Εκλογές ΗΠΑ: Κι αν τους κάτσει, εμάς τι θα μας κάτσει;

Λίγα 24ωρα πριν ανοίξουν οι αμερικανικές κάλπες, την Τρίτη, η προεκλογική κούρσα φαίνεται να μετατρέπεται εκ νέου σε ντέρμπι, με τα προγνωστικά να έχουν διαταραχθεί και τους πολιτικούς αναλυτές να αγωνίζονται να μετρήσουν την επιρροή των… εκπλήξεων του Οκτωβρίου.

Το προβάδισμα της Χίλαρυ Κλίντον, για την ώρα, δεν έχει ριζικά ανατραπεί. Η Δημοκρατική υποψήφιος εξακολουθεί να θεωρείται το φαβορί. Όμως η ψαλίδα μεταξύ των δύο μονομάχων έχει μειωθεί σημαντικά, ενώ την Τρίτη, για πρώτη φορά από τον περασμένο Μάιο, δημοσκόπηση των Washington Post-ABC News έδειξε πρώτο τον Ντόναλντ Τραμπ, έστω με μία μονάδα διαφορά (στο 47%).

 

 

Η εξέλιξη αυτή οφείλεται, κατά τους αναλυτές, στον αντίκτυπο των… εκπλήξεων του Οκτωβρίου, ήτοι από τη μία μεριά τη βουτιά που υπέστη η καμπάνια του Τραμπ λόγω των σεξιστικών του δηλώσεων και των καταγγελιών του για τη συμπεριφορά του προς τις γυναίκες, και από την άλλη, το αντίβαρο που δημιούργησαν οι απρόοπτες εξελίξεις στην υπόθεση των περίφημων emails της Χίλαρυ.

 

Η «βόμβα» της νέας έρευνας του FBI, στο παρά πέντε της κούρσας, ανέκοψε τη δυναμική που είχε αποκτήσει η εκστρατεία της Χίλαρυ. Όμως, στην ουσία, ούτε οι πιο έμπειροι πολιτικοί αναλυτές δεν μπορούν να προβλέψουν πόση ζημιά μπορεί πραγματικά να της προκαλέσει, αναλόγως και με το τι άλλο θα επιφυλάξουν τα τελευταία κρίσιμα 24ωρα.

 

 

Σε κάθε περίπτωση, καμία πλευρά δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πάρει… αμπάριζα θεωρώντας ότι η εξέλιξη δικαιώνει την τακτική του να… φωνάζει συνεχώς για την υπόθεση των emails και να διαμαρτύρεται για το εσπευσμένο κλείσιμο του φακέλου, το καλοκαίρι.

 

Αντιστοίχως, οι Δημοκρατικοί απειλούν θεούς και δαίμονες, κρίνοντας ότι η απόφαση του FBI, ενώ η προκριματική ψηφοφορία σε αρκετές πολιτείες έχει ήδη ξεκινήσει, συνιστά ευθεία και, άρα, παράνομη παρέμβαση της υπηρεσίας στην προεκλογική εκστρατεία.

 

 

Ταυτόχρονα, δε, περνούν στην αντεπίθεση προσπαθώντας να επαναφέρουν στο προσκήνιο τα τρωτά σημεία του Ντόναλντ Τραμπ: τις αμφιλεγόμενες απόψεις του για τις μειονότητες και τις γυναίκες και τις καταγγελίες περί φοροαποφυγής εκατομμυρίων.

 

Το πρώτο εξυπηρέτησε η αγωγή που κατέθεσαν στελέχη των Δημοκρατικών κατηγορώντας τον Τραμπ για παρενόχληση και εκφοβισμό των ψηφοφόρων από μειονοτικές ομάδες, σε τέσσερις πολιτείες (Πενσυλβάνια, Νεβάδα, Αριζόνα και Οχάιο) που -όλως τυχαίως- ξεχωρίζουν στη λίστα των αμφίρροπων πολιτειών της κούρσας.

 

Το δεύτερο επανήλθε στην επιφάνεια με νέο αποκαλυπτικό δημοσίευμα των «New York Times», που ισχυρίζονταν ότι έχουν στα χέρια τους έγγραφα που αποδεικνύουν πως ο μεγιστάνας κατάφερε να αποφύγει να πληρώσει εκατομμύρια δολάρια σε φόρους εισοδήματος επί σειρά ετών, χρησιμοποιώντας ένα αμφιλεγόμενο παραθυράκι του νόμου. Ένα δημοσίευμα που συμπλήρωσε τις προηγούμενες αποκαλύψεις της έγκριτης εφημερίδας για το ίδιο θέμα, τις οποίες ο κ. Τραμπ δεν είχε διαψεύσει.

