Ασυλία σε πολιτικούς, τραπεζίτες και δικαστές για διακίνηση «μαύρου χρήματος»

Σκανδαλώδη διάταξη-«πλυντήριο» για τα πολιτικά πρόσωπα και τους υψηλόβαθμους κρατικούς λειτουργούς, συμπεριέλαβε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, που κατέθεσε πρόσφατα στη Βουλή.

Με τη διάταξη αυτή, ανοίγει ένα τεράστιο «παράθυρο» για να εξαιρεθούν από τις ήδη ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις, που προβλέπουν αυστηρότερους ελέγχους για «μαύρο» και «βρώμικο» χρήμα, πολιτικά πρόσωπα, όπως ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί, οι αναπληρωτές υπουργοί, οι υφυπουργοί της κυβέρνησης, οι βουλευτές και τα στελέχη των πολιτικών κομμάτων, καθώς επίσης ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί, υψηλόβαθμοι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, ο διοικητής, οι υποδιοικητές και άλλα στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ανώτατοι διπλωματικοί υπάλληλοι και οι διοικητές κρατικών οργανισμών και επιχειρήσεων.

Στην κρίση δύο προσώπων

Σύμφωνα με το άρθρο 14 του νομοσχεδίου, ο υπουργός Οικονομικών και ο πρόεδρος της Βουλής, με μία απλή κοινή απόφασή τους θα προσδιορίζουν τα ειδικά καθήκοντα και τα είδη των αρμοδιοτήτων των «πολιτικά εκτιθέμενων προσώπων», με βάση τα οποία θα κρίνεται εάν τα πρόσωπα αυτά θα υπάγονται σε καθεστώς στενότερης παρακολούθησης των οικονομικών συναλλαγών τους, των επιχειρηματικών σχέσεών τους και των δραστηριοτήτων, καθώς και σε καθεστώς αυστηρότερου ελέγχου της οικονομικής τους δραστηριότητας και της απόκτησης πλούτου, ώστε να διαπιστώνεται εάν προβαίνουν σε νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.

Η κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών και του προέδρου της Βουλής θα εκδίδεται μετά από εισήγηση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιτροπής Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης της Βουλής.

Ουσιαστικά, η εκάστοτε κυβέρνηση και η Βουλή (στην οποία διαθέτει πλειοψηφία) θα κρίνουν για ποια ακριβώς ειδικά καθήκοντα και ποιες ακριβώς αρμοδιότητες των πολιτικών προσώπων και των ανωτάτων κρατικών λειτουργών θα γίνεται έλεγχος, για τον εντοπισμό αδικημάτων ξεπλύματος μαύρου ή βρώμικου χρήματος.

Υποψήφιοι προς… ξέπλυμα

Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ως «πολιτικώς εκτιθέμενα πρόσωπα, στα οποία έχουν ή είχαν ανατεθεί σημαντικά δημόσια λειτουργήματα» θεωρούνται τα παρακάτω φυσικά πρόσωπα:

i. Οι αρχηγοί κρατών, αρχηγοί κυβερνήσεων, υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί,

ii. Τα μέλη κοινοβουλίων ή αντίστοιχων νομοθετικών σωμάτων,

iii. Τα μέλη των διοικητικών οργάνων πολιτικών κομμάτων,

iv. Τα μέλη ανώτατων δικαστηρίων, συνταγματικών δικαστηρίων ή άλλων υψηλού επιπέδου δικαστικών οργάνων, των οποίων οι αποφάσεις δεν υπόκεινται σε περαιτέρω ένδικα μέσα, πλην εξαιρετικών περιστάσεων,

v. Τα μέλη ελεγκτικών δικαστηρίων,

vi. Τα μέλη διοικητικών συμβουλίων κεντρικών τραπεζών,

vii. Οι πρέσβεις και επιτετραμμένοι διπλωμάτες,

viii. Οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί Ενόπλων Δυνάμεων,

ix. Τα μέλη διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων κρατικών επιχειρήσεων,

x. Οι διευθυντές, αναπληρωτές διευθυντές και μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή πρόσωπα που κατέχουν ισοδύναμη θέση σε διεθνείς οργανισμούς.

Πιο σφικτός ο «κορσές» για τους πολίτες

Την ίδια ώρα, για όλους τους υπόλοιπους πολίτες, το νέο νομοσχέδιο προβλέπει αυστηρότερες διατάξεις για τον έλεγχο της οικονομικής τους συμπεριφοράς και τον εντοπισμό κρουσμάτων νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές παράνομες δραστηριότητες.

Συγκεκριμένα, περιορίζονται σημαντικά οι συναλλαγές που θα πραγματοποιούνται με προπληρωμένες κάρτες, χωρίς έλεγχο για το ενδεχόμενο διάπραξης του αδικήματος της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Ειδικότερα, δεν θα ελέγχονται μόνο όσες συναλλαγές για αγορά αγαθών ή υπηρεσιών δεν υπερβαίνουν τα 150 ευρώ κι εφόσον η κάρτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο στην Ελλάδα.

Όλοι οι υπόχρεοι στο να συμβάλλουν στον εντοπισμό του μαύρου χρήματος -τράπεζες, φοροτεχνικοί, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, μεσίτες ακινήτων κ.λπ.- θα πρέπει να εφαρμόζουν τη λεγόμενη «δέουσα επιμέλεια» στις εξής περιπτώσεις:

1. Όταν οι πελάτες τους συνάπτουν επιχειρηματική σχέση,

2. Όταν οι πελάτες τους διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή που:

♦ ανέρχεται σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των 15.000 ευρώ (είτε η συναλλαγή αυτή πραγματοποιείται με μία και μόνη πράξη είτε με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους),

♦ αποτελεί μεταφορά χρηματικών ποσών άνω των 1.000 ευρώ.

3. Όταν πρόκειται για πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά και διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή σε μετρητά, που αφορά ποσό τουλάχιστον 10.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το αν διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους.

4. Όταν πρόκειται για παρόχους υπηρεσιών τυχερών παιγνίων, που διενεργούν συναλλαγή που αφορά ποσό τουλάχιστον 2.000 ευρώ κατά την κατάθεση του στοιχήματος, την είσπραξη των κερδών ή και στις δύο περιπτώσεις, ανεξάρτητα από το αν η συναλλαγή διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους.

5. Όταν υπάρχει υπόνοια νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ανεξάρτητα από κάθε παρέκκλιση, εξαίρεση ή κατώτατο όριο ποσού.