Εφορία: Πώς θα επανενταχθείτε σε ρυθμίσεις οφειλών που «χάσατε»

Nέες ευκαιρίες επανένταξης σε απωλεσθείσες ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων χρεών προς τη Φορολογική Διοίκηση δίδει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σε χιλιάδες οφειλέτες, με πρόσθετες ευνοϊκές ρυθμίσεις που ενέταξε στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών.

Επιπλέον, με μια ακόμη ευνοϊκή ρύθμιση, η οποία συμπεριελήφθη στο ίδιο νομοσχέδιο, προβλέπεται έκπτωση στα πρόστιμα και στις προσαυξήσεις που επιβάλλονται κατά τη διάρκεια φορολογικών ελέγχων, η οποία θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη φάση της διαδικασίας του ελέγχου στην οποία ο φορολογούμενος αποδέχεται την πληρωμή του συνολικού ποσού της κύριας οφειλής των πρόσθετων φόρων που τού καταλογίζονται. Δηλαδή όσο πιο νωρίς συμβιβάζεται ο φορολογούμενος τόσο πιο μεγάλη θα είναι η έκπτωση που θα του παρέχεται στα πρόστιμα και στις προσαυξήσεις.

Αναλυτικά:

Α) Με τις διατάξεις των άρθρων 87-92 του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στην ιστοσελίδα opengov.gr παρέχονται δυνατότητες επανένταξης σε απωλεσθείσες ρυθμίσεις οφειλών, στις ακόλουθες κατηγορίες οφειλετών:

1) Σε όσους οφειλέτες απώλεσαν οποιανδήποτε ρύθμιση τμηματικής καταβολής χρεών τους, επειδή δεν πλήρωσαν εμπρόθεσμα περισσότερες από μία μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης. Πρόκειται ειδικότερα για περιπτώσεις οφειλετών, οι οποίοι αφού είχαν απωλέσει τις ρυθμίσεις τους:

α) είτε με δική τους πρωτοβουλία πλήρωσαν εκπρόθεσμα δύο ή περισσότερες δόσεις των ρυθμίσεών τους, αγνοώντας ότι τις είχαν απωλέσει,

β) είτε τους δεσμεύτηκαν από τη Φορολογική Διοίκηση ποσά επιστροφών φόρου που δικαιούνταν,

γ) είτε τούς παρακρατήθηκαν χρηματικά ποσά από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις τα πληρωθέντα ή δεσμευθέντα ή παρακρατηθέντα ποσά, κατά περίπτωση, συσσωρεύτηκαν στο σύστημα TAXISnet ως υπερεισπράξεις, δηλαδή ως “επιστροφές φόρων” καθώς δεν πιστώθηκαν στα χρεωστικά υπόλοιπα των ρυθμίσεων, διότι αυτές είχαν ήδη απωλεσθεί λόγω παρέλευσης της προθεσμίας αποπληρωμής δύο ή περισσότερες δόσεων.

Με τη διάταξη του άρθρου 87 του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι όλες αυτές οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων-υπερεισπράξεις (εφόσον μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος των διατάξεων του νομοσχεδίου θα παραμείνουν εκκρεμείς) θα πιστωθούν κατά προτεραιότητα σε ανεξόφλητες εκπρόθεσμες δόσεις ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής που χορηγήθηκαν στους οφειλέτες βάσει νόμου ή απόφασης διοικητικού οργάνου. Αν, μετά την πίστωση των ποσών αυτών, επέλθει εξόφληση των ληξιπρόθεσμων δόσεων των ρυθμίσεων ώστε να πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις τήρησης αυτών, οι οφειλέτες θα επανεντάσσονται στις απωλεσθείσες ρυθμίσεις. Αν δεν επέλθει ολοσχερής εξόφληση των ληξιπρόθεσμων δόσεων των ρυθμίσεων και εξακολουθούν να μην πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις τήρησης αυτών, τότε θα βεβαιώνεται η απώλεια των ρυθμίσεων.

2) Σε οφειλέτες που ρύθμισαν χρέη τους με την πάγια ρύθμιση των 24 ή 48 δόσεων του ν. 4153/2013 αλλά απώλεσαν τη συγκεκριμένη ρύθμιση είτε επειδή δεν υπέβαλαν εμπρόθεσμα τις προβλεπόμενες φορολογικές δηλώσεις είτε επειδή δεν εξόφλησαν εμπρόθεσμα ή δεν τακτοποίησαν με νέες ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής νεότερες οφειλές τους που προέκυψαν εκ των υστέρων.