 

Τι θα αλλάξουν τα παραπάνω στοιχεία και κατά πόσο θα κλονίσουν την ψήφο των αναποφάσιστων, θα το μάθουμε γρήγορα. Απομένουν, άλλωστε, μόνο πέντε μέρες!

 

 

Παρά το γεγονός ότι το αλησμόνητο «it’s the economy, stupid» του Μπιλ Κλίντον παραμένει διαχρονικό σύνθημα, με την οικονομία και τις προτάσεις των υποψηφίων να ενδιαφέρουν πάντα τους ψηφοφόρους, ο Ντόναλντ Τραμπ θέλησε να βάλει μπροστά και άλλα θέματα, όπως το μεταναστευτικό, θεωρώντας ότι θα του προσφέρουν πόντους.

 

Οι βασικές θέσεις των δύο μονομάχων στα κυρίαρχα ζητήματα της κοινωνίας είναι οι εξής:

 

 

Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι διαχρονικά βασική υπόσχεση κάθε υποψήφιου προέδρου. Το ίδιο ισχύει και τώρα. Ο Ντόναλντ Τραμπ υπόσχεται 25 (!) εκατ. νέες θέσεις μέσα σε 10 χρόνια, θεωρώντας ότι πολλές θέσεις «χάνονται» προς άλλες χώρες, κάτι που συνδέεται με την άποψή του για τις επενδύσεις, την εταιρική φορολόγηση και τις εμπορικές συνθήκες. Περίπου 10 εκατ. νέες θέσεις υπόσχεται και η Χίλαρυ με επενδύσεις σε ανερχόμενους τομείς, όπως η τεχνολογία και οι νέες πηγές ενέργειας.

 

 

Η Χίλαρυ Κλίντον προτάσσει τη μείωση της ανισότητας με αύξηση της φορολογίας για τους πλούσιους και πιο ειδικά με ένα νέο ειδικό τέλος 4% στα εισοδήματα άνω των 5 εκατ. δολαρίων.
Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να κλείσει φορολογικά παραθυράκια, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος τα έχει εκμεταλλευτεί πολλάκις στο παρελθόν, να καταργήσει αρκετούς φόρους ακινήτων και να μειώσει σημαντικά την εταιρική φορολόγηση.

 

 

Ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν από την πρώτη στιγμή κατηγορηματικά αντίθετος σε διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, τύπου TTIP (ζώνη ελευθέρου εμπορίου ΗΠΑ-Ευρώπης) ή TPP (ζώνη Ειρηνικού), θεωρώντας ότι θίγουν τις αμερικανικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τον απλό εργαζόμενο. Αντιστοίχως, μιλά για επιβολή δασμών ύψους 35% στα μεξικάνικα προϊόντα και 45% στα κινεζικά προϊόντα. Η μεγάλη απήχηση της άποψής του για τις εμπορικές συνθήκες στο κοινό, υποχρέωσε την Χίλαρυ Κλίντον να ανακρούσει πρύμναν και από ένθερμος υποστηρικτής τους να εκφράζει εσχάτως σοβαρές επιφυλάξεις.

 

 

Το ζήτημα που φέρει την απόλυτη υπογραφή του Τραμπ, ο οποίος θέλει να «πετάξει» σωρηδόν έξω από τη χώρα πάνω από 11 εκατ. παράνομους μετανάστες (κυρίως από την κεντρική και νότιο Αμερική), να κλείσει τα σύνορα στους μουσουλμάνους, να χτίσει τείχος με το Μεξικό (που απαιτεί να πληρώσει το Μεξικό) κ.ά.
Η Χίλαρυ απαντά με συνέχιση της μεταναστευτικής μεταρρύθμισης Ομπάμα (που έχει «κολλήσει» στο Κογκρέσο), που είναι ηπιότερη και διαχωρίζει τις κατηγορίες μεταναστών, ειδικά για όσους ζουν επί χρόνια στη χώρα και έχουν στήσει εδώ τη ζωή τους.

 

 

Ένα από τα θέματα, όπου οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των μονομάχων είναι σαφείς. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών έχει στηρίξει τους πολέμους σε Ιράκ/Αφγανιστάν, τις επιχειρήσεις στη Λιβύη, την ανάληψη δράσης κατά του ISIS, το ρόλο του ΝΑΤΟ και την τήρηση των διεθνών συμμαχιών της χώρας. Ο ρόλος της ως γεράκι είναι γνωστός, όπως, όμως, και ο σεβασμός της στο παιχνίδι της διπλωματίας, με αποτέλεσμα να απολαμβάνει αναφανδόν της ψήφου εμπιστοσύνης πολλών διεθνών ηγετών (Ασίας και Ευρώπης).

