Ανάγκη να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά και όχι προσχηματικά το χρέος των ιδιωτών

Του Ιωάννη Χατζηθεοδοσίου*
Μία «βραδυφλεγής βόμβα» απειλεί την ελληνική οικονομία και αυτή δεν είναι άλλη από το δυσθεώρητο ύψος του ιδιωτικού χρέους. Μετά από αλλεπάλληλες κρίσεις τα τελευταία 12 χρόνια -από την οικονομική και την υγειονομική, έως την ενεργειακή και το κύμα ακρίβειας- το χρέος των ιδιωτών ξεπερνά σήμερα το ποσό των 260 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για έναν «σκόπελο» που αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και κυρίως αποτελεσματικά, μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στην οικονομία μας και να καταστρέψει χιλιάδες πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο.

Ήδη, υπάρχει εκτίμηση για δημιουργία νέας γενιάς Κόκκινων Δανείων, εξαιτίας των διαδοχικών αυξήσεων των επιτοκίων δανεισμού, ενώ παραμένει ο βραχνάς των ανεξόφλητων οφειλών σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία αλλά και τράπεζες, για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας.

Οι πολίτες δεν αντέχουν τα υπέρμετρα βάρη, η κατανάλωση έχει μειωθεί αισθητά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πλέον, τα βγάζουν πολύ δύσκολα πέρα. Η αγορά έχει υποστεί ένα τεράστιο πλήγμα, ενώ τα όποια μέτρα έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα -από τη δημιουργία «καλαθιών» έως την αύξηση του κατώτατου μισθού- δεν φαίνονται ικανά να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το πρόβλημα, καθώς η ακρίβεια συνεχίζει και «ροκανίζει» το εισόδημα.

Ακόμα και η επιβράδυνση του πληθωρισμού που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα δεν αφορά στις τιμές των τροφίμων, καθώς σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ. στα είδη διατροφής κινήθηκε εκ νέου ανοδικά κατά 14,3%.

Η δυσκολία για την κοινωνία των πολιτών και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις φαίνεται ξεκάθαρα και από τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας που έκανε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών με την Opinion Poll. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το 53% των ερωτηθέντων θεωρεί πως τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα η κυβέρνηση προσφέρουν σχεδόν μηδαμινή βοήθεια. Το 44% απαντά ότι, λόγω της ακρίβειας αναγκάζεται να περιορίσει βασικές ανάγκες για να μπορέσει να ανταποκριθεί. Το 57% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, το 50% των ελεύθερων επαγγελματιών και το 39,7% των επιχειρηματιών δηλώνουν δυσκολία ανταπόκρισης σε υποχρεώσεις, όπως αποπληρωμές δανείων, καρτών κ.λπ.

Μοναδικός τρόπος για να μειωθεί το ύψος του ιδιωτικού χρέους, να ανακουφισθούν τα νοικοκυριά και να αυξήσουν τις προοπτικές επιβίωσής τους οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είναι μόνο γενναίες παρεμβάσεις, με στόχο τη ρύθμιση οφειλών, την προστασία των δανειοληπτών, την ενίσχυση των εισοδημάτων και τη μείωση των τιμών και του κόστους ζωής.

Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έχει προτείνει μία ρύθμιση του συνόλου των οφειλών προς το Δημόσιο, που ο υπόχρεος θα μπορεί να τις αποπληρώσει σε πολλές δόσεις. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της προσπάθειας μείωσης του ιδιωτικού χρέους είναι η επιβολή λογικών επιτοκίων, καθώς και η διαγραφή των προσαυξήσεων.

Σχετικά με τους δανειολήπτες, θεωρούμε αναγκαία την προστασία της πρώτης κατοικίας για τους πιο ευάλωτους. Για το θέμα του «παγώματος» των επιτοκίων, περιμένουμε να δούμε με λεπτομέρειες το σχέδιο των τραπεζών για την ανακούφιση όσων έχουν επιβαρυνθεί με πολύ μεγάλες αυξήσεις στο ποσό που πρέπει να καταβάλουν κάθε μήνα.

Επίσης, έχουμε ζητήσει τη μείωση φορολογικών συντελεστών σε βασικά αγαθά όπως τα τρόφιμα αλλά και στα καύσιμα, που βλέπουμε ότι οι τιμές τους ξεκίνησαν πάλι την ανοδική τους πορεία.

Επειδή βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο, καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε να υπολογίζουμε σε άμεσα αποτελέσματα. Η θέση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών είναι ότι, τα πολιτικά κόμματα οφείλουν να δείξουν υπευθυνότητα και να προτάξουν το εθνικό συμφέρον έναντι του όποιου παραταξιακού. Για αυτό και απαιτείται μία εθνική συνεννόηση για την αντιμετώπιση των μεγάλων και σύνθετων προβλημάτων, ώστε με την εκλογή της όποιας νέας κυβέρνησης -είτε αυτοδύναμης, είτε συνεργασίας- να εφαρμοστούν πολιτικές, που θα στοχεύουν στην προστασία της κοινωνίας και στην ενίσχυση του επιχειρείν.

* Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών,
Επίτιμος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πειραιά