Ειδικότερα, με τη διάταξη άρθρου 88 του νομοσχεδίου, τροποποιούνται οι λόγοι απώλειας της πάγιας ρύθμισης των 24 ή 48 δόσεων του ν. 4152/2013, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να επανενταχθούν σε πάγιες ρυθμίσεις όσοι τις απώλεσαν για τους εξής λόγους:

α) επειδή δεν υπέβαλαν τις προβλεπόμενες δηλώσεις φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ κατά τη διάρκεια ισχύος των ρυθμίσεων. Για τους οφειλέτες των περιπτώσεων αυτών προβλέπεται χρονικό περιθώριο εκπρόθεσμης υποβολής των μη υποβληθεισών δηλώσεων έως τις 31 Μαϊου 2024, εφόσον οι προθεσμίες υποβολής των συγκεκριμένων (μη υποβληθεισών) δηλώσεων έληξαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023 ή χρονικό περιθώριο εκπρόθεσμης υποβολής των μη υποβληθεισών δηλώσεων έως και τρεις μήνες, εφόσον οι προθεσμίες υποβολής έληξαν μετά την 31η-12-2023. Συνεπώς, όσοι οφειλέτες απώλεσαν πάγιες ρυθμίσεις επειδή δεν υπέβαλαν εγκαίρως τις προβλεπόμενες φορολογικές δηλ΄λωσεις μπορούν να επανενταχθούν σ’ αυτές εφόσον υποβάλουν τις απαιτούμενες φορολογικές δηλώσεις εκπρόθεσμα μέσα στα χρονικά περιθώρια που προβλέπονται παραπάνω κατά περίπτωση.

β) επειδή δεν εξόφλησαν ή επειδή δεν τακτοποίησαν κατά νόμιμο τρόπο νεώτερες οφειλές τους που προέκυψαν αφού εντάχθηκαν στις πάγιες ρυθμίσεις. Όσοι οφειλέτες απώλεσαν πάγιες ρυθμίσεις για τον λόγο αυτό έχουν περιθώριο τριών μηνών για εξόφληση ή νόμιμη τακτοποίηση των νέων εκκρεμών οφειλών. Το περιθώριο αυτό όμως ισχύει μόνο για τις νέες οφειλές των οποίων η κανονική προθεσμία εξόφλησης ή τακτοποίησης εξέπνευσε εντός του 2024. Εφόσον οι οφειλέτες αυτής της περίπτωση εξοφλήσουν ολοσχερώς τις νέες οφειλές τους εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής τους ή τις τακτοποιήσουν με νέα ρύθμιση εντός τριμήνου από την λήξη της προθεσμίας πληρωμής τους θα αποκτήσουν το δικαίωμα να επανενταχθούν στις πάγιες ρυθμίσεις που απώλεσαν.

3) Σε οφειλέτες φόρων και άλλων χρεών προς το Δημόσιο, οι οποίοι εντάχθηκαν σε 5 παλαιές ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής – 72, 100 και 120 δόσεων – νομοθετημένες από το 2014 μέχρι και το 2023, αλλά τις απώλεσαν είτε επειδή δεν υπέβαλαν εμπρόθεσμα τις προβλεπόμενες φορολογικές δηλώσεις είτε επειδή δεν τακτοποίησαν εγκαίρως άλλες οφειλές τους που προέκυψαν εκ των υστέρων.

Ειδικότερα, με τα άρθρα 89-91 του νομοσχεδίου παρέχονται δυνατότητες επανάκτησης του δικαιώματος τμηματικής αποπληρωμής χρεών προς την Φορολογική Διοίκηση σε οφειλέτες που έχασαν για έναν από τους παραπάνω δύο λόγους τις εξής ρυθμίσεις:

α) Ρύθμιση “100 δόσεων” του άρθρου 51 ν. 4305/2014: Η ρύθμιση αυτή αφορούσε οφειλέτες με βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, έως και την 1η Οκτωβρίου 2014. Οφειλέτες που έχασαν πρόσφατα τη ρύθμιση αυτή επειδή δεν πλήρωσαν εμπρόθεσμα νέες οφειλές τους ή επειδή δεν ρύθμισαν σε δόσεις νέες οφειλές τους, έχουν περιθώριο τριών μηνών να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν τις νέες οφειλές τους ώστε να επανενταχθούν στην απωλεσθείσα ρύθμιση των “100 δόσεων” του άρθρου 51 του ν. 4305/2014.

