Άνθρακας η χρυσοφόρος επένδυση της Εldorado στη Χαλκιδική

Γράφει η Κυριακή Μάλαμα*
Τα νέα δεδομένα στο θέμα της εξόρυξης χρυσού στη βορειοανατολική Χαλκιδική έρχονται να επιβεβαιώσουν όλους όσοι υποστήριζαν ότι η «χρυσοφόρος» επένδυση της Eldorado Gold στα μεταλλεία Κασσάνδρας θα αποδειχτεί τελικά «άνθρακας». Κι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, ο «άνθρακας» δεν αφορά μόνο την περιβαλλοντική διάσταση του θέματος της εξόρυξης, αλλά και την οικονομική.

Τα δεδομένα των τελευταίων δύο ετών καταδεικνύουν ότι πρόκειται για μία «χαμηλού κόστους» επένδυση, η οποία όχι απλά δεν είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη, αλλά δεν είναι βιώσιμη ούτε και με όρους καθαρά οικονομοτεχνικούς. Τα μεταλλεία της Eldorado στη Χαλκιδική παράγουν οικονομικές ζημιές που συσσωρεύονται, οι θέσεις εργασίας μειώνονται, οι όροι εργασίας κι οι μισθοί επιδεινώνονται, τα φορολογικά έσοδα για το κράτος είναι ανύπαρκτα. Αν ακολουθήσει κανείς τα «σκληρά» δεδομένα, θα διαπιστώσει το μέγεθος της επικοινωνιακής «φούσκας», που δημιούργησαν -κυβέρνηση και εταιρία- γύρω από την πραγματικότητα της εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική.

Σταχυολογώντας τις εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος, τα κυβερνητικά ψέματα κορυφώθηκαν πριν από ακριβώς ένα χρόνο, όταν και παρουσιάστηκε η νέα σκανδαλώδης συμφωνία με την Eldorado ως το «μάννα εξ ουρανού» της ανάπτυξης. Η συμφωνία αυτή παρείχε περιβαλλοντική και φορολογική ασυλία στην Eldorado. Κατήργησε τους περιβαλλοντικούς ελέγχους και νομιμοποίησε τις ενδο-ομιλικές συναλλαγές της εταιρίας, δίνοντας έτσι την δυνατότητα για «διάβρωση της φορολογικής βάσης», δηλαδή για αποφυγή πληρωμής εταιρικού φόρου στην Ελλάδα, μέσα από την «εξαγωγή» των κερδών στο εξωτερικό, χωρίς φορολόγηση.

Στη συνέχεια διάφοροι, προσκείμενοι στην Eldorado ξεκίνησαν μία ακατάσχετη θριαμβολογία, η οποία όμως διακόπηκε, όταν άρχισαν οι απολύσεις από την εταιρία. Στη συμφωνία με την κυβέρνηση, η εταιρία πήρε μεταξύ άλλων κι ένα ακόμα δώρο. Αυτό της κατάργησης της ρήτρας εντοπιότητας για την επιλογή εργαζομένων και συνεργαζόμενων εργολάβων. Έτσι, η εταιρία προχώρησε ανενόχλητη σε απολύσεις εργολαβικών εργαζομένων και συνδικαλιστών, οι καταγγελίες κι η δράση των οποίων την ενοχλούσαν.

Την κουρτίνα, όμως, του ψέματος την τράβηξε η ίδια η εταιρία, ομολογώντας ότι «μπαίνει μέσα», κατά το κοινώς λεγόμενο και φανερώνοντας αυτό, που το υπουργείο Οικονομικών ήξερε, αλλά απέκρυπτε. Η Ελληνικός Χρυσός παραδέχτηκε δημοσίως οικονομικές ζημιές μισού δισ. ευρώ, παραδέχτηκε ότι η λειτουργία των μεταλλείων Κασσάνδρας δεν είναι βιώσιμη οικονομικά και αποκάλυψε ότι, συνεχίζει να λειτουργεί με «δανεικά», δηλαδή με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, που πληρώνονται από τη μητρική της εταιρία στον Καναδά.

Και το ερώτημα, βέβαια, που προκύπτει είναι ένα: Γιατί μια πολυεθνική εταιρία σαν την Eldorado, η οποία λειτουργεί στη λογική του χρυσοθήρα, πληρώνει λεφτά των μετόχων της για να διατηρεί ζημιογόνα εργοτάξια; Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, θα πρέπει να ελεγχθούν όλες οι ζημιογόνες φορολογικές χρήσεις της Ελληνικός Χρυσός από την ΑΑΔΕ, για να δούμε που ακριβώς «χάνονται» τα λεφτά. Σε όλο αυτό το πλαίσιο, υπάρχει και κάτι ακόμα: Η Ελληνικός Χρυσός μας είπε ότι, δεν έχει χρήματα να προχωρήσει το επενδυτικό της πλάνο και ψάχνει να βρει επενδυτή. Το ποιος επενδυτής θα πληρώσει για μια επένδυση που «μπαίνει μέσα», μένει να το δούμε.

Μέσα σε όλο αυτό το ζοφερό κλίμα, πλέον, γίνεται σαφές -και για τους πολίτες και για τους εργαζόμενους- ότι, η εξόρυξη χρυσού δεν αφήνει κανένα όφελος, ούτε στο δημόσιο ταμείο, αλλά ούτε και στην τοπική κοινωνία. Τα ψέματα της κυβέρνησης και της εταιρίας έχουν, πλέον, αποκαλυφθεί και κανένας δεν πιστεύει σε υποσχέσεις.

Πρέπει η Χαλκιδική να απαλλαγεί από αυτού του τύπου την κερδοσκοπία και να στραφεί στις οικονομικές δραστηριότητες, που ωφελούν πραγματικά την τοπική κοινωνία και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Η ανάπτυξη μέσα από τον τουρισμό, τον πρωτογενή τομέα και την ανάδειξη και προστασία του περιβάλλοντος είναι η πραγματική λύση. Η εξόρυξη χρυσού είναι το πρόβλημα.

*βουλευτής Χαλκιδικής ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.,
αναπληρώτρια τομεάρχης Μακεδονίας-Θράκης