική αλλαγή των βασικών αρχών λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Το γεγονός ότι το σύστημα αυτό είναι κρατικό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να λειτουργεί ως αποδιοργανωμένη ελληνική δημόσια υπηρεσία. Δεν σημαίνει ότι οι νοσοκομειακές μονάδες του συστήματος και τα κατά τόπους κέντρα υγείας δεν έχουν τη δυνατότητα και την υποχρέωση να λειτουργούν ως καλά οργανωμένοι και αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί που επιδιώκουν την μεγιστοποίηση της ποσότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών υγειονομικής περιθάλψεως που προσφέρουν στην κοινωνία, υπακούοντας πάντα στους εισοδηματικούς περιορισμούς που τους θέτουν οι διαθέσιμοι πόροι αυτής της κοινωνίας. Για τον σκοπό αυτό, και τα κρατικά νοσοκομεία, με τα κέντρα υγείας που ελέγχουν, καθίστανται αυτοδιοικούμενοι και αυτοχρηματοδοτούμενοι οργανισμοί προσφοράς υπηρεσιών υγείας, παρά το γεγονός ότι ανήκουν στο κράτος. Οργανώνονται και στελεχώνονται κατάλληλα και αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις προμήθειες που χρειάζονται και για τον σαφή προσδιορισμό της τιμής της κάθε ιατρικής πράξεως ή διαγνωστικής εξετάσεως που προσφέρουν στους ασθενείς τους, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτουν τουλάχιστον το κόστος αυτών των πράξεων και το γενικότερο κόστος λειτουργίας τους, συμπεριλαμβανομένης και της αμοιβής του ιατρού.

Ο ασθενής θα πρέπει με την είσοδό του στο νοσοκομείο να γνωρίζει με σχετικά μεγάλη ακρίβεια το κόστος της περιθάλψεως και να καταβάλει αυτό το κόστος στο νοσοκομείο και όχι στον θεράποντα ιατρό. Εάν τα ΑΤ πληρώνουν λιγότερα για τις πράξεις αυτές τότε τη διαφορά θα πρέπει να την επιβαρύνεται ο ασθενής. Εάν ο ασθενής δεν είναι ασφαλισμένος και ανήκει αποδεδειγμένα στις κατώτερες εισοδηματικές τάξεις τότε το κόστος νοσηλείας του πληρώνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό με βάση την τιμή που προσδιορίζεται για τα κρατικά νοσοκομεία. Εάν ο ασθενής έχει εισόδημα ανώτερο από το κατώτατο που έχει προσδιορισθεί για δωρεάν νοσηλεία και δεν είναι ασφαλισμένος στα κρατικά ΑΤ, τότε ο ίδιος, ή η ασφαλιστική εταιρία με την οποία είναι συμβεβλημένος, πληρώνει ολόκληρο το κόστος της περιθάλψεώς του, όπως αυτό προσδιορίζεται από το νοσοκομείο ή το ιατρικό κέντρο.

δ) Την ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταξύ των κρατικών νοσοκομείων και ιατρικών κέντρων (συμπεριλαμβανομένων και αυτών του ΙΚΑ) μεταξύ τους και μεταξύ αυτών και των ιδιωτικών νοσοκομείων και ιατρικών κέντρων. Τα έσοδα κάθε νοσοκομείου ή ιατρικού κέντρου να προσδιορίζονται από τον αριθμό των ασθενών (υψηλού ή χαμηλού εισοδήματος, ασφαλισμένων ή μη) που αυτά νοσηλεύουν και από τον όγκο των υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περιθάλψεως που θα προσφέρουν. Εάν κάποια νοσοκομεία ή ιατρικά κέντρα (π.χ., αυτά που λειτουργούν εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας) δικαιούνται πρόσθετη επιχορήγηση από το κράτος, αυτή να προσδιορίζεται και καταβάλλεται οριστικά, με βάση τον προϋπολογισμό του Ιδρύματος, στην αρχή εκάστου έτους. Σε κάθε περίπτωση, τα κρατικά νοσοκομεία θα πρέπει να ανταγωνίζονται επί ίσης όροις τα ιδιωτικά για την προσέλκυση ασθενών υψηλών εισοδηματικών δυνατοτήτων, οι οποίοι απαιτούν υψηλότερη ποιότητα κυρίως ξενοδοχειακής υποδομής και εξυπηρετήσεως στα νοσοκομεία.

Αυτήν την υποδομή και τις υπηρεσίες θα πρέπει να παρέχουν και τα κρατικά νοσοκομεία προσελκύοντας ασθενείς όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό. Με τα έσοδα από αυτή την πηγή θα χρηματοδοτούν τις επενδύσεις τους σε ιατρικό εξοπλισμό και σε υψηλού επιπέδου επιστημονικό και νοσηλευτικό προσωπικό από το οποίο θα επωφελούνται και οι χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις. Η ισότητα στην προσφορά υπηρεσιών υγείας είναι απολύτως αναγκαία και θα πρέπει να εφαρμόζεται απαρέγκλιτα. Αλλά η ισότητα αφορά τις ιατρικές πράξεις, τα φάρμακα που έχουν ανάγκη οι ασθενείς και την εξασφάλιση συνθηκών οι οποίες να συντείνουν στην αποκατάσταση της υγείας τους. Αυτά δεν έχουν καμμία σχέση με τις πρόσθετες υπηρεσίες (ξενοδοχειακές ή άλλες) που μπορεί να έχει ανάγκη ένας ασθενής, για τις οποίες καταβάλλει το υψηλό τίμημα, συμβάλλοντας στην απασχόληση εργαζομένων και στην ενίσχυση των οικονομικών δυνατοτήτων των νοσηλευτικών μονάδων.

ε) Από τα ανωτέρω θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προκύπτει σημαντική αύξηση της συμμετοχής των ασθενών στο κόστος νοσηλείας τους και στο κόστος των φαρμάκων που καταναλώνουν, με σκοπό να μειωθεί κατά το δυνατό η σημερινή μάστιγα της υπερσυνταγογραφήσεως φαρμάκων και διαγνωστικών εξετάσεων».