β) Ρύθμιση “120 δόσεων” του άρθρου 293 του ν. 4738/2020: Η ρύθμιση αυτή προέβλεπε τη δυνατότημα τμηματικής αποπληρωμής έως και σε 120 μηνιαίες δόσεις των οφειλών που προέρχονται από επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια φυσικών προσώπων, με εκδοθείσες έως και το έτος 2012 υπουργικές αποφάσεις παροχής της εγγύησης του ελληνικού δημοσίου, κατ’ εξουσιοδότηση του ν. 2322/1995 (Α’143) ή παροχής της εγγύησης της εταιρείας με την επωνυμία «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα ΑΕ» (πρώην «Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης ΑΕ») ή της εταιρείας με την επωνυμία «Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων ΑΕ (ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ), όπως ισχύουν, τα οποία είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμα στα πιστωτικά ιδρύματα έως τις 7.10.2019.

Οφειλέτες που έχασαν πρόσφατα τη ρύθμιση αυτή επειδή δεν πλήρωσαν εμπρόθεσμα νέες οφειλές τους ή επειδή δεν ρύθμισαν σε δόσεις νέες οφειλές τους, έχουν περιθώριο τριών μηνών να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν τις νέες οφειλές τους ώστε να επανενταχθούν στην απωλεσθείσα ρύθμιση των “120 δόσεων” του άρθρου 293 του ν. 4738/2020.

Επίσης, οφειλέτες που έχασαν τη ρύθμιση αυτή, επειδή δεν υπέβαλαν τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, έχουν περιθώριο τριών μηνών από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους να τις υποβάλουν και να επανενταχθούν στη ρύθμιση. Αν οι προθεσμίες των μη υποβληθεισών δηλώσεων έληξαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023, δίδεται περιθώριο στους οφειλέτες να τις υποβάλουν εκπρόθεσμα μέχρι τις 31 Μαϊου 2024, προκειμένου να επανενταχθούν στη ρύθμιση των “120 δόσεων” του άρθρου 293 του ν. 4738/2020.

γ) Ρύθμιση “100 δόσεων” άρθρου 8 ν. 4321/2015: Με τη ρύθμιση αυτή δόθηκε η δυνατότητα να εξοφληθούν σε 2 έως και σε 100 μηνιαίες δόσεις βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, που είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως και την 1η Μαρτίου 2015. Η ρύθμιση προέβλεπε απαλλαγή από πρόσθετους φόρους ή τέλη, πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής ή πρόστιμα μη υποβολής δήλωσης ή ανακριβούς δήλωσης που είχαν συμβεβαιωθεί με την κύρια οφειλή καθώς και απαλλαγή από τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που επιβάρυναν τις οφειλές. Η απαλλαγή κλιμακωνόταν σε ποσοστά από 30% έως 90% αντιστρόφως ανάλογα του αριθμού των μηνιαίων δόσεων αποπληρωμής που επέλεγε ο οφειλέτης. Π.χ. για τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό των 100 δόσεων προβλεπόταν ποσοστό απαλλαγής 30%, ενώ σε περίπτωση επιλογής μόνο 2 δόσεων η απαλλαγή ανερχόταν στο 90%.

Σε όσους οφειλέτες έχασαν τη ρύθμιση αυτή πρόσφατα επειδή δεν  υπέβαλαν τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, δίδεται χρονικό περιθώριο τριών μηνών από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων αυτών, ώστε να τις υποβάλουν εκπρόθεσμα, ώστε να επανενταχθούν στη συγκεκριμένη ρύθμιση.

Σε όσους οφειλέτες έχασαν τη ρύθμιση αυτή, επειδή δεν υπέβαλαν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ για τις οποίες οι προθεσμίες εξέπνευσαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023, δίδεται περιθώριο εκπρόθεσμης υποβολής όλων αυτών των μη υποβληθεισών δηλώσεων, έως και τις 31 Μαϊου 2024, ώστε κι αυτοί να επανενταχθούν.

Επίσης σε όσους οφειλέτες απώλεσαν την παραπάνω ρύθμιση επειδή δεν εξόφλησαν εμπρόθεσμα ή δεν ρύθμισαν σε δόσεις πρόσφατα βεβαιωθείσες νέες οφειλές τους, δίδεται χρονικό περιθώριο τριών μηνών από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής των νέων αυτών οφειλών, ώστε να τις εξοφλήσουν ή να τις τακτοποιήσουν για να επανενταχθούν στη ρύθμιση αυτή (των “100 δόσεων” του άρθρου 8 του ν. 4321/2015).