 

Από την άλλη πλευρά, ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει να σέβεται και να εκτιμά μόνο τον ρόλο των Ρώσων, ισχυριζόμενος ότι οι ΗΠΑ πρέπει να τα ξαναβρούν με το Κρεμλίνο, ερχόμενος σε ευθεία αντίθεση με την ψυχροπολεμική τακτική της Ουάσιγκτον την τελευταία διετία. Επίσης, έχει προκαλέσει πολύ θόρυβο έχοντας επικρίνει τον πόλεμο στο Ιράκ (δηλώνοντας το αμίμητο ότι η ασφάλεια στη Μέση Ανατολή επιδεινώθηκε χωρίς τον Σαντάμ), αλλά δεσμευόμενος ταυτόχρονα ότι θα «ισοπεδώσει» τον ISIS με όλα τα όπλα που διαθέτει. Το ίδιο αμφιλεγόμενη θεωρήθηκε η άποψή του ότι οι ΗΠΑ δεν θα είναι ο διεθνής αστυνόμος, πληρώνοντας μόνες τους το λογαριασμό, ακόμη και στους κόλπους του ΝΑΤΟ, κάτι που ερμηνεύτηκε ως αμφισβήτηση της τήρησης των διεθνών συμφωνιών της χώρας.

 

 

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι η χώρα τελεί υπό καθεστώς αναρχίας! Έτσι, επιζητά σκληρότερους νόμους, σκληρότερα μέτρα, περισσότερη αστυνόμευση και, βεβαίως, είναι 100% υπέρ της οπλοκατοχής.
Η Χίλαρυ Κλίντον τηρεί πιο προσεκτική στάση, υποστηρίζοντας την προστασία της εθνικής ασφάλειας, αλλά με τήρηση των ατομικών δικαιωμάτων και χωρίς ρατσιστική χροιά. Επίσης, επιζητά αυστηρότερο νομικό πλαίσιο (άρα περιορισμούς) για την οπλοκατοχή.

 

 

Πλήρης διάσταση απόψεων μεταξύ των υποψηφίων στο, διαχρονικά, πιο ακανθώδες κοινωνικό ζήτημα της χώρας. Η Χίλαρυ τάσσεται υπέρ του δικαιώματος της επιλογής της γυναίκας και της προστασίας των υπηρεσιών/γιατρών που διεκπεραιώνουν τις αμβλώσεις.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει κοφτά ότι οι αμβλώσεις πρέπει να είναι παράνομες, φτάνοντας στο σημείο να στηρίξει την επιβολή ποινών (!) στις γυναίκες που διακόπτουν την κύησή τους.
 

 

Οι προβλέψεις είναι πάντα δύσκολες στην αμερικανική προεδρική κούρσα, κυρίως λόγω του ιδιότυπου εκλογικού συστήματος της χώρας. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ο πρόεδρος δεν εκλέγεται με βάση το συνολικό αριθμό των ψήφων που λαμβάνει σε εθνικό επίπεδο, αλλά τον αριθμό των εκλεκτόρων που διασφαλίζει.

 

Αρκεί να θυμηθούμε το «μαύρο» παράδειγμα της αναμέτρησης του 2000, όταν ο Αλ Γκορ επικράτησε σε εθνικό επίπεδο με τουλάχιστον μισό εκατομμύριο ψήφους διαφορά, αλλά έχασε τελικά την προεδρία από τον Τζορτζ Μπους τζούνιορ εξαιτίας 537 (!) ψήφων στην πολιτεία της Φλόριδα, χάρη στους οποίους οι καθοριστικοί 29 εκλέκτορες της πολιτείας «πήγαν» στον Μπους.

 

 

Το σώμα των εκλεκτόρων ανέρχεται σε 538 άτομα, που σημαίνει ότι ο μαγικός αριθμός για το εισιτήριο του Λευκού Οίκου ανέρχεται σε 270. Το, δε, ειδικό βάρος κάθε πολιτείας είναι διαφορετικό, δεδομένου ότι ο αριθμός των εκλεκτόρων έχει να κάνει με τον πληθυσμό κάθε πολιτείας. Έτσι, για παράδειγμα, η Καλιφόρνια έχει το μάξιμουμ αριθμό των 55 εκλεκτόρων, ενώ η αραιοκατοικημένη Βόρειος Ντακότα μόλις 3, εξού και δεν τυγχάνουν της ίδιας προσοχής από τους εκάστοτε προεδρικούς δελφίνους.

 

Επίσης, υπάρχουν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο η κάθε πολιτεία διανέμει τους εκλέκτορές της. Οι περισσότερες ακολουθούν την αρχή ότι «ο νικητής τα παίρνει όλα», άρα το σύνολο των εκλεκτόρων της πολιτείας πηγαίνει στον νικητή, αλλά κάποιες τους μοιράζουν αναλογικά, με βάση τα τελικά ποσοστά του κάθε μονομάχου.