Ε.Ε.: Θέλει να περιορίσει τις πρακτικές εταιρικού «πράσινου ξεπλύματος»
Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε το τελικό πράσινο φως για τη νέα οδηγία σχετικά με την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση (ECGT). Η νέα νομοθεσία στοχεύει να περιορίσει μια σειρά από αθέμιτες τακτικές των εταιρειών που εμποδίζουν τους καταναλωτές να κάνουν βιώσιμες επιλογές.
Το κείμενο του σχετικού νομοθετήματος που συμφωνήθηκε το περασμένο φθινόπωρο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των θεσμών της ΕΕ και των κρατών μελών, είναι πλέον έτοιμο να μεταφερθεί στις εθνικές νομοθεσίες των κρατών της ΕΕ. Μόλις εφαρμοστεί, η οδηγία θα απαγορεύσει μια σειρά από τακτικές «πράσινου ξεπλύματος», συμπεριλαμβανομένων των ουδέτερων κλιματικά ισχυρισμών, οι οποίοι είναι οι πιο παραπλανητικοί «πράσινοι» ισχυρισμοί στην αγορά.
Τα αόριστα «πράσινα» διαπιστευτήρια θα περιοριστούν επίσης. Οι παραγωγοί θα επιτρέπεται μόνο να σηματοδοτήσουν ένα προϊόν ως “οικολογικό” ή “πράσινο” όταν ολόκληρο το προϊόν είναι πραγματικά πιο πράσινο από τα αντίστοιχα συμβατικά και πιστοποιείται από έναν αξιόπιστο φορέα όπως η Ecolabel της ΕΕ. Επιπλέον, δεν θα είναι δυνατή η διαφήμιση ενός προϊόντος ή μιας εταιρείας ως πράσινη, εάν μόνο μια δευτερεύουσα πτυχή του προϊόντος ή της επιχείρησης έχει γίνει πιο βιώσιμη.
Η πιο αυστηρή εποπτεία θα επεκταθεί επίσης στις ετικέτες βιωσιμότητας, οι οποίες θα πρέπει να υποστηριχθούν από την επαλήθευση τρίτων για να εξασφαλίσουν την αξιοπιστία τους.
Το Ευρωπαϊκό Περιβαλλοντικό Γραφείο (EEB), το οποίο είναι το μεγαλύτερο δίκτυο περιβαλλοντικών οργανώσεων των πολιτών της Ευρώπης, εξέφρασε την ικανοποίησή του για το νόμο ως ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του εταιρικού «πράσινου ξεπλύματος»: Σύμφωνα με την οργάνωση, το 75% των προϊόντων στην αγορά της ΕΕ φέρει μια σιωπηρή ή ρητή πράσινη σήμανση, αλλά περισσότερες από τις μισές από αυτές τις σημάνσεις είναι ασαφείς, παραπλανητικές ή αβάσιμες, ενώ σχεδόν το ήμισυ των 230 Ecolabels που διατίθενται στην ΕΕ έχουν πολύ αδύναμες ή καθόλου διαδικασίες επαλήθευσης.
Από την άλλη πλευρά, το περιβαλλοντικό δίκτυο εξέφρασε την δυσαρέσκεια του για το γεγονός ότι η ΕΕ έχασε την ευκαιρία να απαγορεύσει άλλες αθέμιτες πρακτικές, όπως η πρόωρη απαξίωση των προϊόντων και τα εμπόδια στην επισκευή.
Ενώ ο νέος νόμος απαιτεί οι πληροφορίες σχετικά με την επισκευή των προϊόντων και την ανθεκτικότητα τους να διατίθενται στους καταναλωτές στο σημείο των πωλήσεων, δεν υπάρχουν περαιτέρω υποχρεώσεις για την κατασκευή προϊόντων με μακροχρόνια αντοχή ή για την επισκευή τους.
Ο νόμος επίσης δεν απαγορεύει την πρόωρη απαξίωση, μια επιχειρηματική πρακτική του σκόπιμου περιορισμού της ζωής ενός προϊόντος για την ενθάρρυνση της αγοράς αντικατάστασης του προϊόντος. Συγκεκριμένα, ενώ θα απαγορευτεί στους εμπόρους να διαφημίζουν ελαττωματικά προϊόντα στους καταναλωτές, αυτό θα ισχύει μόνο εάν γνωρίζουν το πρόβλημα, μια κατάσταση που θα είναι δύσκολο να αποδειχθεί στην πράξη.
Η Οδηγία θα δημοσιευθεί στο επίσημο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά από αυτό, τα κράτη μέλη θα έχουν δύο χρόνια να υιοθετήσουν το νέο νόμο στην εθνική τους νομοθεσία.
Οι καταναλωτικές οργανώσεις παρακολουθούν επίσης στενά την ανάπτυξη πρόσθετων πολιτικών που θα συμπληρώσουν τις διατάξεις της Οδηγίας. Μια τέτοια είναι η Οδηγία των πράσινων απαιτήσεων, η οποία θα καθορίσει τι πρέπει να κάνουν οι εταιρείες για να αποδείξουν και να επικοινωνήσουν τα πράσινα διαπιστευτήρια τους, η οποία δεν έχει ακόμη υποβληθεί στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και είναι απίθανο να οριστικοποιηθούν πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές τον Ιούνιο.
Αντίθετα, η Οδηγία για το δικαίωμα στην επισκευή βρίσκεται ήδη σε καθεστώς διαπραγμάτευσης και μπορεί να οριστικοποιηθεί πριν από τις εκλογές. Τέλος, οι διαπραγματευτές της ΕΕ συμφώνησαν πρόσφατα σε ένα νέο πλαίσιο για να καταστήσουν τα προϊόντα βιώσιμα από το στάδιο του σχεδιασμού τους (ECODESIGN), αλλά οι κανόνες που αφορούν συγκεκριμένους τομείς του πλαισίου θα αναπτυχθούν στα τα επόμενα χρόνια.