δ) Ρύθμιση “120 δόσεων” άρθρων 98-109 του ν. 4611/2019: Η συγκεκριμένης ρύθμιση αφορούσε βεβαιωμένες οφειλές στις Δ.Ο.Υ., τα Ελεγκτικά Κέντρα και τα Τελωνεία που είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως και την 31.12.2018. Προέβλεπε τη δυνατότητα αποπληρωμής με καταρχήν άπαξ απαλλαγή ποσοστού 10% από τους τόκους και τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, σε 2 έως και 120 μηνιαίες δόσεις, για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα ή οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και σε 2 έως και 36 μηνιαίες δόσεις, για τα νομικά πρόσωπα ή οντότητες κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ο ακριβής αριθμός των δόσεων καθώς και το ύψος τυχόν πρόσθετης απαλλαγής επί των τόκων και των προσαυξήσεων καθορίζονταν από την Φορολογική Διοίκηση με βάση το ύψος του ετησίου εισοδήματος του φορολογικού έτους 2017.

Για τους οφειλέτες που απώλεσαν τη ρύθμιση αυτή είτε επειδή δεν υπέβαλαν εμπρόθεσμα τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, είτε επειδή δεν εξόφλησαν ή δεν τακτοποίησαν κατά νόμιμο τρόπο νεώτερες οφειλές τους που προέκυψαν πρόσφατα, ισχύουν δυνατότητες επανένταξης ίδιες με αυτές που προβλέπονται στην προηγούμενη παράγραφο.

ε) Ρύθμιση 72 δόσεων άρθρων 4 έως 13 του ν. 5036/2023: Η ρύθμιση αυτή αφορά βεβαιωμένες οφειλές στις Δ.Ο.Υ., στο Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., στο Κ.Ε.ΦΟ. ΜΕ.Π. και στα ΚΕ.Β.ΕΙΣ., που δεν τελούσαν σε καθεστώς ρύθμισης, και είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1η.11.2021 και έως και την 1η.2.2023. Για τις οφειλές αυτές προβλέφθηκε δυνατότητα ρύθμισης τμηματικής καταβολής σε έως και 72 μηνιαίες δόσεις, εφόσον ο οφειλέτης κατά την 1η.11.2021 δεν είχε λοιπές ληξιπρόθεσμες οφειλές ή οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του, στο σύνολό τους, ήταν τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο.

Σε όσους οφειλέτες απώλεσαν τη ρύθμιση αυτή επειδή δεν εξόφλησαν ή επειδή δεν τακτοποιήσαν κατά νόμιμο τρόπο νεώτερες οφειλές τους που προέκυψαν πρόσφατα, παρέχεται δυνατότητα επανένταξης στην εν λόγω ρύθμιση εφόσον πληρώσουν ή τακτοποιήσουν τις νέες αυτές οφειλές τους εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής τους.

Μείωση προσαυξήσεων και προστίμων που επιβάλλονται στους φορολογικούς ελέγχους

Β) Με τις διατάξεις του άρθρου 75 του νομοσχεδίου προβλέπονται τα εξής:

1. Οι προσαυξήσεις και τα πρόστιμα που προκύπτουν και οφείλονται στο πλαίσιο διαδικασίας φορολογικού ελέγχου μειώνονται, αν ο φορολογούμενος αποδεχθεί την κύρια οφειλή του με αυτοματοποιημένη διαδικασία και υπό τις προϋποθέσεις και κατά τα ποσοστά που ορίζονται με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., τα οποία διαμορφώνονται αναλόγως του σταδίου αποδοχής. Τα στάδια αποδοχής έχουν ως εξής:

α) μετά την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή πρόσκλησης παροχής πληροφοριών και έως την κοινοποίηση προσωρινού προσδιορισμού του φόρου,

β) μετά την κοινοποίηση του προσωρινού προσδιορισμού του φόρου και μέχρι την κοινοποίηση της οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου,

γ) μετά την κοινοποίηση της οριστικής πράξης προσδιορισμού φόρου, ενόσω διαρκεί η προθεσμία για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.) και μέχρι την έκδοση απόφασης επ’ αυτής, και

δ) από την έκδοση της απόφασης της Δ.Ε.Δ., ενόσω διαρκεί η προθεσμία για την άσκηση προσφυγής και πριν από την πρώτη συζήτησή της ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου.

2. Προϋπόθεση για τη μείωση των προσαυξήσεων και προστίμων στις περιπτώσεις γ) και δ) της παραγράφου 1 είναι να μην έχει παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Δ.Ε.Δ. ή προσφυγής ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, αντίστοιχα.

3. Το δικαίωμα της παρ. 1 ασκείται με δήλωση του φορολογουμένου προς την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων που υποβάλλεται ψηφιακά. Η δήλωση έχει ως συνέπεια την αποδοχή των αποτελεσμάτων του φορολογικού ελέγχου και της προσωρινής ή οριστικής πράξης προσδιορισμού φόρου ή της πράξης επιβολής προστίμου ή της απόφασης της Δ.Ε.Δ.